Operacja kwantuńska II wojna światowa , wojna na Pacyfiku
Radziecka ofensywa w północno-wschodniej Azji, Sierpień 1945 r.
Data	8 sierpnia – 2 września 1945
Miejsce	Mandżuria , Sachalin , Wyspy Kurylskie , Korea
Wynik	Decydujące zwycięstwo ZSRR
Terytorium	Azja
Strony konfliktu   ZSRR Mongolska Republika Ludowa   Chiny   Japonia   Mandżukuo Mengjiang Dowódcy Aleksander Wasilewski Otozō Yamada Siły ZSRR 1 577 225 żołnierzy 26 137 dział 5556 czołgów i dział samobieżnych 5386 samolotów Mongolia 16 000 żołnierzy Japonia 1 217 000 żołnierzy 5360 dział 1155 czołgów 1800 samolotów 1215 pojazdów Mandżukuo 200 000 żołnierzy Mengjiang 10 000 żołnierzy Straty 12 031 zabitych lub zaginionych 24 425 rannych (Radzieckie źródła) 83 737 zabitych 640 276 pojmanych (Japońskie źródła) 21 000 zabitych

Operacja kwantuńska – rozpoczęta z chwilą wypowiedzenia wojny Japonii przez ZSRR ( 8 sierpnia 1945 ) operacja militarna zaplanowana przez Aleksandra Wasilewskiego , której celem było wyzwolenie spod okupacji japońskiej Mandżurii i Korei do 38 równoleżnika ( 24 sierpnia 1945 ), oraz zajęcie Sachalinu i Kuryli . Miała także charakter psychologiczny. Operacja ta miała pomścić klęskę Rosjan, poniesioną w wojnie z Japończykami 40 lat wcześniej.

Ze strony japońskiej działania prowadziła tam tzw. Armia Kwantuńska . Po stronie sowieckiej działania były organizowane przez wojska Frontu Dalekowschodniego . Część wojsk radzieckich przerzucano na ten odcinek frontu tuż po opanowaniu Berlina . Główną operacyjną jednostką atakującą Armii Czerwonej był Front Zabajkalski , dowodzony przez Rodiona Malinowskiego (wcześniej dowódca II Frontu Ukraińskiego, potem Minister Obrony ZSRR), atakujący na kierunku Bajkał - Morze Wschodniochińskie .

Ofensywa radziecka nie natrafiła na silny opór, dodatkowo morale Japończyków złamało zrzucenie przez Amerykanów bomby atomowej najpierw na Hiroszimę , potem na Nagasaki . Wojska sowieckie pokonały trasę ok. 2000 km oraz góry Wielki Chingan w ciągu około tygodnia. Ponad pół miliona żołnierzy japońskich dostało się do niewoli radzieckiej. Armia Czerwona zniszczyła równieliczną Armię kwantuńską w zaledwie 12 dni. Przez znawców II wojny światowej operacja kwantuńska jest uznawana za jedno z najbardziej niedocenionych tryumfów aliantów podczas tej wojny^[].

Wg Wiktora Suworowa , "Ta operacja pokazuje, co stałoby się z III Rzeszą , gdyby Hitler nie napadł na ZSRR."^[]