Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.

Odra

Odra

Odra
Odra

Odra koło Urazu (blisko Wrocławia )
Lokalizacja Europa
  Czechy
  Polska
  Niemcy
Źródło Fidlův kopec , Góry Odrzańskie , Czechy
634 m n.p.m.
49°36'47″N 17°31'15″E / 49.61306, 17.52083
Ujście Zalew Szczeciński
( Roztoka Odrzańska )
Police
53°36'19″N 14°35'20″E / 53.60528, 14.58889
Długość 854,3 (w granicach Polski 742) km
Powierzchnia zlewni 118 861 (z tego w Polsce 106 056) km²
Największe dopływy Nysa Kłodzka , Bóbr , Nysa Łużycka , Warta
Średni przepływ 535 m³/s u ujścia do Zalewu Szczecińskiego
mapa
Odra i jej dorzecze

Odra i jej dorzecze
Rzeki Europy

Odra ( czes. i dł. Odra, niem. Oder, gł. Wodra, łac. Viadua, Viadrus) – rzeka w Europie Środkowej , w zlewisku Morza Bałtyckiego , na terenie Czech , Polski i Niemiec . Pod względem całkowitej długości jest drugą (po Wiśle) rzeką Polski. Biorąc pod uwagę tylko jej część w granicach Polski jest trzecią rzeką pod względem długości (po jej dopływie Warcie ).

Rzeka ma długość 854,3 km[1], z czego 742 km[2][3] w Polsce. Powierzchnia dorzecza Odry obejmuje obszar 118 861 km²[2][3] z tego 106 056 km² w Polsce[2][3].

Wypływa na wschodzie Czech, w Górach Odrzańskich w Sudetach Wschodnich , na wysokości 634 m n.p.m. [4]; uchodzi do Roztoki Odrzańskiej , będącej zatoką Zalewu Szczecińskiego , w północno-zachodniej części Polski, przy północnej granicy miasta Police .

Największymi miastami nad Odrą są: Ostrawa w Czechach oraz Opole , Wrocław i Szczecin w Polsce.

Spis treści

Przebieg

Odra swoje źródło ma na południowo-wschodnim zboczu wzgórza Fidlův kopec w Górach Odrzańskich na wysokości 634 m n.p.m. [4] Płynie przez Bramę Morawską , poniżej przez Śląsk . W górnym biegu pomiędzy Boguminem a ujściem Olzy [2] na krótkim odcinku jest rzeką graniczną między Polską a Czechami , a w dolnym – od ujścia Nysy Łużyckiej (w km 542,4) stanowi granicę między Polską i Niemcami przez 161,7 km długości swojego biegu[1][5]. Powyżej Gryfina we wsi Widuchowa , na 704,1 km biegu, Odra rozdziela się na dwa nurty – Odrę Wschodnią (która przechodzi w Regalicę do jeziora Dąbie ) oraz płynącą przez centralne dzielnice Szczecina ( Północ i Śródmieście ) i omijającą od zachodu jezioro Dąbie – Odrę Zachodnią . W okolicy Szczecina, na Międzyodrzu , płynie już kilkoma korytami, z których główne to (oprócz Odry Wschodniej i Zachodniej) Duńczyca , Parnica i Święta . Odcinek rzeki w Policach utworzony przez połączenie Odry Zachodniej i wód wypływających z jeziora Dąbie poprzez Iński Nurt, Babinę aż do ujścia do Roztoki Odrzańskiej nosi nazwę Domiąży .

Północna część Odry Zachodniej, począwszy od północnego mostu Trasy Zamkowej w Szczecinie , należy do akwenu polskich morskich wód wewnętrznych .

Średni spadek rzeki w jej górnym biegu wynosi 7‰, poniżej Bramy Morawskiej spadek zmniejsza się do 1‰, a średni spadek na całej długości wynosi 0,73‰[].

Zagospodarowanie

Jaz stopnia wodnego w Brzegu Dolnym

Dzięki uregulowaniu całego koryta Odra jest najlepszą śródlądową drogą wodną w Polsce. Nazwana Odrzańską Drogą Wodną jest żeglowna od ujścia Opawy, długość odcinka żeglownego 761 km, skanalizowana od Kędzierzyna-Koźla do Brzegu Dolnego , wykorzystywana przez kraje środkowoeuropejskie nie mające dostępu do morza .

Kanalizacja Odry odbyła się w dwóch etapach. Pierwszy zrealizowano w latach 1888 - 1897, skanalizowano wówczas odcinek od Koźla do ujścia Nysy Kłodzkiej , wybudowano 12 stopni wodnych ze śluzami komorowymi. Szybko jednak okazało się, że jest to niewystarczająca liczba i w latach 1907 - 1922 w ramach drugiego etapu powstało 10 kolejnych stopni.[6]

W dorzeczu Odry znajduje się 7 elektrowni wodnych [7] (największa w Brzegu Dolnym o mocy 9,7 MW).

Na Odrze funkcjonuje kilka przepraw promowych, w tym na terenie województwa lubuskiego w Milsku , Pomorsku , Brodach i Połęcku . W Bytomiu Odrzańskim działa przeprawa łodzią.

Powodzie

Szkody we Wrocławiu po wielkiej powodzi w lipcu 1997
Powódź Odry w kwietniu 1947

Mimo, iż Odra należy do rzek ubogich w wodę, dość regularnie wylewa. Najgroźniejszą i największą powódź – nazwaną "powodzią tysiąclecia" – zanotowano w lipcu 1997 , ofiarami rzeki padły wówczas, z dużych miast: Wrocław i Opole , a także takie miasta, jak Kędzierzyn-Koźle i Racibórz . Obserwacje przy ujściu Małej Panwi w Opolu wskazały 10 / 11 lipca 1997 poziom wód Odry wynoszący 733 cm i przepływ 3500 m³/s, podczas gdy średni wieloletni przepływ w tym miejscu wynosi czterdzieści dwa razy mniej (82,5 m³/s), a przeciętny poziom wód o ponad 5 metrów mniej (213 cm); zaobserwowane przez ostatnie stulecia dotychczasowe maksimum wynoszące 644 cm zaobserwowano 28 sierpnia 1813 , a minimum (tylko 44 cm) – 1 lutego 1956 .

Poprzednia wielka powódź nieco mniej poważna w skutkach, w 1903 roku, dotknęła z dużych miast Wrocław zalewając m.in. ulice koło dworca kolejowego Wrocław Główny ; po tej powodzi zdecydowano zbudować w tym mieście system obwałowań, kanałów i śluz przeciwpowodziowych, które skuteczne były przez następne 90 lat, ale w 1997 okazały się niewystarczające.

Podczas powodzi w maju 2010 r. obfite opady deszczu od nocy z 15 na 16 maja 2010 na terenie województwa śląskiego oraz Czech spowodowały gwałtowny przybór wód. Odra i jej dopływ, Olza , zasilana przez wodę z Czech, gwałtownie wezbrały w dniu 16 i 17 maja 2010. Następnie fala powodziowa przesuwała się wraz z biegiem rzeki na północ.

Dorzecze Odry

Średnie przepływy Odry do Zalewu Sz.
Śr. przepływ
[m³/s]
Przekrój
hydrometryczny
Okres
pomiarowy
478dopływ do Zalewu1951–1960[8]
411 Widuchowa 1951–1960[8]
464 Domiąża 1951–1960[8]
620dopływ do Zalewu1961–1970[9]
528 Gozdowice 1902–1971[10]
551 Gozdowice 1961–1970[10]
545 Gozdowice 1948–1984[11]
536b.d.b.d.[12]
574b.d.b.d.[13]

Powierzchnia dorzecza Odry obejmuje obszar 118 861 km²[3] z tego 106 056 km² w Polsce[2][3], co stanowi 32,9% powierzchni kraju. Dorzecze wykazuje asymetrię na korzyść dopływów prawobrzeżnych. Jego najwyższym punktem jest wierzchołek Śnieżki (1602 m n.p.m.).

Największymi lewobrzeżnymi dopływami są rzeki wypływające w Sudetach , m.in. Opawa , Nysa Kłodzka , Bystrzyca , Kaczawa , Bóbr i Nysa Łużycka ; wśród dopływów prawobrzeżnych wyróżnia się najzasobniejszy w wodę i najdłuższy dopływ Odry - Warta , poza tym m.in. Mała Panew , Barycz i Ina .

Kanały śródlądowe łączące się z Odrą:

Poprzez Wartę, jej dopływ Noteć i Kanał Bydgoski Odra posiada połączenie także z Wisłą .

Jakość wód

Według danych Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska w ciągu 2006 roku poprzez Odrę do Morza Bałtyckiego trafiła duża ilość metali ciężkich , tj.: 121,4 ton cynku , 61,0 tony miedzi oraz 56,6 ton niklu [14].

Zniszczony przez Odrę most Kłopot - Eisenhüttenstadt

W wyniku badań z 2007 r. wody Odry od granicy woj. lubuskiego do ujścia Nysy Łużyckiej oceniono na V klasy czystości , a na odcinku granicy polsko-niemieckiej IV klasy jakości . We wszystkich punktach monitoringu woj. lubuskiego stwierdzono eutrofizację i nadmierną zawartość chlorofilu „a”. Na odcinku do ujścia Nysy Łużyckiej, wody Odry cechowały się nadmiernym zasoleniem i złą jakością pod względem bakteriologicznym, a niezadowalającą jakością na odcinku granicznym[15].

Badania wykonane w 2007 roku w woj. zachodniopomorskim poniżej ujścia Słubi i powyżej ujścia Rurzycy wykazały, że Odra na w tych punktach ma wody III klasy czystości . Dalsze badania przy wodowskazie Widuchowa wykazały wody IV klasy czystości. Kolejnego badań dokonano w miejscowości Mescherin nad Odrą Zachodnią , gdzie oceniono wody na III klasy czystości. Podczas badań jakości wód w punktach monitoringu stwierdzono przekroczenie wskaźników eutrofizacji, prócz badań ujścia rzeki do Roztoki Odrzańskiej, gdzie jednak wody oceniono na IV klasy czystości[16].

Urbanizacja

Wały Chrobrego w Szczecinie i nabrzeże Kapitańskie portu Szczecin

Lista miast leżących nad Odrą:

Ochrona przyrody

Obszar wód Odry i tereny nadrzeczne są chronione prawnie w kilku obszarach. Na odcinku granicznym między byłym przejściem granicznym Chałupki-Bogumin na południu do ujścia Olzy , czyli obszar Granicznych Meandrów Odry , który po polskiej stronie stanowi obszar chronionego krajobrazu a po czeskiej pomnik przyrody .

Od ujścia Kanału Ulgi za Raciborzem do ujścia Pogonicy koło przysiółka Księża Łąka – Odra jest zachodnią granicą Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich .

Od przysiółka Biedaszka za Opolem do miasta Brzeg rzeka płynie na terenie Stobrawskiego Parku Krajobrazowego .

Od okolic wsi Czarnowo i dalej wzdłuż granicy polsko-niemieckiej do okolic wsi Kłopot po polskiej stronie, Odra biegnie w Krzesińskim Parku Krajobrazowym .

Odcinek od okolic wsi Pamięcin do obszaru wyżej ujścia Myśli , dolina rzeki po polskiej stronie znajduje się Parku Krajobrazowym Ujście Warty .

Od wsi Czelin do obszaru powyżej Krajnik Dolny po polskiej stronie Cedyński Park Krajobrazowy .

Obszar Międzyodrza po rozwidleniu na Odrę Zachodnią i Wschodnią do Skośnicy obejmuje Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry , który razem z niemieckim Nationalpark Unteres Odertal tworzy Międzynarodowy Park Dolina Dolnej Odry.

Przy ujściu rzeki został utworzony obszar sieci Natura 2000Ujście Odry i Zalew Szczeciński ( rezerwat Czarnocin ).

Odra w okolicy Brzegu Dolnego
Odra w okolicy Brzegu Dolnego

Hydronimia

Fragment planu Wrocławia z 1591 roku, autorstwa Georgiusa Hayera

Nazwa rzeki nie została poświadczona w starożytnych źródłach, większość autorów nie wspomina o wielkiej rzece pomiędzy Łabą a Wisłą . Ptolemeusz natomiast wymienił w tym miejscu dwie rzeki: Suebos i Oviadoua, które zostały najprawdopodobniej zmyślone[]. Najwcześniejszą nazwę można zrekonstruować jako *Odra (inne nazwy pochodzą od niej, np. Viadrus to forma pochodząca dopiero z XVI wieku). Etymologii nazwy Odra nie można wytłumaczyć przekonująco na podstawie żadnego znanego języka historycznego, choć podejmowano liczne próby i uznawano ten hydronim za celtycki , germański , słowiański , iliryjski czy wenetyjski []. Jan Miodek uważa że nazwa pochodzi od praindoeuropejskiego uodr, inny pogląd ma Z. Babik[17].

W Dolnej Saksonii płynie także druga rzeka o niemieckiej nazwie Oder . W Czechach podobną nazwę posiada rzeka Odrava .

Nazwę rzeki przyjęło kilka klubów sportowych m.in. Odra Opole , Odra Wodzisław Śląski . Od łacińskiej nazwy rzeki wziął nazwę Euroregion "Pro Europa Viadrina" utworzony 21 grudnia 1993 oraz nazwa polsko-niemieckiego Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą .

Zobacz też

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Ogólna charakterystyka obszaru działania RZGW w Szczecinie ( pol. ). RZGW w Szczecinie. [dostęp 2009-12-15].
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. 4. Warszawa: PWN, 1996, s. 600. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Świat w porach roku. Demart, 2004, seria: Atlas do przyrody. . 
  4. 4,0 4,1 Charakterystyka parametrów fizyczno-geograficznych Odry i jej dopływów
  5. Śródlądowe drogi wodne w regionie ( pol. ). RZGW w Szczecinie. [dostęp 2009-12-15].
  6. Elektrownia Wodna Janowice . 4 czerwca 2005. [dostęp 2010-05-21].
  7. Program Odra - Dorzecza . [dostęp 2009-12-16].
  8. 8,0 8,1 8,2 Z. Mikulski: Wasserhaushalt der baltischen Haffs Beiträge zur Meereskunde. Berlin: 1966, s. 19. 
  9. Gospodarka Wodna. W: M. Piotrowicz: Ocena dopływu rzecznego do Bałtyku z terenu Polski w latach 1961-1970. 1973, s. 3. 
  10. 10,0 10,1 Hydrografia zlewiska Zalewu Szczecińskiego. W: A. Majewski: Zalew Szczeciński. Warszawa: Wyd. Komunikacji i Łączności, 1980, ss. 116-130. 
  11. W. Buchholz (red.): Materiały do monografii dolnej Odry. Warunki hydrologiczno-hydrodynamiczne. Gdańsk: Prace IBW PAN, 1990, s. 117, seria: nr 22. 
  12. J. Rybiński, E. Niemirycz, Z. Makowski. Pollution load W:Marine Polution (2), An assessment of the effects of pollution in the Polish coastal area of the Baltic Sea 1984-1989. „Studia i Materiały Oceanologiczne”, ss. 21-52 (1992) ( ang. ). 
  13. Niemirycz E., Borkowski T.: Charakterystyka jakości wód. W: Warunki środowiskowe polskiej strefy południowego Bałtyku. Gdańsk: Materiały Oddziału Morskiego IMiGW, 1995, ss. 161-172. 
  14. Tab. 6 /98/. Odpływ metali ciężkich rzekami do Morza Bałtyckiego według województw w 2006. W: Rocznik statystyczny gospodarki morskiej . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2007-12, s. 244. Cytat: "Wyniki Państwowego Monitoringu Środowiska w zakresie Monitoringu Wód" – Inspekcja Ochrony Środowiska. 
  15. IV. Wody. W: Stan środowiska w województwie lubuskim w 2007 roku . Zielona Góra: WIOŚ w Zielonej Górze, 2008, s. 58. ISSN 1898-5580 . [dostęp 2009-12-16]. 
  16. V2 Rzeki. W: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2007 . Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, 2008-12-30, s. 69. 
  17. Narodziny Międzymorza, L. Moczulski

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Odra":

Mieszko II Lambert ...

Choroby wirusowe to choroby ludzi, zwierząt i roślin wywoływane przez wirusy . Choroby wirusowe u ludzi Odra , świnka , ospa wietrzna , ospa prawdziwa , różyczka , grypa , katar , polio (choroba Heine-Medina), wirusowe zapalenie wątroby (żółtaczka zakaźna), AIDS , SARS , gorączka krwotoczna Ebola , opryszczka ,(zajad), żółta febra , denga . ...

1977 – utworzono Biuro Interwencji KSS KOR . 14 maja – zakończono budowę elektrowni " Dolna Odra ". 15 maja – wielka demonstracja w Krakowie po mszy żałobnej za Stanisława ...

Jakuszyce ...

Pstrąg potokowy ...

Bóbr (dopływ Odry) ...

Brama Lubawska ...

Bocian czarny leci przez Bosfor do wschodniej Afryki. Granicą obu z nich jest rzeka Odra. Stąd część ptaków kierują się nad wschodni i środkowy basen Morza ...

Salwinia pływająca ...

Majuskuła ktoś wykonujący za kogoś pracę)Muzułmanin (przedstawiciel grupy etnicznej w b. Jugosławii)muzułmanin (wyznawca islamu)Odra (rzeka w Polsce)Odra (choroba zakaźna)Plejada (każda z siedmiu mitologicznych córek Atlasa ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Odra":

208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 12) ...

228 Polska w okresie utrwalania się rządów komunistycznych (plansza 4) ...

Zera, jedynki i dwójkowy zapis liczb (plansza 2) e style="text-align=center; width:750px; height:380px;"> Taśma 8-ścieżkowa z kodem stosowanym w komputerach Odra-1300 ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie