| North American F-100 Super Sabre |
 | YF-100A |
YF-100A |
| Dane podstawowe |
| Państwo |
Stany Zjednoczone
|
| Producent | North American |
| Typ |
samolot myśliwsko-bombowy
|
| Konstrukcja | całkowicie metalowa |
| Załoga | 1 |
| Dane techniczne |
| Napęd | 1× Pratt & Whitney J57-P-21/21A |
|
Ciąg
| 45 kN (z dopalaczem 71 kN) |
| Wymiary |
| Rozpiętość | 11,81 m |
| Długość | 15,2 m |
| Wysokość | 4,95 m |
| Powierzchnia nośna | 37 m² |
| Masa |
|
Własna
| 9 500 kg |
| Użyteczna | 13 085 kg |
|
Startowa
| 15 800 kg |
| Uzbrojenia | 3 190 kg |
| Osiągi |
|
Prędkość maks.
| 1 390 km/h |
|
Prędkość wznoszenia
| 96,7 m/s |
|
Pułap
| 15 000 m |
| Zasięg | 3 210 km |
| Dane operacyjne |
| Uzbrojenie |
| 4x działka 20 mm M39, 3 190 kg środków bojowych podwieszanych m.in. Bomby lotnicze, rakiety
AIM-9 Sidewinder
i AGM-83 Bullpup |
| Użytkownicy |
|
USA
,
Dania
,
Turcja
,
Tajwan
|
| Rzuty |
 | Rzuty samolotu |
|
| |
North American F-100 Super Sabre –
samolot
myśliwsko-bombowy
. Bezpośredni następca
North American F-86 Sabre
. Zaprojektowany jako pierwszy seryjnie produkowany samolot zdolny do przekroczenia prędkości dźwięku w locie poziomym.
Konstrukcja
Całkowicie metalowy, średniopłat w układzie klasycznym o skośnych skrzydłach. Samolot posiadał wlot powietrza w przedniej części
kadłuba
, podobnie jak
F-86
i samoloty radzieckie tego okresu (
MiG-15
,
MiG-17
,
MiG-19
). Podwozie trójpodporowe. Przednia goleń chowana w kadłubie, tylne w kadłubie i skrzydłach.
Historia
Początkowo F-100 miał być odmianą
F-86
zdolna do lotu z prędkością naddźwiękową. Jednak testy modelu w tunelu aerodynamicznym wykazały, że konstrukcja
F-86
nie zachowuje się stabilnie w locie naddźwiękowym, nawet mimo zwiększenia skosu skrzydeł do 45 stopni. Oznaczało to konieczność opracowania całkowicie nowego myśliwca.
Podstawą stały się studyjne wersje F-86 znane jako "Advanced F-86D" i "Advanced F-86 E". Opracowany prototyp nazwano "Sabre 45", a
USAF
zdecydowało o zakupieniu 2 egz. do testów. Jednak wybuch wojny w Korei sprawił, że potrzeba posiadania naddźwiękowego myśliwca stała się nagląca i prace zdecydowanie przyspieszono. Zaowocowało opracowaniem wersji YF-100, która po wprowadzeniu poprawek, których zażądało
USA
, przekształcona została w YF-100A.
Pierwszy lot
prototypu miał miejsce 25 maja 1953 roku. YF-100A przekroczył już podczas tego pierwszego lotu
barierę dźwięku
. Jako pokaz możliwości nowego samolotu podpułkownik USA Everest ustanowił w nim rekord prędkości osiągając 1 219.48 km/h.
Pierwotnym zastosowaniem F-100 było wywalczanie przewagi w powietrzu. Jednak podczas wprowadzania do eksploatacji wersji F-100 A Super Sabre, USA zgłosiło potrzebę wyposażenia samolotu w zdolność do atakowania celów naziemnych i przekształcenia go w myśliwiec uderzeniowy. Zmodyfikowano w ten sposób ostatnie 70 samolotów serii A nadając im nowe oznaczenie F-100 C.
Seria wypadków, jakim ulegały F-100 zaraz po wprowadzeniu do służby spowodowana była wadliwą konstrukcją usterzenia ogonowego. Wadę szybko usunięto przywracając oryginalną konstrukcję usterzenia z modelu "YF-100A". Skutkiem tych wypadków była jednak zła opinia, jaką F-100 uzyskał wśród pilotów. Kariera F-100 A w USAF była bardzo krótka. Zakończono wprowadzanie ich do służby w 1955 r. a wycofano już w 1959. Przekazane zostały do jednostek Air National Guard i do Sił Powietrznych
Tajwanu
. Nadal jednak miały opinie samolotu "feralnego". Nie działo się to bez powodu, w różnych wypadkach utracono bowiem prawie 50% wyprodukowanych F-100 A.
Wersję F-100 B opracowywano początkowo jako uniwersalny
myśliwiec
zdolny do lotów w każdej pogodzie, później jako samolot myśliwsko bombowy. Ostatecznie z powodu znaczących zmian w konstrukcji zmieniono oznaczenie na F-107 A. Samolot nie wszedł jednak do produkcji seryjnej.
Najpopularniejszymi wersjami F-100 były wersje myśliwsko-bombowe F-100 C i D. Aby przystosować samolot do zwalczania celów naziemnych poddano go szeregowi modyfikacji polegających na: dodaniu węzłów uzbrojenia pod skrzydłami i kadłubem, możliwości przenoszenia paliwa w skrzydłach, zmianach w awionice (wyposażenie w autopilota).
Poza w/w wersjami produkowano wariant szkoleniowy F-100 F (z niewiadomych przyczyn nie istniał wariant F-100 E). Podczas wojny wietnamskiej pełnił on rolę samolotu zwalczającego obronę przeciwlotniczą i stacje radarowe
Wild Weasel
.
Samolot F-100 zapoczątkował serię samolotów ponaddźwiękowych nazywaną serią stulecia – "the century series".
F-100 nazywany był w USAF "The Hun", co stanowiło skrót od "The Hundred" i aluzję do numeru samolotu.
Zastosowanie bojowe
F-100 nie zdążył być użyty podczas wojny w Korei. Był za to obok
Republic F-105 Thunderchef
, podstawowym samolotem bombowym podczas wojny wietnamskiej. Brał udział w operacjach bombowych
Bolo
i
Rolling Thunder
oraz podczas całej wojny jako bombowiec taktyczny.
Wersje
- YF-100 A – prototyp, zbudowano 2 egz.,
- F-100 A – myśliwiec przewagi powietrznej, wybudowano 203 egz.,
- RF-100 A – wersja F-100 A przeznaczona do rozpoznania,
- F-100 B – samolot testowy, przekształcony później w F-107A
- F-100 C – samolot myśliwsko bombowy, konstrukcję F-100 A zmodyfikowano tak, aby możliwe było przenoszenie uzbrojenia na węzłach podwieszanych, dodano także możliwość przenoszenia paliwa w skrzydłach, co zwiększyło zasięg samolotu, zbudowano 476 egz.,
- F-100 D – zmodyfikowana wersja F-100 C, przeznaczona całkowicie do roli samolotu bombowego, poprawiono
awionikę
i dodano dodatkowe węzły pod kadłubem, na których można było przenosić cięższe (w tym i nuklearne) uzbrojenie, zbudowano 1274 egz.,
- F-100 F – dwumiejscowa wersja szkoleniowa, pełnił też służbę podczas wojny w Wietnamie jako samolot zwalczania obrony przeciwlotniczej
Wild Weasel
.
Linki zewnętrzne
