Orfeusz w piekle (tytuł oryginalny Orphée aux enfers) – pierwsza
operetka
Jakuba Offenbacha
skomponowana na podstawie mitu o
Orfeuszu
. Sam Orfeusz, który był wg mitów królem Tracji (nad starożytną Grecją) i śpiewakiem był wyszydzany już w XVIII w. W operetce znajduje się Galop (
Kankan
), który do dziś jest znany i grany w operetce w Paryżu.Orfeusz w piekle (Orpheé aux Enfers)
Do mitu o Orfeuszu nawiązują też opery seria
Glucka
i
Monteverdiego
, których niejako karykaturą jest właśnie dzieło Jacques'a Offenbacha.
Operetka w dwóch aktach. Akcja rozgrywa się w starożytności, w Grecji i w piekle.
Akt I Dyrektor konserwatorium Orfeusz i jego żona Eurydyka mieszkają w Tebach. Ich miłość dawno już wygasła. Eurydyka kocha pszczelarza Arysteusza, Orfeusz – pasterkę Pomponię. Małżonkowie żyją jednak razem, ponieważ Los przeznaczył im taką rolę. Aby go oszukać, Arysteusz ma porwać Eurydykę. Podczas rozmowy, przypadkiem uderza ją w głowę i Eurydyka umiera. Okazuje się, że Arysteusz to w rzeczywistości bóg piekieł – Pluton, który w ten sposób uprowadza ukochaną do swojego królestwa. Kiedy Orfeusz dowiaduje się o śmierci żony, cieszy się, iż nareszcie może połączyć się z Pomponią. Tymczasem Los rozkazuje mu prosić Jowisza o powrót Eurydyki na ziemię. Chcąc nie chcąc, Orfeusz wędruje na Olimp. Jowisz postanawia zwrócić mu Eurydykę. Zaintrygowany opowieściami o jej urodzie, postanawia ją jednak wcześniej zobaczyć i wraz ze swoją świtą udaje się do piekieł.
Akt II Pluton zamknął Eurydykę w swojej komnacie, ale Jowisz zamienił się w muchę i wślizgnął do niej przez dziurkę od klucza. W przebraniu zabiera ją na ucztę, a po balu chce z nią uciec na Olimp. Pluton przejrzał jednak jego plany i przypomina o złożonej obietnicy – musi zwrócić Eurydykę. Jowisz postanawia więc przechytrzyć Plutona. Orfeusz może odzyskać swoją żonę dopiero wtedy, kiedy dotrą do rzeki Styks, a on ani raz nie spojrzy na Eurydykę. Tymczasem Jowisz rozpętał burzę i Orfeusz ogląda się odruchowo na odgłos grzmotu. Eurydyka musi pozostać na Olimpie jako jedna z bachantek, a jej szczęśliwy małżonek sam powraca na ziemię do ukochanej Pomponii. Smuci się tylko Los...
