Ogoniastek jelitowy, wielkouściec jelitowy (Lamblia intestinalis, Giardia intestinalis, Giardia lamblia) -
pierwotniak
z grupy
wiciowców
(spokrewniony z innymi wiciowcami z
supergrupy
Excavata
-
eugleninami
,
świdrowcami
i in.), wywołujący jedną z najczęściej występujących chorób pasożytniczych u dzieci -
lambliozę
. Może ona również dotykać dorosłych. Przyczepiona specjalną przyssawką pasożytuje w ciele człowieka na
komórkach
nabłonkowych
jelita
lub
pęcherzyka żółciowego
.
Budowa
Po lewej cysta, po prawej trofozoit
Cechą charakterystyczną jest obecność podwójnych organelli (dwóch
jąder komórkowych
, dwóch aparatów parabazalnych, dwóch kompletów
wici
), które są ułożone symetrycznie względem osi ciała. Każda z wici wychodzi z innego, oddzielnego
kinetosomu
. Giardia posiada ponadto specjalny dysk czepny, rodzaj przyssawki umożliwiający przyczepienie się do mikrokosmków jelita. Komórka pierwotniaka nie zawiera
mitochondriów
, ich rolę spełniają prawdopodobnie drobne struktury zwane mitosomami.
Cykl życiowy
Cykl życiowy G. lamblia (opis w j. angielskim)
Lamblie przenoszą się poprzez kał. Pasożyt kolonizuje środkowy odcinek przewodu pokarmowego -
dwunastnicę
i
jelito czcze
. Tu przyczepia się do ścianki jelita i intensywnie mnoży. W świetle jelita dochodzi do przeobrażenia w bardzo odporne na warunki środowiskowe
cysty
, które są wydalane z
kałem
.
Cysty
te charakteryzują się dużą odpornością na czynniki środowiska zewnętrznego - w wodzie chlorowanej w temperaturze 18 °C przeżywają do 3 miesięcy, w wodzie z rzeki lub jeziora do kilku miesięcy, w wilgotnym kale ok. 3 tygodni. Do zakażenia lambliami dochodzi w wyniku połknięcia cyst.
Etymologia
'Lamblia, giardia' pochodzi od nazwiska lekarza austriackiego:
Wilhelma Dusana Lambla
, zm.
1895
r. Nazwa łacińska lambliasis lamblioza - z lamblia, liczby pojedynczej.
Zobacz też
