Nornica ruda
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	nornikowate
Rodzaj	Myodes
Gatunek	nornica ruda
Nazwa systematyczna
Myodes glareolus
( Schreber , 1780)
Synonimy
Clethrionomys glareolus (Schreber, 1780)[1]
Kategoria zagrożenia ( CzKGZ )[1]
najmniejszej troski

Nornica ruda (Myodes glareolus) – gatunek gryzonia z licznie reprezentowanej w Polsce rodziny nornikowatych .

Opis

Jeden z drobniejszych gryzoni nornikowatych występujących w Polsce. Średniej wielkości, o wydłużonym ciele i średnim, słabo owłosionym ogonie , pokrytym pierścieniowatymi łuskami. Długość tułowia do 10 cm, ogona do 5 cm, ciężar ciała ponad 30 g. Oczy duże, pyszczek lekko zaostrzony z wąsami, uszy duże szerokie, zaokrąglone, cienkie. Nozdrza różowawe, nieowłosione. Charakteryzuje się szarym ubarwieniem sierści futerka grzbietowej strony ciała z odcieniem rudawym, często mocno zaznaczonym. Boki i brzuszna strona ciała jest szara, a ogon zwierzęcia jest dwubarwny. Siekacze mają kształt dłutowaty, ciągle rosną, a ostrość zachowują dzięki temu, że szkliwo znajduje się jedynie na przedniej ich powierzchni, zęby trzonowe o niskich koronach, z trzema rzędami guzków. Buduje system korytarzy tuż pod powierzchnią ziemi lub w gęstym runie. Świetnie wspina się po pniach i gałęziach drzew.

Charakterystyka

Występowanie

Jest jednym z najpospolitszych euroazjatyckich ssaków żyjących na wolności. Występuje w całej Palearktyce ^[1][2]. W Polsce występuje na całym terenie kraju.

Biotop

Zamieszkuje prawie wszystkie typy lasów oraz śródpolne zarośla. Najchętniej wybiera wilgotne, porośnięte krzewami biotopy . Przebywa w bezpośredniej bliskości kopców, pod olchami oraz leżących pni drzew. W miejscach odsłoniętych przebywa rzadziej. W górach występuje w piętrze regli i kosówki .

Tryb życia

Prowadzi zmierzchowo – nocny tryb życia, ale wychodzi również za dnia w poszukiwaniu pokarmu. Należy do gatunku osiadłego, podziemne korytarze z kryjówkami wykonuje w bezpośredniej bliskości pożywienia i kopców, zwykle pod drzewami oraz leżącymi pniami drzew (możliwość bezpiecznego i szybkiego schronienia się w razie niebezpieczeństwa). Jest ssakiem płochliwym.

Pożywienie

jak większość nornikowatych żywi się pokarmem mieszanym - wiosną i latem są to liście , zioła , owady , larwy , nasiona , pąki drzew, kora , porosty , a czasem pokarm zwierzęcy. Jesienią i zimą żywi się owocami , nasionami, nadziemnymi częściami roślin zielonych, a także kłączami oraz bezkręgowcami. Przy niedoborze pożywienia żeruje na korze młodych drzew i wówczas jest traktowana jako szkodnik, zwłaszcza w szkółkach leśnych. W razie braku dostatecznej ilości pokarmu ciężarne samice mogą wchłaniać zarodki uzyskując składniki odżywcze. Ciężarna samica nornicy rudej zjada więcej bezkręgowców niż samica nie zaangażowana w rodzicielstwo. Przeciętna nornica potrzebuje około 25 g świeżej paszy zielonej lub 5 g paszy treściwej, to jest około 15 kcal/dobę. Przeciętne zwierzę tego gatunku może przeżyć bez pokarmu około pięciu dni.

Rozród

Poród i rozwój młodych jest ściśle związany z okresem największej dostępności pożywienia. Nornica zakłada całe systemy korytarzy w darni lub tuż pod powierzchnią ziemi, wśród których buduje kuliste gniazdo z mchu i traw. Tam przychodzą na świat ślepe i nieowłosione młode. Jest ich od 3 do 7 sztuk. Szybko rosną, po około 12 - 14 dniach otwierają oczy. Z matką pozostają przez trzy tygodnie. Po około 25 dniach życia przestają się odżywiać mlekiem matki i opuszczają gniazdo. Młode uzyskują pełną dojrzałość płciową w wieku 8 - 9 tygodni. Rozmnażanie jest bardzo intensywne - nornica ruda w ciągu jednego roku może wyprowadzić 4 mioty , co daje przeciętnie 20 młodych rocznie. Ciąża samicy trwa około 24 dni.

Wrogowie

Sowy , lis rudy , kuny , tchórz , myszołów zwyczajny , wydra europejska , kot domowy .

Ciekawostka

• Tatrzańskie nornice rude są większe i mają krótszy ogon niż nornice z terenów nizinnych.
• Nornice rude mogą rozmnażać się o każdej porze roku - nawet podczas srogich zim, ponieważ budują ciepłe gniazda, w których mogą wychować kolejne pokolenie. W naszych warunkach klimatycznych sytuacja taka występuje rzadko, gdyż zwierzęta te zimą mają ograniczony dostęp do zasobów pokarmowych. W lasach pojawiają się szczególnie licznie latem i jesienią, gdy mogą korzystać z dużej ilości roślin i nasion. Najwięcej jednak pojawia się w latach największego, masowego obradzania drzew. Łatwe i nieograniczone zdobywanie pokarmu sprawia, że w roku największego nasiennego urodzaju i rozmnażają się bez przerwy. Takie masowe pojawienia się gryzoni trwają jedynie przez dwa sezony, a w kolejnych latach, o niewielkim owocowaniu drzew liczebność gryzoni załamuje się.

Przypisy

Zobacz też