Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Racibórz

Racibórz

Racibórz
Panorama miasta
Rynek w Raciborzu
Herb
Herb Raciborza
Województwo śląskie
Powiat raciborski
Gmina
• rodzaj
Racibórz
miejska
Prawa miejskie 1217
Prezydent miasta Mirosław Lenk
Powierzchnia 74,96 km²
Ludność (2008)
•  liczba
•  gęstość

56 727
777,9 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 32
Kod pocztowy 47-400 do 47-445
Tablice rejestracyjne SRC
Położenie na mapie Polski

Racibórz
50°05'31.25″N 18°13'11.27″E / 50.0920139, 18.2197972 Na mapach: 50°05'31.25″N 18°13'11.27″E / 50.0920139, 18.2197972
TERC
( TERYT )
2244511011
SIMC 0942469
Miasta partnerskie Opawa
Leverkusen
Roth
Kaliningrad
Tyśmienica
Kędzierzyn-Koźle
Villeneuve d'Ascq
Urząd miejski
ul. Batorego 6
47-400 Racibórz
Strona internetowa miasta

Racibórz ( niem. Ratibor, czes. Ratiboř) – miasto i gmina położone w południowo-zachodniej Polsce , w województwie śląskim , w powiecie raciborskim . W latach 1950-1975 miasto administracyjnie należało do województwa opolskiego , natomiast w latach 1975-1998 do województwa katowickiego . Według danych na koniec 2008 roku, miasto liczyło 56 727 mieszkańców[1]

Racibórz jest, obok Opola , jedną z historycznych stolic Górnego Śląska , gdzie rezydowali książęta opolsko-raciborscy . Do dzisiaj zachowało się wiele cennych zabytków, m.in. kaplica zamkowa pw. św. Tomasza Kantuaryjskiego , którą zwą perłą gotyku śląskiego. Miasto jako pierwsze w Polsce i Europie otrzymało certyfikat ISO 14001 .

Spis treści

Położenie

Ziemia raciborska leży w dolinie górnej Odry. Sąsiaduje ona z Kotliną Raciborską , która otoczona jest od południa przez Pogórze Karpackie , od zachodu przez Góry Opawskie , należące do Sudetów Wschodnich , a od północy przez próg Wyżyny Śląskiej [2][3].

Pod względem administracyjnym Racibórz leży w południowo-zachodniej części województwa śląskiego . Racibórz jest centralnym miastem powiatu, który tworzą obok Raciborza miasta Kuźnia Raciborska i Krzanowice , jak również duże gminy wiejskie Krzyżanowice , Nędza , Rudnik , Kornowac i Pietrowice Wielkie [3][4].

Sąsiednie gminy: Kornowac , Krzanowice , Krzyżanowice , Lubomia , Lyski , Nędza , Pietrowice Wielkie , Rudnik .

Miasto stanowi 13,78% powierzchni powiatu.

Środowisko naturalne

Rzeźba terenu

Obszar miasta pod względem morfologicznym podzielony jest na dwie odrębne struktury: Nizina Śląska i Wyżyna Śląsko-Krakowska . Z tych dwóch struktur zdecydowanie większą powierzchnię zajmuje podprowincja Niziny Śląskiej, która obejmuje całą zachodnią i środkową część gminy, a także dolinę Odry . W tej podprowincji można wyróżnić dwa mezoregiony : Płaskowyż Głubczycki i Kotlina Raciborska . Znacznie mniejsza jest podprowincja Wyżyny Śląsko-Krakowskiej, która obejmuje wschodnią część miasta, gdzie wyróżniamy mezoregion jakim jest Płaskowyż Rybnicki , najdalej wysunięty na południe[5].

Racibórz i ziemia raciborska należą do tzw. Równin Środkowopolskich i są ich najdalej wysuniętym na południe obszarem. Oprócz tego te ziemie należą do makroregionu Niziny Śląskiej , gdzie są najdalej wysuniętą na południowy wschód jego częścią[3]. Między tymi wzniesieniami istnieją naturalne obniżenia terenu zwane bramami. I tak na południe w kierunku Czech prowadzi Brama Morawska , stanowiąca przejście pomiędzy Sudetami Wschodnimi i Pogórzem Karpackim, na północny zachód otwiera się Brama Krapkowicka, prowadząca do Kotliny Śląskiej, a na wschód wiedzie Brama Krakowska . Przez te obniżenia terenu prowadziły najstarsze szlaki handlowe[2]. Wysokość terenu na poziomie rynku wynosi 182 m n.p.m., najwyższy punkt – 212 m n.p.m., najniższy – 164 m n.p.m.

Geologia

Kotlina Raciborska jest zapadliskiem tektonicznym, które powstało na północnym przedpolu Karpat podczas orogenezy hercyńskiej ( karbon ). Ogólnie budowa geologiczna ziemi raciborskiej powiązana jest w dużej mierze z historią geologiczną takich gór jak Sudety , Karpaty , a także Wyżyny Śląskiej . Obszar ziemi raciborskiej uległ wypiętrzeniu wraz z Sudetami w okresie karbonu, a później ulegał zjawisku erozji . Podczas kenozoiku teren ziemi raciborskiej uległ obniżeniu, a następnie został zalany. Po wycofaniu się wody na terenie ziemi raciborskiej pozostały duże pokłady piasków, wapieni oraz iłu. Zlodowacenia spowodowały, że obszar jest bardzo urozmaicony pod względem ukształtowania powierzchni [3][5][6].

Stosunki wodne

Przez Racibórz przepływa Odra - druga co do wielkości rzeka Polski , która swój początek bierze w Czechach w Górach Odrzańskich , na stoku Kozłowej Góry, który znajduje się 634 m n.p.m. Górny odcinek Odry jest osią hydrograficzną miasta. W okolicach wsi Odra jest rzeką nizinną o dużych wahaniach wodostanu, co doprowadziło w 1997 r. do olbrzymiej powodzi i ogromnych strat materialnych[7].

Klimat

Racibórz należy do podsudeckiej dzielnicy klimatycznej, czyli występuje tam stosunkowo łagodny klimat. Związane jest to z usytuowaniem na przedpolu Sudetów oraz położeniem u północnych wrót Bramy Morawskiej [7]. Natomiast według podziału E. Romera na regiony klimatyczne Polski Racibórz należy do strefy klimatycznej Brama Morawska, która jest jedną z najcieplejszych w kraju[8].

Średnia roczna temperatura powietrza waha się między 7 a 9 °C. W lipcu, który jest najcieplejszym miesiącem, wynosi 18 °C, a w najzimniejszym – lutym –2 °C[7][8]. Średnia temperatura stycznia jest wyższa niż w innych miastach w Polsce i waha się między –2 a 0 °C[7]. Czas trwania okresu wegetacyjnego wynosi ok. 210 do powyżej 220 dni. Pokrywa śnieżna natomiast zalega przeciętnie 60-75 dni[7][8]. W Raciborzu notuję się około 100-110 dni z przymrozkami [8].

Opad śródroczny oscyluje wokół 695 mm, w półroczu letnim wynosi on ok. 495 mm, a w półroczu zimowym ok. 236 mm. W lipcu osiągany jest maksymalny opad, a w lutym i marcu minimalny[7]. Opady w mieście można zaobserwować średnio przez 170 dni, w tym przez 45 dni pada śnieg[8]. Wilgotność powietrza waha się między 75% a 82,5%[7][8]. W ciągu roku w mieście można zaobserwować około 34 dni z mgłą. Maksymalne zachmurzenie występuje w okresie od listopada do stycznia, natomiast minimalne od sierpnia do września. Średnie usłonecznienie miasta w ciągu roku to około 1400 godzin, w tym przez 30 dni usłonecznienie przekracza 10 godzin[8]. Można zaobserwować wiatry z kierunków: południowo-zachodniego, północno-zachodniego, zachodniego oraz północno-wschodniego. Ostatnich jest najmniej, ok. 6%. Wiatry są przeważnie słabe i stanowią ok. 60% całości, 35% stanowią wiatry bardzo słabe i umiarkowane, a 5% to wiatry silne i bardzo silne[7]. Średnie prędkości wiatrów wahają się między 1,7 a 3,4 m/s[8].

Gleby

Racibórz posiada dobre gleby, z których ponad 60 procent użytków rolnych stanowią gleby o klasie I-III, czyli są to gleby o wysokiej przydatności rolniczej. Na terenach rolniczych w oparciu o mapy glebowo-rolnicze możemy wyróżnić następujące rodzaje gleb: mady , czarnoziemy zdegradowane, czarnoziemy deluwialne, gleby brunatne oraz gleby pseudobielicowe. Spośród wymienionych gleb przeważają mady, które wytworzyły się z osadów aluwialnych o budowie warstwowej i zaliczane są do mad bardzo ciężkich, ciężkich i średnich[9].

Biorąc pod uwagę przydatność rolniczą gleb w obrębie samego miasta, jak i dzielnic: Miedonia , Ocice , Sudół oraz częściowo Markowic występuje bardzo dobry kompleks pszenny. Natomiast wadliwy kompleks pszenny występuje w niewielkiej części miasta oraz w dzielnicy Sudół[9].

Miasto nie posiada zanieczyszczonych gleb, co potwierdziły badania wykonane w 2002 r. przez Politechnikę Śląska . Zdarzyły się podwyższone zawartości kadmu , ołowiu i cynku w niektórych próbkach, które najczęściej są naturalną zawartością tych pierwiastków w glebach występujących na terenie miasta. Gleby występujące w dolinie Odry mają więcej kadmu, cynku, boru i niklu niż gleby w pozostałej części miasta. Brzezie i Markowice, wschodnie dzielnice miasta mają gleby o największej kwasowości[9].

59% ogólnej powierzchni gruntów ornych ziemi raciborskiej stanowią gleby o klasie I-III. Występują głównie gleby pyłowe pochodzenia wodnego, gliniaste, a także lessowe i lessopodobne. Mniej urodzajne gleby to mady, a nieurodzajne to gleby piaszczyste.[]

Według danych z roku 2002[10] Racibórz ma obszar 74,96 km², w tym:

  • użytki rolne: 66%
  • użytki leśne: 5%

Szata roślinna

Duża lesistość charakteryzowała pierwotny krajobraz Raciborza. W ciągu wieków na ukształtowanie szaty roślinnej miasta znaczący wpływ wywarł człowiek. Do dnia dzisiejszego lasy zachowały się w formie szczątkowej, w tym lasy łęgowe[11]. Na terenie miasta znajduje się kilka obszarów objętych ochroną na których występuje szereg gatunków roślin i grzybów podlegających ochronie. Spośród chronionych roślin warto wymienić: śnieżyczkę przebiśnieg występującej w lesie na Widoku, lesie młyńskim i Arboretum Bramy Morawskiej; zimowit jesienny , którego można spotkać na wałach przeciwpowodziowe kanału Ulga i w Arboretum Bramy Morawskiej; skrzyp olbrzymi w lesie na Widoku, lesie młyńskim, na Brzeziu oraz w rejonie stawów i w Arboretum Bramy Morawskiej; kotewkę występującą w stawach w Brzeziu; lindernię mułową w Miedoni ; grzybień biały w stawach w Brzeziu; grążel żółty w stawach w Brzeziu; obrazek alpejski w lesie na Widoku. Spośród grzybów warto zwrócić uwagę na: purchawicę olbrzymią w rejonie potoku Plinc; flagowiec olbrzymi , którego miejscem występowania jest las na Widoku i Arboretum Bramy Morawskiej; sromotnik bezwstydny w lesie na Widoku oraz w Arboretum Bramy Morawskiej; szmaciak gałęzisty w lesie na Widoku, w Arboretum Bramy Morawskiej; szyszkowiec łuskowaty , którego można spotkać w lesie na Widoku; podgrzybek pasożytniczy w lesie na Widoku[12].

Świat zwierząt

Łagodny klimat oraz urozmaicona szata roślina sprzyjają rozwojowi fauny. W związku z tym w mieście i na ziemiach raciborskich występuje ok. 50 gatunków dziko żyjących ssaków, 250 gatunków ptaków, 15 gatunków płazów oraz kilkaset bezkręgowców[6].

Na terenie ziemi raciborskiej występuję wiele gatunków chronionych. Wśród płazów możemy wyróżnić rzekotkę drzewną , którą można spotkać w Arboretum Bramy Morawskiej , a także żabę wodną występującą na Brzeziu , w rejonie potoku Plinc, Miedoni i w Arboretum Bramy Morawskiej oraz żabę jeziorkową , która zamieszkuje stawy w Brzeziu, Markowicach oraz Arboretum Bramy Morawskiej. Wymienione płazy są objęte ochroną w okresie od 1 marca do 31 maja . Spośród gadów możemy wyróżnić dwa chronione gatunki: zaskrońca zwyczajnego oraz jaszczurką zwinkę , które można spotkać w Arboretum Bramy Morawskiej. Na terenie miasta zinwentaryzowano 55 gatunków chronionych ptaków, wśród których warto wymienić: perkoza dwuczubego , który występuje w dzielnicy Brzezie; bociana białego zamieszkującego Brzezie, Sudół , Miedonię, Markowice i Arboretum Bramy Morawskiej; błotniaka stawowego mające swoje gniazda na Brzeziu; myszołowa zwyczajnego w dzielnicy Brzezie i w Arboretum Bramy Morawskiej; turkawkę na Brzeziu; dzięcioła dużego w parku im. M. Roth, Parku Kolejowym, na Brzeziu, parku przy Rafako S.A. i w Arboretum Bramy Morawskiej[12]. Wśród ssaków możemy wyróżnić następujące gatunki chronione jeża europejskiego , który występuje w bardzo wielu miejscach; popielicę w dzielnicach Brzezie, w lesie na Widoku; gronostaja w lesie na Widoku, lesie przy ul. Rybnickiej i Arboretum Bramy Morawskiej; łasicę , którą można spotkać w wielu miejscach, m.in. Arboretum Bramy Morawskiej; nocka rudego ; borowca wielkiego w Arboretum Bramy Morawskiej; karlika malutkiego ; nocka wąsatka w Arboretum Bramy Morawskiej[13].

Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich

Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich o powierzchni 49 387 ha powstał w 1993 roku, a swoim zasięgiem obejmuje niewielki północno-wschodni obszar Raciborza od wschodniego brzegu kanału Ulga wraz z dzielnicą miasta – Markowice aż po wschodnią granicę miasta wraz z Arboretum Bramy Morawskiej . Park łącznie zajmuje 12 km² powierzchni miasta, m.in. wspomniane powyżej Arboretum Bramy Morawskiej oraz rezerwat przyrody Łężczok . Swoim obszarem obejmuje takie gminy jak Nędza , Kuźnia Raciborska , Knurów , Czerwionka-Leszczyny , Orzesze , Żory , Suszec , Rybnik , Lyski , Sośnicowice i Pilchowice . Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich jest jednym z największych w Polsce jeśli chodzi o zajmowaną powierzchnię[14].

Arboretum Bramy Morawskiej

Arboretum Bramy Morawskiej usytuowane jest we wschodniej części Raciborza, po prawej stronie rzeki Odry [13][15][16]. Oprócz tego kompleks leśny położony jest w południowo-zachodniej części Parku Krajobrazowego "Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich"[13][15][17]. Ogród powstał w 2000 roku i swoim zasięgiem objął cały obszar lasu komunalnego Obora[15]. Arboretum znajduje się w korytarzu ekologicznym, tzw. Pradolinie Górnej Odry o znaczeniu międzynarodowym[15].

Arboretum jest interesującym przyrodniczo terenem z licznymi okazami starodrzewia, m.in. dębami o 4 metrowym obwodzie, ale także jary , stawy i źródła [18]. Siedliska dominujące to: las mieszany zajmujący 127 ha (88% powierzchni), las świeży o powierzchni 14 ha (10%) oraz ols jesionowy – 3 ha (2%)[13].

Głównymi celami arboretum jest działalność dydaktyczna, naukowa, kulturalna, turystyczna i zdrowotna[13]. Na terenie ogrodu wyznaczona została jedna ścieżka zdrowotna oraz dwie ścieżki dydaktyczne: ekologiczna i dendrologiczna[13][19].

Rezerwat przyrody Łężczok

Rezerwat przyrody Łężczok położony jest w Kotlinie Raciborskiej , w południowo-zachodniej części województwa śląskiego , w powiecie raciborskim [20]. Swoim obszarem rozciąga się od Raciborza, a dokładniej jego dzielnicy Markowice przez Nędzę , Babice aż po Zawadę Książęcą [21]. Teren rezerwatu znajduję się za linią kolejową Kędzierzyn Koźle – Racibórz[22].

Jest jednym z największych w województwie śląskim, a jego powierzchnia to 408,9 ha , z czego 245 ha stanowią stawy , 144 ha lasy , 7 ha łąki oraz pozostała część, którą stanowią drogi i groble [20][23][24]. Łężczok sąsiaduje z użytkami zielonymi i polami uprawnymi. Rezerwat jest częścią Parku Krajobrazowego "Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich" [20][25].

Na terenie rezerwatu znajduje się 8 stawów: Ligotniak, Brzeźniok, Babiczak, Grabowiec, Tatusiak, Markowiak, Salm Duży i Salm Mały[20][22][26]. Stawy te istnieją już od XIII wieku i prowadzona jest ekstensywna gospodarka rybacka[25]. Florę rezerwatu reprezentuję 530 gatunków roślin naczyniowych, z czego 22 objęte są ochroną. Na terenie rezerwatu żyje 51% gatunków ptaków żyjących w Polsce , czyli ponad 190 gatunków, z czego 115 to gatunki lęgowe. Reszta wykorzystuje te tereny jako miejsce zdobywania pokarmu oraz odpoczynku podczas wędrówek[27].

Toponimika nazwy miasta

Nazwa miasta pochodziła najprawdopodobniej od słowiańskiego imienia " Racibor " ("Ratibor" – forma zgermanizowana)[28]. Według Weltzla pochodziła ona od czasownika "rati" = orać i "bor" = bór, las. Inne źródła nadają temu imieniu znaczenie "walczący na wojnie" bądź "chętny do boju"., co jest zgodnie z ostatnimi badaniami onomastycznymi. Nazwa miasta pochodzi od dwóch znaczeniowo tożsamych słów "rati=walczyć" oraz "boriti=walczyć" i oznacza "walczący na wojnie". Imię Racibor było charakterystyczne we wczesnym średniowieczu dla książąt pomorskich oraz obodrzyckich . Nadawano władcom imię Racibor być może na dobrą wróżbę, aby "walczyli i zwyciężali w boju"[28].

Historia

ZABYTKI
Fragment muru z fortyfikacji miejskich z baszta więzienną

Fragment muru z fortyfikacji miejskich z baszta więzienną
Zamek Piastowski w Raciborzu

Zamek Piastowski w Raciborzu
Gmach Sądu rejonowego

Gmach Sądu rejonowego
 

Kalendarium historyczne

Architektura

Układ urbanistyczny

(do opracowania)

Zabytki

Zieleń miejska

Zieleń miejską na terenie Raciborza tworzą: częściowo Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich , Arboretum Bramy Morawskiej o powierzchni 181,12 ha, rezerwat przyrody Łężczok , 3 parki o łącznej powierzchni 21,11 ha , zieleńce i skwery obejmujące powierzchnię 28,64 ha, zieleń osiedlowa zajmująca 38,5 ha, ogródki działkowe - 96,66 ha. W mieście znajduje się także najdłuższa w Polsce aleja leszczyny tureckiej [32].

Gospodarka

Miasto jest centralnym ośrodkiem powiatu raciborskiego , który jest regionem o charakterze rolniczo-przemysłowym. Przemysł jest skupiony przede wszystkim w mieście Racibórz.

Bardzo ważną rolę odgrywało rolnictwo w mieście, bowiem sprzyjały temu korzystne warunki naturalne, m.in. urodzajne gleby oraz sprzyjające warunki klimatyczne z długim okresem wegetacyjnym. Około 60% użytków rolnych na terenie gminy Racibórz to gleby w klasach bonitacyjnych od I do III[]. Na terenie miasta działa kilka organizacji i instytucji, które wspierają rozwój rolnictwa, są to m.in.: Agencja Rozwoju Rolnictwa i Przemysłu Przetwórczego Regionu Raciborskiego, Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Zrzeszenie Plantatorów Roślin Okopowych w Raciborzu.

W centrum miasta handel skupia się w ciągu ulic Opawskiej, Odrzańskiej i Długiej. W centrum usytuowane są także dwie galerie handlowe: Srebrna i Młyńska. W dzielnicy Obora duże centrum handlowe Castorama, Auchan, i inne, galeria handlowa.


Ziemia raciborska jak i sam Racibórz nie są bogate w kopaliny jak sąsiadujący z nimi Rybnicki Okręg Węglowy , mimo to dysponują dużymi zasobami piasków i żwirów eksploatowanych na północ i na południe od miasta oraz pokładami gliny, która służy do produkcji cegieł. Pomimo braku bogactw naturalnych Racibórz jest miastem zasobnym w zakłady przemysłowe z branży chemicznej, maszynowej, energetycznej, rolno-spożywczej (m. in.: Henkel, SGL Carbon, RAFAKO, Mieszko, AwBud, Ecolab, Spółdzielnia Mleczarska, Sunnex, DHL, Koltech). []. To właśnie tutaj powstały: pierwszy na ziemiach polskich browar (1567 r.), czy fabryka elektrod – jedna z najstarszych na świecie (obydwa zakłady pracują do dziś). O poziomie raciborskiego przemysłu i jakości jego produktów świadczą certyfikaty ISO oraz nagrody i wyróżnienia zdobywane na targach na całym świecie.

Struktura demograficzna

Rozwój demograficzny od 1787 r.

Najwcześniejsze dane o liczbie ludności pochodzą z 1787 r., w których liczba mieszkańców wynosi 3272 osoby. W 1800 r. populacja miasta wynosiła 3457 mieszkańców. Należy pamiętać, że w tamtych czasach miasto zamykało się w obrębie murów miejskich . W 1840 r. miasto liczyło 7022 mieszkańców, a 3 grudnia 1867 r. w Raciborzu było 14 571 mieszkańców. 2 grudnia 1895 r. populacja wyniosła 21 680. W 1900 r. miasto poszerzyło swoje granice o Bosacz, a w 1902 również o Starą Wieś , oraz Proszowiec, licząc wtedy łącznie 30 398 mieszkańców. 5 stycznia 1927 r. Ostroga , Studziennej , obszarów zamkowych i Ocic do miasta, które liczyło 49 076 mieszkańców. W 1974 r. miasto przyłączyło sąsiednie wsie, Markowice i Miedonię . Pod koniec 1975 r. Racibórz liczył 50 293 osób. W 1978 r. do miasta zostało włączone Brzezie , Ocice Górne oraz Sudół . 31 grudnia 1980 miasto liczyło 55 532 ludności, 31 grudnia 1993 r. 64 875, a dane z 2006 r. mówią o 57 987 mieszkańcach.

Według danych z roku 2002[33] średni dochód na mieszkańca wynosił 1294,31 zł.

Edukacja

W Raciborzu znajduje się 1 żłobek, 15 przedszkoli, 14 szkół podstawowych, 6 szkół gimnazjalnych, 9 szkół ponadgimnazjalnych oraz jedna uczelnia wyższa. W 2006 roku decyzją Rady Miasta zlikwidowane zostały dwie placówki: Szkoła Podstawowa nr 11 (włączone do Szkoły podstawowej nr 15 oraz Gimnazjum nr 4 (włączone Gimnazjum nr 5).

Kultura

Dom Kultury Strzecha

Racibórz zawsze był kulturalną stolicą regionu, do dziś tę tradycję kontynuują Dom Kultury "Strzecha", Młodzieżowy Dom Kultury, Muzeum, Raciborskie Centrum Kultury, Miejska Biblioteka Publiczna oraz Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej. Działalność tych instytucji obejmuje, bowiem nie tylko miasto, ale również placówki kulturalno-oświatowe ziemi raciborskiej. Największą instytucją kulturalną jest jednak Raciborskie Centrum Kultury.

W mieście znajdują się dwa kina "Bałtyk" oraz "Przemko".

Ośrodkami kultury w mieście są:

  • Raciborskie Centrum Kultury
  • Dom Kultury "Strzecha"
  • Młodzieżowy Dom Kultury
  • Muzeum
  • Niezależne Centrum Kultury "ASP-Akcja Sztuka Przestrzeń"

Cykliczne imprezy kulturalne

Lista imprez kulturalnych odbywających się cyklicznie w Raciborzu:

  • Raciborski Festiwal Sztuki "Ciało. Duch. Miasto"
  • Festiwal Podróżniczy "Wiatraki"
  • Dni Opawy w Raciborzu
  • Dni Raciborza
  • Konwent Miłośników Fantastyki i RPG Goblikon
  • Memoriał imienia młodszego kapitana Andrzeja Kaczyny i druha Andrzeja Malinowskiego (sierpień)

Media

W mieście wydawane są dwa tygodniki, jeden dwutygodnik i jeden miesięcznik, które traktują o sprawach związanych z regionem, nadaje także jedna lokalna stacja radiowa i telewizja. W Raciborzu wydawany jest także ogólnopolski dwumiesięcznik energetyczny Nowa Energia

Sport

Racibórz jest miastem, w którym stworzone zostały właściwe warunki dla rozwoju sportu i rekreacji ruchowej oraz wychowania fizycznego.[] Na terenie miasta znajdują się m.in.[]:

  • 10 stadionów i dużych boisk sportowych
  • 3 hale sportowe
  • 2 kryte pływalnie
  • 8 kortów tenisowych
  • 26 sal gimnastycznych
  • 2 kręgielnie
  • lodowisko odkryte
  • strzelnica sportowa

W mieście działa ponad 14 klubów sportowych, 30 stowarzyszeń i organizacji, które skupiają ok. 1 300 osób uprawiających 17 dyscyplin sportowych[]. Raciborscy sportowcy odnoszą sukcesy indywidualnie jak i zespołowo. Największym osiągnięciem było zdobycie złotego medalu na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. przez zapaśnika Ryszarda Wolnego .

Wielu raciborskich zapaśników, pływaków, lekkoatletów i szachistów reprezentowało nasz kraj na Mistrzostwach Świata i Europy , zdobywali również tytuły i medale Mistrzostw Kraju w różnych kategoriach sportowych.

Największym kompleksem obiektów sportowych w mieście zarządza Ośrodek Sportu i Rekreacji, który w 1995 r. oddał do użytku pole minigolfa, a w 1996 r. dokonał gruntownego remontu basenu. W latach 1995-1997 Ośrodek Sportu i Rekreacji przeprowadził 329 imprez sportowych, w których wzięło udział 125 tysięcy uczestników.

Miasto od wielu lat jest miejscem, gdzie są rozgrywane mistrzostwa kraju w pływaniu, zapasach oraz ogólnopolskie i międzynarodowe wyścigi kolarskie i turniejów szachowych. To tutaj odbywa się wojewódzka inauguracja Dni Olimpijczyka. W poprzednich latach w Raciborzu odbyły się Mistrzostwa Polski w szachach i akrobatyce, Ogólnopolskie Dni Kultury Fizycznej, a także Centralna Inauguracja Sportowego Roku Szkolnego.

Racibórz jest miastem, w którym funkcjonuje zamknięty cykl szkolenia sportowego, który rozpoczyna się od klas sportowych, poprzez doskonalenie umiejętności w Zespole Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego, kończąc na możliwości kontynuowania nauki w Kolegium Nauczycielskim.

Miasto organizuje (w tym roku XIV) Memoriał im. młodszego kapitana A. Kaczyny i druha A. Malinowskiego (strażaków poległych w gaszeniu dużego pożaru lasu w Kuźni Raciborskiej w sierpniu 1992), dawniej wyścig kolarski, a obecnie zawody zapaśnicze. Z Raciborza wywodzi się pływaczka Katarzyna Dulian oraz złoci medaliści Igrzysk Olimpijskich , zapaśnik Ryszard Wolny i bramkarz reprezentacji Polski w piłce nożnej , Hubert Kostka .

Kluby sportowe

Kościoły i związki wyznaniowe

Katolicy – W mieście istnieje 11 parafii . Racibórz posiada również Sanktuarium Matki Bożej Raciborskiej , do którego corocznie przybywa wielu pielgrzymów, natomiast w Brzeziu znajduje się grób siostry Marii Dulcissimy Hoffmann . W połowie sierpnia corocznie wyrusza raciborski nurt opolskiej pieszej pielgrzymki do Częstochowy . Raciborskie parafie należą głównie do dekanatu raciborskiego , którego jest siedzibą, lecz również jedna parafia należy do dekanatu tworkowskiego , natomiast parafia w Brzeziu należy do archidiecezji katowickiej . Przy parafiach działa wiele grup, m.in. Róże Różańcowe, Liturgiczna Służba Ołtarza, Dzieci Maryi oraz Duszpasterstwo Młodzieży Miasta Racibórz "Linia Najwyższego Napięcia". Cmentarz na Ostrogu - Nekropolia pochodzi najprawdopodobniej z XIV wieku, lecz nagrobki na nim się znajdujące pochodzą z pierwszej połowy XIX wieku . Na cmentarzu znajdują się dwie kaplice. Pierwsza, murowana, pochodzi z początku XIX wieku, natomiast druga – drewniana w stylu neogotyckim pochodzi prawdopodobnie z 1869 r.

Żydzi – Pierwsze wzmianki o ludności żydowskiej w Raciborzu pojawiły się ok. XI wieku, kiedy to, według podań ludowych, na miejscu obecnego kościoła św. Mikołaja miała istnieć bożnica . Jednak podczas II wojny światowej Żydzi opuścili Racibórz, emigrując lub trafiając do obozów koncentracyjnych , nigdy już nie wracając do rodzinnego miasta. Po wojnie nastąpiła kolejna fala ucieczki z miasta ze względu na represje władz komunistycznych. W Raciborzu istniała synagoga oraz cmentarz żydowski , a oba miejsca zostały rozebrane po wojnie. Obecnie w Raciborzu mieszka zaledwie 57 Żydów. W mieście istniały prawdopodobnie trzy synagogi, żadna z nich nie przetrwała do dzisiaj. Pierwsza, według podań ludowych znajdowała się na miejscu obecnego kościoła św. Mikołaja, druga przy ul. Sukienniczej, obecnie róg ul. Solnej i Leczniczej, a ostatnia, rozebrana w latach pięćdziesiątych przy Szewskiej. Pozostałości po cmentarzu żydowskim znajdują się na obecnej ulicy Głubczyckiej i Fojcika, za mleczarnią. Nekropolia założona została w 1814 r. i zajmowała łącznie powierzchnię 2,03 ha.

Ewangelicy – Obecnie parafia i jedyny ocalały cmentarz wraz z kaplicą należą do parafii ewangelicko-augsburskiej w Rybniku . Cmentarz jak i kaplica jest świadectwem współistnienia wiary protestanckiej z wiarą katolicką na przestrzeni wieków w Raciborzu. W mieście istniało pięć cmentarzy ewangelickich, lecz do dziś ocalał tylko jeden, przy ul. Starowiejskiej. Pozostałe znajdowały się przy ulicach: Zborowej i Mickiewicza, Nowej, Opawskiej, placu Długosza i na Płoni[].

Ewangeliczni chrześcijanie – W Raciborzu działają trzy zbory o charakterze ewangelicznym . Należą do nich zbór Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan , zbór Kościoła Zielonoświątkowego oraz zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego .

W Raciborzu znajduje się zbór Świadków Jehowy .

W mieście znajduje się również ośrodek buddyzmu Diamentowej Drogi oraz ośrodek buddyzmu Zen .

Transport

Bardzo korzystne gospodarczo jest położenie Raciborza, bowiem miasto leży w obrębie Euroregionu Silesia , gdzie zlokalizowanych było do roku 2007 21 przejść granicznych z Republiką Czeską (3 ogólnodostępne, 1 kolejowe i 17 małego ruchu). W odległości ok. 40 km od Raciborza znajduje się lotnisko międzynarodowe w Ostrawie , ponadto w niewielkiej odległości od miasta, ok. 30 km planowana jest budowa autostrady A1 .

Komunikacja miejska

Komunikacja miejska obejmuje przewóz pasażerów na terenie Gminy Racibórz oraz na terenie gmin: Pietrowice Wielkie , Krzanowice , Lubomia , Rudnik , Kornowac , Rydułtowy , Pszów . Istnieje 10 linii autobusowych, które obsługuje Przedsiębiorstwo Komunalne. Są to linie: 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, A, 14. W związku z posiadaniem certyfikatu ISO 14001 wszystkie autobusy przystosowane są do używania biopaliwa .

Transport kolejowy

W 1846 r. wybudowano pierwszą linię kolejową, która dwa lata później połączyła Berlin z Wiedniem . Racibórz był ważnym węzłem kolejowym.

Z Raciborza odjeżdża 28 pociągów osobowych, do Rybnika , Katowic , Chałupek , Kędzierzyna-Koźla , a także Opola i Wrocławia oraz jeden międzynarodowy pociąg osobowy do Bohumína ( Czechy ).

Tranzyt

Dworzec PKS

Przez miasto przebiegają drogowe szlaki komunikacyjne. Są to m.in.:

Planowane drogi:

Turystyka

Kościół Matki Bożej

Szlaki turystyczne

Szlak im. Polskich Szkół Mniejszościowych

Szlak im. Husarii Polskiej

Szlak im. Młodości J. Von Eichendorffa

Szlak Gołęszyców

Trasy rowerowe

Baza noclegowa

W Raciborzu znajdują się 2 hotele (***) trzygwiazdkowe oraz 1 dwugwiazdkowy. Ponadto 2 domy studenta, 2 domy sportowca, domy gościnne.

Polityka i administracja

Urząd Miasta

Władze miasta

Obecnym prezydentem miasta Racibórz jest Mirosław Lenk . Od zajęcia miasta przez wojska radzieckie w marcu 1945 r. miasto miało 17 prezydentów i 24 wiceprezydentów. Najważniejsze stanowisko we władzach wykonawczych Raciborza było na przestrzeni lat różnie nazywane: od 9 maja 1950 zwano ich przewodniczącymi rady miejskiej, od 15 maja 1963 r. zwano ich naczelnikami, a od 30 czerwca 1975 r. przywrócono nazwę prezydent, która jest w użyciu do dziś. W 2002 r., po nowelizacji Ustawy o samorządzie lokalnym rada miasta utraciła prawo wyboru prezydenta. Zgodnie z tą ustawą 27 października 2002 odbyły się pierwsze wybory powszechne na prezydenta Raciborza, w których został wybrany Jan Osuchowski .

W skład Rady Miasta Raciborza wchodzi 23 radnych , wybieranych w wyborach bezpośrednich. W obecnej radzie najwięcej mandatów zdobył KWW Mirosława Lenka Razem dla Raciborza.

Podział administracyjny

Dzielnice Raciborza

Miasto Racibórz składa się z 11 dzielnic[]:

  1. Centrum
  2. Nowe Zagrody
  3. Ocice
  4. Stara Wieś
  5. Miedonia
  6. Ostróg
  7. Markowice
  8. Płonia
  9. Brzezie
  10. Sudół
  11. Studzienna .

Urzędy i instytucje

W Raciborzu jako siedzibie powiatu raciborskiego znajduje się wiele ważnych urzędów i instytucji.

Do lat 50 XX. wieku w Raciborzu istniał sąd okręgowy . Mieścił się on w budynku obecnego zakładu poprawczego. Został on zlikwidowany w związku z reorganizacją sądownictwa. Powodem były m.in. braki kadrowe[]. Sądy okręgowe zostały zniesione, a na ich miejsce wprowadzono sądy wojewódzkie . Do jego jurysdykcji należały powiat głubczycki , kozielski i raciborski .

Ochrona środowiska

Racibórz jest pierwszą gminą w Polsce i w Europie , która zdobyła certyfikat ISO 14001 . Miasto wprowadza nowatorskie rozwiązania w zakresie ochrony środowiska , m.in. w zakresie gospodarki odpadami, edukacji ekologicznej i ochrony przyrody[34]. W mieście na każdym osiedlu znajdują się odpowiednie kontenery do segregacji odpadów, natomiast w domach jednorodzinnych dostarczane są odpowiednie worki.

Raciborzanie

Lista osób urodzonych na terenie obecnego Raciborza, które mają biogram na stronach Wikipedii:

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2008 r. ( pol. ). www.stat.gov.pl, 2 czerwca 2009. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  2. 2,0 2,1 Norbert Mika, Šárka Bělastová: Wspólne raciborsko-opawskie dziedzictwo. Podręcznik do edukacji regionalnej. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna "WAW", 2000, s. 5. . 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Plan gospodarki odpadami dla Gminy Racibórz na lata 2005-2015. Racibórz: 2005, s. 5. 
  4. Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004-2015. Racibórz: marzec 2004, s. 5. 
  5. 5,0 5,1 Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004-2015. Racibórz: marzec 2004, s. 6. 
  6. 6,0 6,1 Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004-2015. Racibórz: marzec 2004, s. 8. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 Plan gospodarki odpadami dla Gminy Racibórz na lata 2005-2015. Racibórz: 2005, s. 6. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004-2015. Racibórz: marzec 2004, s. 12. 
  9. 9,0 9,1 9,2 Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004-2015. Racibórz: marzec 2004, s. 9. 
  10. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset ( pol. ). regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
  11. Plan gospodarki odpadami dla Gminy Racibórz na lata 2005-2015. Racibórz: 2005, s. 7. 
  12. 12,0 12,1 Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004-2015. Racibórz: marzec 2004, s. 36. 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004-2015. Racibórz: marzec 2004, s. 37. 
  14. Program ochrony środowiska Gminy Racibórz na lata 2004-2015. Racibórz: marzec 2004, s. 33. 
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 Urząd Miasta Racibórz: Arboretum Bramy Morawskiej ( pol. ). [dostęp 1 lutego 2009].
  16. yoosta: Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu ( pol. ). [dostęp 1 lutego 2009].
  17. Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu ( pol. ). [dostęp 1 lutego 2009].
  18. Strategia rozwoju miasta Racibórz na lata 2006-2015. Racibórz. S. 47. 
  19. Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu ( pol. ). [dostęp 8 lutego 2009].
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 Tadeusz Gajewski: Rezerwat przyrody Łężczok - Historia i opis rezerwatu ( pol. ). [dostęp 9 lutego 2009].
  21. Marek Czogalik: Rezerwat Łężczok - O rezerwacie ( pol. ). [dostęp 9 lutego 2009].
  22. 22,0 22,1 Urząd gminy Nędza: Przyroda - Rezerwat Łężczok ( pol. ). [dostęp 15 lutego 2009].
  23. Damian Kolarczyk: Rezerwat Łężczok - O rezerwacie ( pol. ). [dostęp 9 lutego 2009].
  24. Grzegorz Wawoczny: Weekend w Bramie Morawskiej. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2003, s. 32. . 
  25. 25,0 25,1 A. Henel: Przyroda województwa śląskiego - Stawy Łężczok ( pol. ). [dostęp 15 lutego 2009].
  26. Damian Kolarczyk: Rezerwat Łężczok - Fauna i Flora ( pol. ). [dostęp 11 lutego 2009].
  27. Tadeusz Gajewski: Rezerwat przyrody Łężczok - Historia i opis rezerwatu ( pol. ). [dostęp 12 lutego 2009].
  28. 28,0 28,1 Anna Burek: Prof. Miodek dla raciborzan ( pol. ). 12 grudnia 2008, 12 grudnia 2008. [dostęp 18 styczni 2009].
  29. Jan Drabina , Górny Śląsk, Wrocław 2002, s. 147
  30. Rocznik statystyczny GUS 1920-1922
  31. Dorota Borowicz, Mapy narodowościowe Górnego Śląska od połowy XIX wieku do II wojny światowej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 39. )
  32. Strategia rozwoju miasta Racibórz na lata 2006-2015. Racibórz. S. 48. 
  33. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset ( pol. ). regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
  34. Anita Tyszkiewicz - Zimałka: ISO 14001 ( pol. ). www.bipraciborz.pl, 13 czerwca 2003. [dostęp 11 sierpnia 2010].

Bibliografia

  • praca zbiorowa, Racibórz wczoraj i dziś..., Racibórz 1998, wyd. R.A.F. SCRIBA,
  • J. Szczęsny, Racibórz w fotografii Bolesława Stachowa, Katowice 1998, wyd. Infomax Katowice
  • G. Wawoczny, Dawny Racibórz, Racibórz 2002, wyd. WAW
  • G. Wawoczny, Racibórz nieznany, Racibórz 2003, wyd. WAW

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Racibórz":

Małopolska Droga św. Jakuba ...

Bolesław V Wstydliwy ...

Piotr Gembicki ...

Unia ...

1989 ...

1945 ...

Polskie zamki i twierdze ...

Odra ...

III powstanie śląskie ...

Jan Kasprowicz ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Racibórz":

Przemysł przetwórczy w Polsce (plansza 13) kosmetyki Poznań, Bydgoszcz (Unilever), Nowy Dwór Mazowiecki (Benckiser), Racibórz i Helenów (Henkel), Warszawa (Procter&Gamble) ...

Sieć osadnicza Polski (plansza 10) 1211 Złotoryja - 1214 Wleń - przed 1217: Lwówek Śląski, Opole, Racibórz - 1217 Leśnica - pomiędzy 1220-1232 Głuchołazy - 1221 Sobótka - 1223 ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie