Synezjusz, Synezjusz z Cyreny, gr . Συνέσιος Synesios (ur. około 373 w Cyrenie , zm. około 414 ) – neoplatonista , uczeń Hypatii z Aleksandrii , filozof , Ojciec Kościoła , biskup Ptolemaidy w Cyrenajce .

Biografia

Około roku 393 Synezjusz udał się wraz z bratem do Aleksandrii , gdzie studiował i stał się wyznawcą neoplatonizmu. Po powrocie do Cyreny został wybrany przedstawicielem miast pentapolis , który miał prosić w Konstantynopolu o zmniejszenie obciążeń podatkowych. W mowie De regno (O władcy) adresowanej do młodego cesarza Arkadiusza udzielał mu rad, czego powinien uczyć się młody władca w niespokojnych czasach, kreśląc tym samym obraz idealnego władcy.

Podczas trzyletniego pobytu w stolicy imperium spędzał czas na pisaniu. Powstałe w tym czasie dzieło Aegyptus sive de providentia (Egipt czyli o opatrzności) jest alegoryczną opowieścią, w której Ozyrys reprezentujący Aureliana i zły Tyfon, który przedstawia ministra Arkadiusza, dążą do władzy, a jednym z poruszanych zagadnień jest sprawa istnienia zła.

W roku 400 Synezjuszowi udało się uzyskać pozytywne rozpatrzenie prośby i wrócił do Cyreny. Kolejne dziesięć lat spędził częściowo w mieście, a częściowo poza nim pełniąc rozmaite funkcje na terenie prowincji. W roku 402 był w Atenach , a rok później w Aleksandrii, gdzie się ożenił.

Około roku 409 został wybrany biskupem Ptolemaidy i po pewnych wahaniach związanych z przyzwyczajeniem do wygód i uciech świeckiego życia oraz wątpliwościami natury filozoficznej, przyjął tytuł z rąk biskupa Aleksandrii Teofila. Ponieważ celibat kleru nie był w tamtych czasach obowiązkiem, Synezjusz mógł nadal żyć z żoną, którą bardzo kochał, zaś brak jednoznacznej doktryny Kościoła pozwalał na godzenie poglądów filozoficznych z oficjalną nauką, którą musiał głosić. Prywatnie wyrażał wątpliwości w sprawie stworzenia duszy, rzeczywistego zmartwychwstania i ostatecznego zniszczenia świata. Jest autorem zdumiewających słów: Ludzie pragną, aby ich oszukiwać; nie możemy z nimi inaczej postępować.

Cztery lata, podczas których przyszło mu sprawować władzę naznaczone były ciężkimi doświadczeniami osobistymi. Zmarło jego trzech synów i żona, a podległą mu religijnie prowincję napadały hordy koczowników. Synezjusz wykazał duże zdolności militarne organizując obronę przeciw nim. Zmuszony był również ekskomunikować prefekta Andronikusa, który nie zgadzał się na prawo azylu w świątyni.

Ostatni z zachowanych listów Synezjusza adresowany jest do Hypatii, nazywa ją w nim swoją matką, siostrą i nauczycielką. Z kolei w ostatnim hymnie prosi Zbawiciela o przebaczenie grzechów i dopuszczenie do Jego chwały.

Ocalałe pisma

Jego listy są ważnym źródłem historycznym epoki.

1. De regno
2. Dio, sive de suo ipsius instituto (Dion, czyli o swoim życiu), rozprawa, w której wyjaśnia swoje zamiary poświęcenia się filozofii
3. Encomium calvitii (Pochwała łysiny), popis sztuki retorycznej
4. De providentia (O przeznaczeniu) w dwóch księgach
5. De insomniis (O bezsenności), traktat o snach
6. 157 Epistolae (Listy)
7. 12 Hymni (Hymny) kontemplacyjne i neoplatońskie w wymowie
8. kazania i mowy na różne okazje

Źródło

Linki zewnętrzne

• Wyjątki z Synezjusza na temat snów ( fr. )
• Fragmenty korespondencji Synezjusza - D. Roques ( fr. )