Ernst Křenek (ur. 23 sierpnia 1900 , Wiedeń ; zm. 22 grudnia 1991 , Palm Springs ) – austriacki kompozytor i publicysta pochodzenia czeskiego . Jego nazwisko często pisane jest też jako Krenek(na co zresztą sam zawsze nalegał dla odróżnienia od czeskiej pisowni nazwiska jego ojca). Komponował w wielu stylach modernizmu , m.in muzykę atonalną i dodekafoniczną . Napisał wiele książek, w tym "Muzyka tu i teraz" (1939) czy studium o twórczości Johannesa Ockeghema (1953).

Życie i twórczość

Urodził się w Wiedniu, studiował tam a następnie w Berlinie u Franza Schrekera, zanim zaczął pracować jako dyrygent operowy. Podczas pierwszej wojny światowej , Krenek został wcielony do armii Austro-Węgier , ale stacjonował w Wiedniu co pozwoliło mu na kontynuację studiów muzycznych. W 1922 poznał córkę Mahlera , Annę i jej matkę Almę, które poprosiły Krenka o dokończenie ostatniej, dziesiątej, symfonii Gustawa. Krenek pomógł w edycji pierwszej i trzeciej części. W 1924 roku poślubił Annę i rozwiódł się z nią przed pierwszą rocznicą ślubu.

Jonny spielt auf – tytułowa strona (pierwsze wydanie z 1926)

Był też czynnym dziennikarzm i pisarzem muzycznym. Jego artykuły przestano publikować, a muzyka stała się celem ataków niemieckiej partii nazistowskiej po 1933 roku. Kiedy naziści doszli do pełni władzy napisana przez Kreneka muzyka do Triumph der Empfindskameit Goethego zostła odrzucona w Mannheim . W tym samym czasie Opera Wiedeńska w ostatniej chwili odwołała premierę zamówionej u niego opery Karol V. Z kolei Jazzowe inspiracje w Jonny spielt auf sprawiły, że opera ta znalazła się w 1938 na monachijskiej wystawie „sztuki zdegenerowanej” .

Sytuacja ta zmusiła go do wyjazdu do Stanów Zjednoczonych gdzie wykładał muzykę na wielu uniwersytetach, m.in. w Hamline University w Saint Paul w Minnesocie (1942-1947). Obywatelstwo USA przyjął w 1945 roku. Jego studentami byli m.in. Milton Barnes, Lorne Betts, Samuel Dolin, Robert Erickson, Halim El-Dabh, Richard Maxfield, Will Ogdon, i George Perle.

Styl muzyczny Krenka łączy w sobie różnorodność wielu współczesnych mu stylów. Pierwsze prace cechował idiom późnoromantyczny, wskazujący wpływ jego nauczyciela Franza Schrekera. Później zaadaptował atonalność. Wizyta w Paryżu w 1924 r., podczas której zapoznał się z pracami Igora Strawińskiego oraz " Grupy sześciu ” zachęciła go z kolei do zaadaptowania stylu neoklasycznego.

Jego opera Jonny spielt auf ( 1926 ), z wpływami jazzu odniosła wielki sukces i grywana była w całej Europie. Mimo protestów partii nazistowskiej, stała się tak popularna, że nawet papierosy austriackie – do dziś zresztą sprzedawane – zostały nazwane „Johnny”.

Na początku lat 30. zaczął pisać w stylu neoromantycznym, obierając za źródło inspiracji muzykę Schuberta , a potem tworzył także muzykę dodekafoniczną , w której stworzył operę Karol V (1931-33) W jego Lamentacje Jeremiasza (1941-42) połączył technikę dodekafoniczną z XVI-wieczną techniką modalnego kontrapunktu. Komponował też muzykę elektroniczną i aleatoryczną .