ks. Stanisław Brzóska

Oddział ks. Stanisława Brzóski - partia powstańcza okresu powstania styczniowego , operująca na Lubelszczyzny i Podlasia. Oddział ten potocznie nazywano ćwiekami - od pseudonimu dowódcy.

Dowódcą oddziału był ks. Stanisław Brzóska - naczelnik powiatu łukowskiego administracji powstańczej, mianowany przez Rząd Narodowy naczelnym kapelanem wojsk powstańczych w stopniu generała . Adiutantem dowódcy był natomiast Franciszek Wilczyński.

Oddział Brzóski brał udział w bitwach pod Siemiatyczami , Woskrzennicami, Gręzówką , Włodawą , Sławatyczami i Fajsławicami .

W 1865 Brzóska i Wilczyński ukrywali się we wsi Krasnodęby-Sypytki , w domu sołtysa Bielińskiego. 29 kwietnia 1865 wieś została otoczona przez wojska rosyjskie. Wyrokiem sądu polowego Brzóska został skazany na powieszenie.

23 maja 1865 na rynku w Sokołowie Podlaskim Rosjanie wykonali tę egzekucję w obecności 10-tysięcznego tłumu. Brzóska był ostatnim powstańcem który utrzymał się w Królestwie aż do późnej wiosny 1865.

Bibliografia

• Stefan Kieniewicz , Powstanie styczniowe, Warszawa 1972; .
• Stefan Kieniewicz, Andrzej Zahorski , Władysław Zajewski , Trzy powstania narodowe: kościuszkowskie, listopadowe i styczniowe, Warszawa 1994; .