|
Ojciec Święty
Ojciec Święty - (Ojciec Święty) (łac. papa, gr. pappas, forma funkcjonująca w języku polskim pochodzi od czeskiego papež) – biskup Rzymu, głowa Kościoła rzymskokatolickiego, katolickich Kościołów wschodnich, Stolicy Apostolskiej oraz państwa Watykan. Obecnym papieżem jest Benedykt XVI.
Tytułu papieża używa również prawosławny patriarcha Aleksandrii i całej Afryki oraz koptyjski patriarcha Aleksandrii, głowa Kościoła koptyjskiego.
Podstawy władzy
Poszczególni biskupi mieli bardzo dużą autonomię, ale od początku Rzym jako stolica Cesarstwa Rzymskiego miał szczególną pozycję. Już w pierwszym wieku w momencie konfliktu we wspólnocie w Koryncie (wspólnota odwołała biskupa) poproszono o rozstrzygnięcie sporu właśnie biskupa Rzymu, którym był w tym czasie Klemens I. Zachowała się jego odpowiedź (jest to jeden z najstarszych tekstów patrystycznych). Z kolei św. Ignacy Antiocheński, kiedy jechał do Rzymu, gdzie miał być sądzony i praktycznie pewne było, że poniesie śmierć, w liście do wspólnoty rzymskiej podkreślał jej prymat w Kościele.
W 1870 I sobór watykański przyjął dogmat o nieomylności papieża: Nauczanie nieomylne jest tylko wtedy, gdy Biskup Rzymski występuje jako Pasterz Całego Kościoła, do całego Kościoła, w sprawach wiary i moralności z intencją expressis verbis określenia danej kwestii w sposób ostateczny (por. KPK 1983, Kan 749 § 1).
Papież jest głową Kościoła rzymskokatolickiego i katolickich Kościołów wschodnich. Godność papieża jest dożywotnia, możliwe jest jednak dobrowolne zrzeczenie się jej, co zdarzyło się tylko raz: abdykował papież Celestyn V. Po śmierci papieża zwoływane jest konklawe – zgromadzenie kardynałów Świętego Kościoła Rzymskiego dla wybrania nowego papieża. Czas od śmierci papieża do wyboru następcy określany jest z łaciny sediswakancją.
Źródło władzy Biskupa Rzymu
Biskupi Rzymu oparli swój prymat na sukcesji apostolskiej. Twierdzą oni, że pierwszym biskupem Rzymu był apostoł Piotr, który miał tu zginąć śmiercią męczeńską. Prymat ten ma swoje korzenie w forsowaniu honorowego przewodnictwa biskupa Rzymu, jako biskupa miasta stołecznego Cesarstwa poprzez upowszechnienie nieudokumentowanej tradycji – choć możliwej – pobytu Piotra Apostoła w Rzymie. Chociaż Nowy Testament milczy na temat i wspomina tylko o podróży Piotra do Antiochii (Gal 2, 11), to o pobycie apostoła w Rzymie mówią inne pisma z pierwszych wieków istnienia chrześcijaństwa.
Wątpliwości co do pobytu Piotra w Rzymie budzi także zakończenie Listu do Rzymian Pawła Apostoła, w którym pośród licznych osób nie wymienia Piotra.
Kościół rzymskokatolicki naucza, że Piotr był uczniem Jezusa, od którego uzyskał szczególną władzę. Tej doktrynie szczególnie przeciwni byli patriarchowie i biskupi greccy, którzy godzili się tylko na honorowy prymat biskupa Rzymu. Spór o pierwszeństwo biskupów Rzymu doprowadził w 1054 roku do podziału chrześcijaństwa na katolicyzm i prawosławie (zobacz: schizma wschodnia). Władzę papieża zanegował też ksiądz Marcin Luter, dając początek protestantyzmowi.
Jako biblijne uzasadnienie szczególnej pozycji Biskupa Rzymu katoliccy teologowie przytaczają następujące teksty:
1. Zaprawdę powiadam: Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie. – Mt 16, 18-19.
Według innych interpretacji, w kontekście zacytowany fragment odnosi się nie do nadania władzy, ale do mocy Boga, który działa poprzez człowieka wierzącego. Dlatego w kolejnych wierszach czytamy o Piotrze: "A Piotr, wziąwszy go na stronę, począł go upominać, mówiąc: Miej litość nad sobą, Panie! Nie przyjdzie to na ciebie. A On, obróciwszy się, rzekł Piotrowi: Idź precz ode mnie, szatanie! Jesteś mi zgorszeniem, bo nie myślisz o tym, co Boskie, lecz o tym, co ludzkie." – Mt 16, 22-23. W tej samej Ewangelii czytamy także te same słowa w odniesieniu do wszystkich uczniów: "Zaprawdę powiadam wam: Cokolwiek byście związali na ziemi, będzie związane i w niebie; i cokolwiek byście rozwiązali na ziemi, będzie rozwiązane i w niebie." – Mt 18, 18.
2. A gdy spożyli śniadanie, rzekł Jezus do Szymona Piotra: Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci? Odpowiedział Mu: Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham. Rzekł do niego: Paś baranki moje. I znowu, po raz drugi, powiedział do niego: Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie? Odparł Mu: Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham. Rzekł do niego: Paś owce moje. Powiedział mu po raz trzeci: Szymonie, synu Jana, czy kochasz Mnie? Zasmucił się Piotr, że mu po raz trzeci powiedział: Czy kochasz Mnie? I rzekł do Niego: Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham. Rzekł do niego Jezus: Paś owce moje. – Jan 21, 15-17.
Według niektórych tradycji chrześcijańskich potrójne zapytanie Jezusa odnosi się do potrójnego zaparcia się Piotra i jest próbą prawdziwości uprzedniego wyznania Piotra o Jezusie z Mt 16, 16: "A odpowiadając Szymon Piotr rzekł: Tyś jest Chrystus, Syn Boga żywego."
Nadto, przeciwnicy władzy papieskiej zwracają uwagę na słowa Jezusa Chrystusa: "Nie tak ma być między wami; ale ktokolwiek by chciał między wami być wielki, niech będzie sługą waszym. I ktokolwiek by chciał być między wami pierwszy, niech będzie sługą waszym." – Mt 20, 26-27. Z kolei zwolennicy biskupa Rzymu nie widzą tu analogii do sprawowanej przez papieża władzy, a jedynie do jego postawy wobec innych.
Władza papieża
W Kościele katolickim władza papieża ma charakter wyjątkowy. Słowami konstytucji Pastor aeternus z 1870 roku można określić ją następująco: "najwyższa i pełna władza jurysdykcji nad Kościołem rzymskokatolickim zarówno w sprawach wiary i moralności, jak też w sprawach dyscypliny i rządzenia", a także władza "prawdziwie biskupia, zwykła i bezpośrednia nad każdym bez wyjątku Kościołem pozostającym w jedności z papiestwem i nad każdym bez wyjątku kapłanem i wiernym, niezależna od jakiejkolwiek władzy ludzkiej" (kanon 218, nr 1-2). Swoją władzę papieże sprawują za pośrednictwem kurii rzymskiej, mającej delegowane prawo do rozstrzygania szczególnych spraw.
Władza papieża ogniskuje się w prawie do nominacji biskupów – żaden biskup w Kościele katolickim nie może być konsekrowany bez zgody Kongregacji ds. Biskupów.
Papież jest najwyższą władzą prawodawczą – dokonuje zmian w prawie kanonicznym – oraz w zakresie Magisterium, które wyraża się najpełniej w wydawaniu nieomylnych w zakresie wiary i moralności dogmatów, a także w formie nauczania zwykłego (encykliki). Papieżowi przysługuje też najwyższa władza sądownicza: rozstrzyga spory dotyczące ważności małżeństwa oraz innych sakramentów, ślubów zakonnych, prawa do nauczania teologii katolickiej w szkołach kościelnych itd. W tym charakterze ma prawo nakładania kar kościelnych, aż do ekskomuniki włącznie. W obecnym czasie jednak na pierwszy plan wyłania się nie prawna, ale charyzmatyczna podstawa władzy papieskiej: jest on dla wielu katolików najwyższym autorytetem moralnym.
Inne hasła zawierające informacje o "Ojciec Święty":
Wszystkich Świętych
...
Rodzimy Kościół Polski
...
Dzień Zaduszny
...
Biegun północny
...
Mieszko II Lambert
...
Adwentyzm
...
I wiek
...
Brno
...
Władysław Komar
...
1484
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Ojciec Święty":
11 LISTOPADA (plansza 1)
...
Antyk judajski - mądrość Biblii (plansza 10)
...
Syzyfowe prace - tytuł powieści a jej główni bohaterowie (plansza 9)
...
|
