Toskania (
wł.
Toscana) – kraina historyczna i region administracyjny w środkowych
Włoszech
.
Informacje ogólne
- stolica:
Florencja
(
wł.
Firenze) (425,8 tys. mieszkańców)
- liczba mieszkańców: około 3,5 mln.
- powierzchnia: 22 990 km²
- gęstość zaludnienia: 155 os./km²
- ważniejsze miasta: wszystkie stolice prowincji oraz
Volterra
Geografia
Toskania graniczy na północy z
Ligurią
i
Emilią-Romanią
, na wschodzie z
Umbrią
i
Marche
, na południu z
Lacjum
a od zachodu sięga do wybrzeży
Morza Tyrreńskiego
.
Do Regionu należą także wyspy
archipelagu toskańskiego
, m.in.:
Elba
(223,5 km²),
Montecristo
, Capraia,
Gorgona
,
Pianosa
,
Giglio
(21,2 km²).
Toskania obejmuje zachodnie zbocza
Apeninów
, Kotlinę Toskańską, oraz Pogórze Toskańskie, przecięte licznymi dolinami rzek. Większość regionu to teren wyżynny (67%) i górski (25%), niziny zajmują jedynie 8% powierzchni.
- Najwyższe szczyty: Monte Prado 2050 m, Monte Pisanino 1946 m, Corno alle Scale 1945 m
- Rzeki:
Arno
(241 km),
Ombrone
(161 km), Serchio (111 km), Albegna, Cecina, Magra, Sieve
- Najważniejsze jeziora: Laguna di Orbetello (26,2 km²), Lago di Massaciuccoli (6,9 km²), Lago di Chiusi (3,9 km²), Lago di Montepulciano (1,9 km²)
Prowincje
Toskania dzieli się na 10 prowincji:
Gospodarka
Region ma charakter przemysłowo-rolniczy. Uprawiane są głównie:
zboża
,
ziemniaki
,
bób
,
karczochy
,
winorośl
, oliwki, brzoskwinie, śliwki, rośliny pastewne i inne. Znacząca jest produkcja
wina
(zobacz
wina włoskie
) i oleju z oliwek. Hoduje się: bydło, trzodę chlewną, kozy i owce. Praktykowane są także rybołówstwo oraz leśnictwo.
Dominuje
przemysł
drobny i średni (z bardzo wysoko postawionym
rzemiosłem
) głównie
włókienniczy
,
maszynowy
, metalowy i
hutnictwo
. Wydobycie
pirytów
, rudy
rtęci
,
marmuru
,
cynku
,
ołowiu
.
Historia
Toskania to także kraina historyczna, zwana początkowo
Etrurią
i zamieszkana przez
Etrusków
, podbita przez Rzymian weszła w skład Imperium Rzymskiego (281 p.n.e.). Od
406
n.e. podbijana przez najeżdżające kolejno na Italię plemiona germańskie. Od
553
pod panowaniem
Bizancjum
, od
568
–
Longobardów
, od
776
–
Franków
jako
marchia
. Od wieku X do XI wyodrębniały się komuny
Lukki
,
Sieny
,
Florencji
i inne. Od XV w. podporządkowana Florencji i władającym w niej
Medyceuszom
. Od
1569
Wielkie Księstwo Toskanii
. Po wygaśnięciu dynastii
Medyceuszy
w
1737
władza przeszła w ręce
dynastii habsbursko-lotaryńskiej
, co związało kraj z
Austrią
. Po podboju w
1801
Napoleona Bonaparte
utworzył
Królestwo Etrurii
. W latach
1807
-
1809
Toskania była częścią
Francji
. W
1809
Wielkie Księstwo Toskanii Napoleon nadał
Elizie Bonaparte
, a w
1814
na tron powróciła
dynastia habsbursko-lotaryńskia
. Od
22 marca
1860
roku weszła w skład zjednoczonych Włoch.
Dialekt toskański stał się podstawą dla języka włoskiego.
Turystyka
Region jest jednym z najważniejszych centrów turystyki na świecie. Regionalna kuchnia i wina cieszą się dużą popularnością, szeroko rozwinięta agroturystyka dysponuje bogatą bazą noclegową. Wiele
zabytków klasy zerowej
i światowej sławy muzea przyciągają zwiedzających z całego świata. Łagodny klimat zezwala na dość długi sezon turystyczny, który trwa od Wielkanocy do października.
Słynnymi toskańczykami są:
Gajusz Cilniusz Mecenas
,
Leonardo da Vinci
,
Giorgio Vasari
, Andrea Del Verrocchio, Piero Della Francesca,
Luca Signorelli
,
Pietro da Cortona
, Beato Angelico,
Sassetta
, Jacopo Della Quercia,
Wawrzyniec Wspaniały
,
Benvenuto Cellini
,
Rafael Santi
,
Niccolò Machiavelli
,
Michał Anioł
,
Giambologna
,
Guido Monaco
,
Baccio Bandinelli
,
Sandro Botticelli
,
Bartolomeo Ammanati
,
Dante Alighieri
,
Giovanni Boccaccio
i
Francesco Petrarca
.
Linki zewnętrzne