otwornice
na górze, od lewej: Ammonia beccarii, Elphidium excavatum clavatum; na dole, od lewej: Eggerella advena, Buccella frigida na górze, od lewej: Ammonia beccarii, Elphidium excavatum clavatum; na dole, od lewej: Eggerella advena, Buccella frigida
Systematyka
Domena :	jądrowce
Królestwo :	protisty
Podkrólestwo :	Protozoa
Typ :	Sarcomastigophora
Podtyp :	Sarcodina
Nadklasa :	Rhizopoda
Klasa :	Granuloreticulosa (oraminifera)

Otwornice (Foraminifera) – grupa organizmów należących do królestwa Protista .

Systematyka – Europejski rejestr gatunków morskich : [1]

Posiadają pancerzyki zbudowane z węglanu wapnia (CaCO₃), lub ze zlepionych ziarenek piasku (otwornice aglutynujące). Pod względem trybu życia wyróżnia się otwornice planktoniczne oraz bentoniczne . Najstarsze otwornice pochodzą z kambru ( era paleozoiczna ). W pancerzykach znajdują się małe otworki (apertura), przez które otwornice mogą wypuszczać nibynóżki – retikulopodia. Otwornice mają duże znaczenie w oznaczaniu wieku skał , oraz warunków ich powstawania, zwłaszcza w przypadkach, kiedy jest dostępna mała ilość materiału skalnego (np. w rdzeniach wiertniczych).

Opisano około 4 000 żyjących gatunków organizmów zaliczanych do gromady Foraminifera. Występują we wszystkich środowiskach morskich od biegunów po równik .

Morfologia

• organizmy jednokomórkowe
• skorupka jedno- lub wielokomorowa
• komory łączą się ze sobą poprzez wewnętrzne otwory – foramen
• skorupka posiada co najmniej jedną aperturę (ujście)
• do miękkiej części ciała zaliczamy reticulopodia (wyrostki cytoplazmatyczne = nibynóżki) odpowiadające za:
  Retikulopodia
  • lokomocje
  • oddychanie
  • gromadzenie pożywienia
  • udział w budowaniu skorupki

Typy skorupek

• organiczne – kompleks protein i mukopolisacharydów wydzielany przez komórkę
• aglutynowane – materiał zebrany ze środowiska: ziarna piasku , okrzemki , igły gąbek ; wbudowany w warstwę mukopolisacharydową
• wapienne
  • porcelanowe
  • szkliste
  • mikrogranulowane (perforowane)

Biologia

Quinqueloculina

• są heterotrofami odżywiającymi się na drodze fagocytozy ,

w zależności od gatunku mogą być:

• • roślinożercami ( bakterie , glony , spory , gamety glonów)
  • drapieżnikami ( Sarcodina , Radiolaria )
  • wszystkożercami (części roślin i zwierząt; szczątki Copepoda , Mollusca , Nematoda , Echinodermata )
• do chwytania ofiar używają retikulopodiów
• otwornice planktonowe oraz bentosowe zasiedlające płytkie wody mogą zawierać w swej plazmie endosymbiotyczne komórki okrzemek, bruzdnic i zielenic , które migrują na zewnątrz do retikulopodiów w celu zwiększenia ekspozycji na światło

Cykl życiowy

Spośród opisanych gatunków , cykl życiowy poznany został u zaledwie około 20 gatunków. Występuje tu wielka różnorodność pod względem sposobu reprodukcji, jakkolwiek regularne następowanie po sobie pokoleń rozmnażających się w sposób płciowy i bezpłciowy jest cechą charakterystyczną otwornic. Osobniki pokolenia płciowego nazywane są osobnikami megalosferycznymi, ponieważ mają dużą komorę zarodkową, a osobniki pokolenia bezpłciowego – osobnikami mikrosferycznymi (mają małą komorę zarodkową).

Badania

Skorupki otwornic planktonowych jako skamieniałe pozostałości wykorzystywane są przez geologów jako paleoekologiczne i biostratygraficzne indykatory, a pozostałości skorupek otwornic bentosowych często wykorzystywane były w poszukiwaniu złóż ropy naftowej.

Skorupki wykorzystywane są również jako piasek do usypywania dróg komunikacyjnych – wyspa Bali . Większość światowych zasobów kredy , wapieni i marmurów składa się między innymi z ich skorupek. Również większość kamieni użytych do budowy piramid egipskich pochodzi od skamieniałości otwornicowych.

Zanim zostaną pogrzebane w dnie, skorupki otwornic mogą służyć również jako domki lub miejsce składania jaj dla wielu drobnych organizmów tkankowych, takich jak: wieloszczety , nicienie , widłonogi , równonogi (Isopoda) i inne.

Linki zewnętrzne

• Otwornice z rejonu Arktyki – Spitsbergen
• eForams portal poświęcony otwornicom i ich modelowaniu (po angielsku)