Niepokoje wychowanka Törlessa to debiutancka powieść austriackiego pisarza Roberta Musila , która ukazała się w 1906 roku. Autor uczęszczał do szkoły kadetów w Eisenstadt i Hranice na Moravě (niem. Mährisch Weißkirchen).

Tytułowy bohater – chłopiec dorastający w internacie, uczęszczający do szkoły dla kadetów w ostatnich latach istnienia Monarchii Austro-Węgierskiej . Wrażliwy charakter wychowanka oraz jego rozległe fascynacje wykraczające poza jego wiek ostatecznie zaburzają jego dotychczas spokojne życie. Wraz ze swymi starszymi kolegami – Reitingiem i Beinebergiem – Törless zaczyna powoli odkrywać budzącą się w nim seksualność, z powodu której zaczyna stawiać sobie mnóstwo pytań. Przyłapanie przez trójkę kolejnego wychowanka – Basiniego – na kradzieży pieniędzy, które prowadzi do dręczenia i wykorzystywania go seksualnie, jedynie wzmaga zainteresowanie głównego bohatera. Törless zaczyna szukać odpowiedzi w różnorodnych dziedzinach – matematyce i filozofii – co jednak nie przynosi żadnej pomocy. Wraz z rozwojem akcji śledzimy myślowy bieg Törlessa – jego zafascynowanie dominacją nad Basinim, dążeniem do osiągnięcia jak najgłębszych i najbardziej wzmożonych przeżyć, co w ostateczności jeszcze bardziej związuje go emocjonalnie z jego własną ofiarą. Akcja powieści staje się tylko przyczynkiem do ukazania zjawisk szerszych. Autor bada techniki psychicznego nacisku w zamkniętym środowisku, ukazuje mechanizmy sterujące młodymi ludźmi i ostatecznie kształtujące ich zachowanie. Autor często bardzo szczegółowo zgłębia myśli swojego bohatera, rozbudowując tym samym technikę „strumienia świadomości”.

Powieść Roberta Musila, jako dzieło z początku wieku, zawiera w sobie zarówno cechy powieści psychologicznej , jak i naturalistycznej.

Liczne dygresje odwołujące się do ludzkiej psychiki i aktualnego obrazu świata, abstrahujące od akcji, nadają powieści charakter eseistyczny. Jedna z dróg interpretacyjnych nie wyklucza, że „Niepokoje wychowanka Törlessa” stały się wstępem do nigdy niedokończonego dzieła życia Musila, „ Człowieka bez właściwości ”.

W 1966 roku powieść została sfilmowana przez debiutującego wtedy reżysera Volkera Schlöndorffa .