Izraelski szekel שקל شيقل Narody Izrael Podział 100 agor = 1 szekel Symbole Monety 1/2, 1, 5, 10, 50, 100 (szekel) 1, 5, 10 (nowe agarot) Banknoty 1, 5, 10, 50, 100, 200, 500, 1000, 5000, 10000 (szekel) Centralny bank Bank Izraela

Izraelski szekel ( hebr. שקל; arab. شيقل) - jednostka walutowa Izraela będąca w obiegu od 24 lutego 1980 do 31 grudnia 1985 . Szekle były emitowane przez Bank Izraela.

Historia

Izraelski szekel został wprowadzony w 1980 wypierając lirę, inaczej nazywaną szterlingiem izraelskim (nomenklatura zapożyczona z czasów mandatu brytyjskiego w Mandacie Palestyny ; 1 "stary" szekel = 10 lir izraelskich). W 1985 został zastąpiony przez nowego izraelskiego szekla (1 NIS = 1000 "starych" szekli).

Etymologia nazwy

Nazwa pochodzi od hebrajskiego czasownika שקל, czyli "ważyć" (hebr. szeqel, arab. thaqal). W starożytności szekel ( gr. síklos) stanowił jedną z jednostek wagi (np. w Syrii , Babilonii czy Egipcie ), równą w przybliżeniu 1/50 części miny (11,4 g) . Po roku 515 p.n.e. Dariusz I wprowadził szekla srebrnego o wadze 5,60 g. Przy czym w tym okresie srebro miało wartość 13,3 razy niższą niż złoto . O tym srebrnym syklu wspomina biblijna Księga Nehemiasza (por. Ne 5,15). Również w 1 Księdze Machabejskiej jest mowa o szeklu (por. 1 Mch 10,40), była to jednak najprawdopodobniej dwudrachma, która stała się potem powszechnie używanym terminem na określenie obowiązkowego podatku na świątynię w Jerozolimie ( Mt 17,24 - gr. dídrachmon). Co roku każdy żyd musiał wpłacić do skarbca świątynnego półsykla z Tyru , tzn. dwudrachmę. Rabini zalecali właśnie tę monetę, ze względu na jej doskonałą jakość. Srebrnymi szeklami z Tyru były najprawdopodobniej monety, które otrzymał Judasz za wydanie Jezusa (gr. argýrion - jako określenie jej ciężaru; por. Mt 26,14-16), za które potem kupiono tzw. Pole Garncarza (por. Mt 27,3 nn).

Żydzi w okresie powstań przeciwko okupantowi rzymskiemu ( 66 - 70 oraz 132 - 135 ) bili własne monety^[1] - szekle, będące symbolem niezależności politycznej i ekonomicznej. Być może z tego względu powrócono do antycznej nazwy żydowskiej waluty po roku 1980 .

Bibliografia

• Cesare Colombo, Trenta monete d'argento - le monete del Nuovo Testamento, Milano 2003.
• Augustus Spijkerman , The coins of the Decapolis and Provincia Arabia, Jerusalem 1978.

Zobacz także

• Gospodarka Izraela

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Banku Izraelskiego
• Opisy do dawnych i współczesnych banknotów izraelskich - j. angielski
• Jerozolima, The Israel Museum, Kolekcja numizmatyczna
• Zdjęcia wszystkich obiegowych monet izraelskich