| Nestor Machno |
|
| Urodzony | 26 października 1888
Hulaj-Pole |
| Zmarł | 6 lipca 1934
Paryż |
Nestor Iwanowicz Machno,
ukr.
Нестор Іванович Махно (Bat’ko Machno), ur.
26 października
1888
r. [1] w
Hulajpolu
na
Ukrainie
, zm.
6 lipca
1934
w Paryżu) – ukraiński
anarchista
i rewolucjonista.
Jego rodzice Iwan Rodionowicz i Eudokia Matwiejewna byli chłopami, wyzwolonymi edyktem carskim w
1863
r. Ukończył cerkiewno parafialną szkolę. Brał udział w
rewolucji 1905 roku
jako członek anarchokomunistycznej grupy. Aresztowany, osadzony w więzieniu "
Butyrki
" w
Moskwie
. W
1909
za zabójstwo naczelnika policji skazany na karę śmierci, zamienioną na 10 lat katorgi. Odbywając karę przystąpił do anarchistów.
Zwolniony z więzienia w czasie
rewolucji lutowej 1917
powrócił do Hulajpola i tam utworzył oddział zbrojny. Oddział walczył z okupacyjną armią austro-węgierską, a później z władzami niemieckimi. Oddział zyskał wielką popularność wśród miejscowego chłopstwa. Żołnierze Machny wyróżniali się odwagą ale i okrucieństwem. W l.
1919
-
1920
walczył z oddziałami Białej Gwardii i oddziałami Petlury, później przywódca anarchizującej
Rewolucyjno Powstańczej Armii Ukrainy
(machnowców). RPAU(m) na przemian współpracowała z
bolszewikami
i walczyła z nimi. Trzy razy zawierał przymierza z władzami sowieckimi i trzy razy były one zrywane i była prowadzona walka. Po wspólnym zwycięstwie nad wojskami białych, oddziały Machny rozpoczęły grabież i bolszewicy rozbili bezużytecznych już machnowców i zlikwidowali ich anarchistyczną republikę w Hulajpolu.
Machno przedostał się do
Rumunii
28 sierpnia
1921
r. Przez pewien czas mieszkał w
Polsce
(w
Toruniu)
[2] w
1922
, po czym przez
Gdańsk
w
1923
przedostał się do
Paryża
, gdzie pracował jako szewc i robotnik w drukarni. Zmarł
6 lipca
1934
, został pochowany na cmentarzu
Pere Lachaise
.
W
2006
r. na podstawie jego życia został nakręcony 12-odcinkowy film biograficzny pt. Dewjat żyznei Nestora Machno (Девять жизней Нестора Махно) w reż. Nikołaja Kaptana.
Zobacz też
Zobacz też
D. Wierzchoś, List Nestora Machny do Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej, Przegląd Wschodni, T. X, Zeszyt 3(39).
Przypisy
- ↑ Taka data figuruje w księgach metrykalnych cerkwi w Hulajpolu, które znajdują się w Państwowym Archiwum Zaporoskiego Obwodu. W. Werstiuk, Machnowszsczyna, Kyiv 1991, s. 19; W. Wołkowyński, Nestor Machno. Lehendy i realnist, Kyiv
1994
.
- ↑ Zbigniew Karpus, Rosjanie i Ukraińcy na Pomorzu w latach 1920-1939 [w:] Mniejszości narodowe i wyznaniowe na Pomorzu w XIX i XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1998, s.107-108
Linki zewnętrzne
