Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

National Aeronautics and Space Administration

National Aeronautics and Space Administration

Oficjalne logo NASA

National Aeronautics and Space Administration (NASA) ( pl. Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej) – agencja rządu Stanów Zjednoczonych odpowiedzialna za narodowy program lotów kosmicznych , ustanowiona 29 lipca 1958 r. na mocy National Aeronautics and Space Act[1].

Oprócz programu lotów kosmicznych agencja jest również odpowiedzialna za długofalowy (zarówno cywilny, jak i wojskowy) program badań przestrzeni kosmicznej . W lutym 2006 r. NASA sama określiła swoje cele, uznając że jej misją jest "utorowanie drogi dla przyszłej eksploracji kosmosu , odkryciom naukowym oraz badaniom z dziedziny aeronautyki "[2].

Spis treści

Historia

Wyścig kosmiczny

5 maja 1961 odpalono rakietę Redstone, a wraz z nią pojazd Mercury z Alanem Shepardem na pokładzie

W wyniku radzieckiego programu kosmicznego uwieńczonego wystrzeleniem pierwszego w historii świata sztucznego satelity ( Sputnik 1 ) 4 października 1957 uwaga Stanów Zjednoczonych skierowała się ku własnym działaniom w tym zakresie. Kongres zaniepokojony realnym zagrożeniem ze strony ZSRR i możliwością utraty pozycji lidera w dziedzinie nowych technologii zaapelował do prezydenta Dwighta D. Eisenhowera oraz jego doradców o podjęcie bardziej stanowczych kroków mających na celu wsparcie i rozszerzenie programu badań kosmicznych. Kilka miesięcy ożywionej debaty doprowadziło do stworzenia wspólnego stanowiska określającego, że nowa agencja federalna powinna służyć prowadzeniu wszelkiej niewojskowej działalności w przestrzeni kosmicznej. W tym samym okresie została powołana do życia DARPA , a także wiele innych podobnych do niej programów kosmicznych, które wkrótce zostały włączone w zakres działalności NASA.

Wystrzelony 1 lutego 1958 Explorer 1 (oficjalnie Satellite 1958 Alpha) był pierwszym amerykańskim sztucznym satelitą. 29 lipca 1958 r. prezydent Dwight D. Eisenhower podpisał National Aeronautics and Space Act, ustanawiając Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA). Gdy zaczynała ona działalność 1 października 1958 r., składała się z 4 laboratoriów i zatrudniała około 80 pracowników rządowej agencji badawczej NACA . Ogromne znaczenie dla włączenia się NASA do wyścigu kosmicznego miała technologia przejęta od niemieckiego programu budowy rakiet prowadzonego przez Wernhera von Brauna , który został po II wojnie światowej obywatelem Stanów Zjednoczonych. Dziś jest on uważany za ojca amerykańskiego programu kosmicznego. Do NASA zostały włączone elementy ABMA (której zespół von Brauna był częścią) oraz Naval Research Laboratory.

Pierwsze programy NASA dotyczyły przede wszystkim załogowych lotów kosmicznych i były prowadzone w atmosferze rywalizacji między USA a ZSRR ( wyścig kosmiczny ) w okresie zimnej wojny . Program Mercury zapoczątkowany w 1958 r. miał na celu zbadanie czy człowiek jest w stanie przeżyć w przestrzeni kosmicznej . Poproszono więc przedstawicieli armii amerykańskiej o wzięcie udziału w projekcie NASA mającym na celu przeprowadzenie eksperymentalnego lotu statku powietrznego, który był rozwijany przez US Army już w latach pięćdziesiątych. Dzięki współpracy z istniejącymi wojskowymi ośrodkami badawczymi oraz pomocy technicznej udzielonej przez wojsko, 5 maja 1961 r. Alan Shepard , pilotując statek Freedom 7 podczas 15 minutowego lotu suborbitalnego został pierwszym Amerykaninem w kosmosie. John Glenn natomiast został pierwszym amerykańskim astronautą, który przebywał na orbicie Ziemi, gdy 20 lutego 1962 r. odbył ponad 5 godzinny lot w statku Friendship 7 .

Gdy projekt Mercury wykazał, że załogowe loty kosmiczne są możliwe, postanowiono uruchomić program Gemini , aby przeprowadzić eksperymenty i prace związane z wysłaniem misji na Księżyc . Pierwszy lot programu Gemini z astronautami na pokładzie ( Gemini 3 ), którego dowódcą został Gus Grissom odbył się 23 marca 1965 r. Dziewięć kolejnych misji udowodniło, że człowiek jest w stanie żyć w statku kosmicznym dłuższy czas, a także że możliwe jest połączenie (dokowanie) z innym statkiem w przestrzeni kosmicznej. Loty programu Gemini dostarczyły również wielu danych medycznych dotyczących wpływu stanu nieważkości na ludzki organizm.

Program Apollo

Program Apollo powstał w celu wysłania pierwszego człowieka na Księżyc i bezpiecznego sprowadzenia go na Ziemię. Misja Apollo 1 skończyła się tragiczną śmiercią astronautów, gdy podczas symulacji lotu wewnątrz modułu sterowania wybuchł pożar. Z powodu tego incydentu przeprowadzono później kilka prób bez udziału załogi, zanim ponownie wprowadzono ludzi na pokład statku kosmicznego. Apollo 8 i Apollo 10 zbadały orbitę Księżyca oraz przywiozły jego liczne fotografie. 20 lipca 1969 r. Apollo 11 z Neilem Armstrongiem , Michaelem Collinsem i Buzzem Aldrinem na pokładzie po raz pierwszy w historii wylądował na powierzchni Księżyca. Apollo 13 , po awarii statku i walce o życie astronautów, przywiózł na Ziemię jedynie jego zdjęcia. Sześć misji, które wylądowały na srebrzystym globie, dostarczyło niezliczoną ilość danych naukowych i prawie 400 kilogramów próbek. Eksperymenty przeprowadzone przez astronautów obejmowały m.in. mechanikę gruntów , meteoroidy , sejsmologię , wymianę cieplną , Lunar Laser Ranging Experiment, pole magnetyczne oraz wiatr słoneczny [3].

Skylab

Skylab był pierwszą stacją kosmiczną umieszczoną na orbicie przez Stany Zjednoczone . Ta ważąca 75 ton stacja przebywała nad Ziemią w latach 1973-1979. W tym czasie odwiedziły ją trzy załogi astronautów (w latach 1973-1974). Badania prowadzone przez załogi Skylaba początkowo miały się skupić na anomaliach związanych z grawitacją w innych systemach gwiezdnych, ale z braku funduszy i zainteresowania ze strony rządu ograniczono zakres badań. Stacja miała laboratorium do badania wpływu mikrograwitacji oraz Apollo Telescope Mount. W wyniku tarcia o wysokie warstwy atmosfery stacja Skylab zaczęła zacieśniać orbitę okołoziemską. W celu przesunięcia jej na wyższą orbitę zaprojektowany został wahadłowiec , jednak zanim zdołano go wystrzelić, stacja weszła w atmosferę ( 1979 ), gdzie uległa zniszczeniu.

Epoka wahadłowców

Budowa wahadłowców , które mogłyby regularnie latać w kosmos, stała się głównym celem NASA w latach 70. i 80. Do 1985 r. stworzono cztery takie jednostki. Pierwszym, który wystartował z Ziemi 12 kwietnia 1981 r., był prom Columbia [4].

Start wahadłowca Columbia 12 kwietnia 1981 r.

Jednakże wahadłowce nie rozwiązały wszystkich problemów NASA, za to przysporzyły kolejnych. Loty promów okazały się dużo bardziej kosztowne niż początkowo przewidywano. Nawet po katastrofie Challengera w 1986 r., która zwróciła uwagę na ryzyko, jakie niosą ze sobą loty kosmiczne, społeczeństwo nie interesowało się podbojem kosmosu. Wkrótce rozpoczęto pracę nad budową stacji kosmicznej Freedom, która stała się głównym celem załogowych lotów kosmicznych. Jednak w NASA pojawiły się głosy, że projekt ten jest realizowany kosztem misji bezzałogowych, takich jak program Voyager . Katastrofa Challengera znacząco ograniczyła plany NASA, która zrezygnowała z niektórych swoich ambitnych zamierzeń.

Niemniej jednak wahadłowce zostały wykorzystane w wielu ogromnych i złożonych logistycznie przedsięwzięciach, jak np. wysłanie na orbitę Kosmicznego Teleskopu Hubble'a (HST). HST został zbudowany stosunkowo małym nakładem środków (wynoszącym niespełna 2 miliardy dolarów), jednak już od momentu rozpoczęcia pracy w 1990 r. zachwycił swoimi zdjęciami zarówno naukowców, jak i opinię publiczną. Niektóre fotografie zrobione przez teleskop, jak chociażby Głębokiego Pola Hubble'a , stały się niemal legendarne. Teleskop Hubble'a jest wspólnym projektem NASA i Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), a jego sukces utorował drogę ściślejszej współpracy obu agencji.

W 1995 r. wznowiono współpracę rosyjsko-amerykańską w zakresie podboju kosmosu, doprowadzając do powstania programu Shuttle-Mir , który obejmował loty wahadłowców na stację orbitalną Mir . Współpraca ta trwa do dziś, Rosja i Stany Zjednoczone są głównymi partnerami w budowie największej w historii stacji kosmicznej – ISS . Znaczenie tej współpracy najbardziej uwidoczniło się w chwili, gdy NASA zmuszona była polegać na rosyjskich rakietach nośnych do zaopatrywania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (po katastrofie promu Columbia w 2003 r., która uziemiła loty wahadłowców na ponad dwa lata).

Koszty przedsięwzięcia, jakimi jest budowa Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (wynoszące ponad sto miliardów dolarów), sprowadzają na NASA ostrą krytykę, co do zasadności budowy stacji i przyszłych korzyści płynących z jej istnienia. Poza tym badania przestrzeni kosmicznej nigdy nie cieszyły się szerokim zainteresowaniem społeczeństwa, dla którego było to zbyt abstrakcyjne zagadnienie. Z kolei liczne problemy techniczne towarzyszące badaniom kosmosu sprawiają, że agencja nie może pochwalić się spektakularnymi osiągnięciami, które zapewniłyby jej wystarczające poparcie opinii publicznej i rządu dla przyszłych projektów.

Wszystko to sprawiło, że przez całe lata 90. budżet agencji stale się kurczył. W odpowiedzi na działania Kongresu , dziewiąty administrator NASA Daniel Goldin przedstawił nowy szybszy, lepszy, tańszy plan działalności agencji, który umożliwił NASA obcięcie kosztów przy jednoczesnym zachowaniu szerokiego wachlarza programów kosmicznych ( program Discovery ). Plan ten został jednak skrytykowany i ponownie rozpatrzony po stratach, jakich doznała NASA ( Mars Climate Orbiter i Mars Polar Lander ) w 1999 r.

Katastrofa promu Columbia z 2003 r., w której zginęła cała siedmioosobowa załoga (sześciu Amerykanów i jeden Izraelczyk ), spowodowała 29-miesięczną przerwę w lotach wahadłowców i dogłębną analizę dotychczasowych priorytetów NASA. Administracja rządowa, środowisko naukowców i opinia publiczna poddały publicznej dyskusji przyszłość programu lotów kosmicznych.

Przyszłość NASA

Od lewej: Saturn V , wahadłowiec kosmiczny , a także planowane Ares I , Ares IV i Ares V

Obecnie NASA prowadzi badania powierzchni Marsa i Saturna , a także obserwację Słońca . Inne sondy są aktualnie w trakcie lotu na Merkurego i Plutona . Misje mające na celu badanie Jowisza znajdują się dopiero w fazie planowania.

Natomiast należąca do NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) w Pasadenie organizuje misję lądownika Phoenix , który został wystrzelony 4 sierpnia 2007 r., a na Marsie wylądował 27 maja 2008 r. Misja ta ma na celu odnalezienie przypuszczalnych koryt rzecznych na biegunie Marsa. Oprócz tego lądownik ma wykonać również kilka eksperymentów (w tym niektórych zaplanowanych wcześniej dla nieudanego projektu Mars Polar Lander z 1999 r.). Z kolei łazik Mars Science Laboratory , który znajduje się obecnie w trakcie budowy, ma zostać wystrzelony na czerwoną planetę w 2009 r.

W ramach misji New Horizons NASA wystrzeliła w 2006 r. sondę kosmiczną, która planowo ma w 2015 r. dotrzeć do Plutona . Sonda uzyskała tzw. asystę grawitacyjną od Jowisza w lutym 2007 r. i rozpoczęła przeszukiwanie niektórych z księżyców planety oraz sprawdzanie niektórych urządzeń wewnętrznych podczas trwania lotu.

Wizja Eksploracji Kosmosu

Wybór dostawcy Oriona – 31 sierpnia 2006 r.

14 stycznia 2004 r., dziesięć dni po wylądowaniu łazika Spirit , prezydent Stanów Zjednoczonych George W. Bush ogłosił nowy plan dotyczący przyszłości NASA: Wizja Eksploracji Kosmosu ( ang. Vision for Space Exploration). Zgodnie z nim ludzkość ponownie wyląduje na Księżycu do 2018 r. i stworzy tam stałą bazę, która stanie się zalążkiem przyszłych misji (m.in. na Marsa). Wahadłowce zostaną wycofane z użycia w 2010 r. i zastąpione przez statek kosmiczny Orion do 2014 r. (zdolny zarówno do dokowania do ISS , jak i opuszczenia orbity ziemskiej). Mniej pewna jest natomiast przyszłość Międzynarodowej Stacji Kosmicznej – konstrukcja ma zostać ukończona, ale to jedyna pewna odnośnie niej rzecz. Chociaż plan początkowo został sceptycznie przyjęty przez Kongres, to jednak pod koniec 2004 r. zgodził się on zabezpieczyć fundusze na pierwsze lata funkcjonowania nowej wizji podboju kosmosu.

Mając nadzieję na przyśpieszenie rozwoju prywatnego sektora badań kosmicznych, NASA ustanowiła w 2004 r. serię tzw. Centennial Challenges ( pl. wyzwania stulecia), specjalnych nagród dla pozarządowych drużyn za osiągnięcia w dziedzinie technologii kosmicznych. Wyzwania stawiały przed współzawodniczącymi drużynami zadania, których osiągnięcie ułatwi wypełnienie celów Wizji Eksploracji Kosmosu, takich jak stworzenie lepszych kombinezonów dla astronautów.

Baza na Księżycu

4 grudnia 2006 r. NASA ogłosiła, że planuje zbudowanie stałej bazy na Księżycu [5]. Scott J. Horowitz powiedział, że celem agencji jest uruchomienie do 2024 r. w pełni funkcjonalnej bazy, która pozwoliłaby na rotacyjne loty załogowe (podobnie jak w przypadku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ). NASA planuje współpracę z innymi agencjami narodowymi przy wypełnianiu tej misji[6].

Człowiek na Marsie

28 września 2007 r. administrator NASA Michael D. Griffin stwierdził, że NASA zamierza wysłać człowieka na Marsa do 2037 r., a w 2057 r.: Powinniśmy obchodzić dwudziestolecie lądowania człowieka na Marsie[7].

Struktura NASA

Rada Doradcza

Wraz z powołaniem do życia NASA w 1958 r., została zlikwidowana NACA , a jej ośrodki badawcze – Centrum Badawcze imienia Josepha Amesa , Lewis Research Center , Langley Research Center – zostały włączone w struktury nowej agencji, podobnie jak niektóre elementy US Army i US Navy . W 1967 r. Kongres USA polecił NASA stworzenie specjalnego zespołu ds. bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej ( ang. Aerospace Safety Advisory Panel, ASAP), aby doradzał administratorowi agencji w sprawach bezpieczeństwa i zagrożenia programów kosmicznych NASA. Dodatkowo powstała Space Program Advisory Council oraz Research and Technology Advisory Council.

W 1977 r. wszystkie je połączono i stworzono NASA Advisory Council ( pl. Rada Doradcza NASA), która jest następcą NACA[8].

Administracja

Administrator NASA jest najwyższym w hierarchii pracownikiem tej agencji, a także pełni rolę doradcy prezydenta Stanów Zjednoczonych ds. badań kosmicznych. Zadaniem administratora jest kierowanie pracami NASA w taki sposób, aby wywiązywać się z zadań stawianych jej przez Wizję Eksploracji Kosmosu . Obecnym administratorem agencji jest Michael D. Griffin , który pełni tę funkcję od 2005 r.[9]

Zastępca administratora NASA jest drugą osobą w agencji, kieruje jej pracami, jak również odpowiada za politykę agencji. Zastępca administratora reprezentuje NASA przed Biurem Wykonawczym Prezydenta, Kongresem , szefami agencji federalnych, organizacjami międzynarodowymi, a także zewnętrznymi organizacjami i społecznościami. Zastępca administratora dogląda także codziennej pracy biur NASA, takich jak: Biuro Głównego Urzędnika ds. Finansów czy Biuro Planowania Ogólnego i Komunikacji Strategicznej. Obecnym zastępcą administratora agencji od 2005 r. jest Shana Dale[9].

Ośrodki badawcze

Główna siedziba NASA mieści się w Waszyngtonie .

Kompleks NASA Shared Services znajduje się na terenie John C. Stennis Space Center koło Bay St. Louis w stanie Missisipi . Ośrodek został przebudowany po zniszczeniach spowodowanych przez huraganu Katrina w 2005 r.

NASA ma wiele ośrodków badawczych i testowych, których zastosowanie wielokrotnie zmieniało się w przeciągu lat.

Misje NASA

NASA ma na swoim koncie znaczącą liczbę udanych misji kosmicznych, wliczając w to ponad 150 lotów załogowych . Wiele z nich związanych jest z programem Apollo , który objął szereg lotów na Księżyc , w tym sławny pierwszy w historii spacer po srebrnym globie podczas misji Apollo 11 . Program lotów wahadłowców pomimo straty dwóch promów kosmicznych ( Challenger i Columbia ), również okazał się ogromnym sukcesem agencji. Wahadłowce mogły dokować do stacji kosmicznej Mir , a obecnie do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej – wspólnego projektu wielu narodowych agencji kosmicznych . Przyszłe plany NASA co do eksploracji kosmosu wiążą się z realizacją programu Constellation .

NASA przeprowadziła także wiele misji bezzałogowych, których zadaniem było zbadanie planet Układu Słonecznego , czy też przestrzeni kosmicznej poza jego granicami ( Pioneer 10 , Pioneer 11 , Voyager 1 i Voyager 2 ). Sporym sukcesem okazały się badania Marsa , wliczając w to m.in. misje Mars Exploration Rover i Mars Reconnaissance Orbiter . NASA pozostaje na razie jedyną agencją, która wysłała misje poza granice naszego układu planetarnego.

Sonda Cassini , która została wystrzelona w 1997 r., a orbitę Saturna osiągnęła w połowie 2004 r., zajmuje się badaniem powierzchni jego księżyców . Ponad dwadzieścia lat działalności misji Cassini–Huygens jest przykładem współpracy międzynarodowej między JPL-NASA i Europejską Agencją Kosmiczną .

Zbudowane przez Jet Propulsion Laboratory (JPL) w Pasadenie w Kalifornii sondy NASA, nieustannie od 1997 r. prowadzą badania Marsa wraz z działającymi od 2001 r. dwoma orbiterami i kilkoma łazikami na powierzchni planety. Krążące wokół planety Mars Odyssey i Mars Reconnaissance Orbiter kontynuują badania geologii i klimatu czerwonej planety, jak również szukają dowodów obecnego lub istniejącego kiedyś życia bądź wody na tej planecie. Jeśli potwierdzi się zwyczajowa żywotność sond, Mars Global Surveyor powinien poszerzać naszą wiedzę o Marsie jedynie do przyszłego roku. Łaziki misji Mars Exploration Rover Spirit i Opportunity przemierzają powierzchnię planety w kraterze Gusiewa i Meridiani Planum od 2004 r. i będą kontynuować badanie i przeczesywanie tego środowiska. Oba funkcjonują już ponad dziesięć razy dłużej niż oczekiwano, a sama NASA wiąże z nimi kolejne plany na przyszłość.

Odznaczenia

Obecnie NASA nadaje kilka rodzajów odznaczeń i medali swoim astronautom, jak również pracownikom personelu naziemnego. Niektóre z nich zostały zatwierdzone do noszenia ich na mundurach wojskowych w czasie ceremonii. Najwyższym odznaczeniem jest Congressional Space Medal of Honor, którym zostało uhonorowanych 28 osób (17 pośmiertnie). Przyznawany jest "każdemu astronaucie, który podczas wykonywania swoich obowiązków wyróżnił się merytoryczną i wnoszącą wkład w bogactwo narodu i ludzkości pracą".

Drugim w kolejności odznaczeniem NASA jest Distinguished Service Medal, który może zostać przyznany każdemu członkowi agencji federalnej, zarówno astronaucie wojskowemu, jak i pracownikowi cywilnemu. Jest to nagroda coroczna nadawana przez National Aeronautics Space Foundation.

Krytyka

Opóźnienia w budowie ISS

Obecnie budowa Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS – ang. International Space Station) opiera się na flocie wahadłowców kosmicznych , które transportują wszystkie elementy konstrukcyjne stacji. NASA straciła dwa statki po katastrofach: Challengera w 1986 r. i Columbii w 2003 [10]. Zniszczenie Challengera agencja zrekompensowała sobie budową promu Endeavour , który powstał z części zamiennych pozostałych wahadłowców. Na razie NASA nie planuje budowy kolejnego statku, aby zastąpić prom Columbia (zamiast tego powstać ma Crew Exploration Vehicle ).

Docelowo na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej miał pracować siedmioosobowy zespół, ale po wypadku wahadłowca Columbia stała załoga stacji została zredukowana z trzech do dwóch (obejmuje ona jednego Rosjanina i dwóch Amerykanów na okres sześciu miesięcy). Skutkiem tej decyzji europejscy i japońscy astronauci nie mogli przeprowadzać dłuższych misji na stacji. Począwszy od 2006 r. przywrócono trzyosobową załogę ISS, a założenia mówią o zwiększeniu tej liczby do sześciu w 2009 r. (w czasie Ekspedycji 19 ).

Inne państwa, które uczestniczą w budowie stacji kosmicznej, takie jak członkowie Europejskiej Agencji Kosmicznej czy japońskiej JAXA wyraziły zainteresowanie dokończeniem budowy ISS[11]. Jednakże terminarz NASA nie uwzględnia możliwości żadnych zmian, a administrator ds. operacji kosmicznych William H. Gerstenmaier wyjaśnił, że wahadłowce w 2007 r. wykonały trzy misje w przeciągu sześciu miesięcy, pokazując tym samym, że NASA nadal jest w stanie dotrzymać ostatecznych terminów budowy i obsługi stacji[12][13].

Podejrzenia spożywania alkoholu

W związku z aresztowaniem Lisy Nowak w lutym 2007 r., administrator NASA Michael D. Griffin zlecił niezależnej komisji ekspertów (NASA Astronaut Health Care System Review Committee) zbadanie, czy NASA dostatecznie dobrze zajmuje się stanem psychicznym swoich astronautów. Wstępny raport komisji podniósł kwestię tego, czy astronauci pili alkohol bezpośrednio przed startem[14]. Nie przedstawiono jednakże żadnych dowodów, które mogłyby potwierdzić te przypuszczenia[15][16].

Dowódca jednego z wahadłowców, Scott J. Kelly , otwarcie krytykował raport podczas jednego z wywiadów udzielonych przed rozpoczęciem misji STS-118 , odrzucając przypuszczenia ekspertów. Po opublikowaniu sprawozdania z prac komisji NASA zarządziła wewnętrzną kontrolę.

29 sierpnia 2007 r. dyrektor ds. bezpieczeństwa misji Bryan O'Connor ogłosił, że po kilkumiesięcznej kontroli w NASA nie znaleziono żadnych dowodów, które potwierdzałyby oskarżenia zawarte w raporcie niezależnej komisji ekspertów, jakoby astronauci wykonywali misje pod wpływem alkoholu. W dodatku we wszystkich odnotowanych wypadkach, które miały miejsce między rokiem 1984 a 2008 nie stwierdzono, aby ich przyczyną mogły być alkohol lub narkotyki.

Przypisy

  1. The National Aeronautics and Space Act ( ang. ). 29 lipca 1952. [dostęp 2010-02-03].
  2. Does NASA Do? ( ang. ). [dostęp 29 sierpnia 2007].
  3. Andrew Chaikin: A Man on the Moon. Nowy Jork: Penguin Books. 
  4. Bernier, Serge (Stephen Lyle Translator) Space Odyssey: The First Forty Years of Space Exploration (Cambridge University Press, 2002)
  5. Lunar Architecture ( ang. ). [dostęp 29 sierpnia 2007].
  6. NASA wants permanent moon base ( ang. ). [dostęp 25 marca 2008].
  7. The Economic Times: NASA aims to put man on Mars by 2037 . [dostęp 25 marca 2008].
  8. NASA: NASA Advisory Council History ( ang. ). [dostęp 25 marca 2008].
  9. 9,0 9,1 NASA: NASA Biography of Michael D. Griffin ( ang. ). [dostęp 25 marca 2008].
  10. Traci Watson: Shuttle delays endanger space station ( ang. ). [dostęp 25 marca 2008].
  11. AFP: NASA resets Atlantis shuttle launch to February 7 ( ang. ). [dostęp 25 marca 2008].
  12. AFP: NASA to speed up shuttle launch schedule ( ang. ). [dostęp 25 marca 2008].
  13. NASA: NASA's Shuttle and Rocket Missions ( ang. ). [dostęp 25 marca 2008].
  14. USA Today: Report uncovers allegations of astronauts drunk on flights ( ang. ). [dostęp 25 marca 2008].
  15. Miles O'Brien: Shuttle commander: Alcohol report lacks facts . [dostęp 25 marca 2008].
  16. CBS News/Associated Press: NASA Probe Likely To Clear Drinking Charge ( ang. ). [dostęp 25 marca 2008].

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "National Aeronautics and Space Administration":

Nadciśnienie tętnicze ...

Oddychanie komórkowe ...

Studia ...

Grenoble ...

Linköping ...

Wiktor Sukiennicki ...

Koszykówka ...

Włosi ...

Taylor Swift ...

Szkoła Rycerska ...


Inne lekcje zawierające informacje o "National Aeronautics and Space Administration":

Historia informatyki część II (plansza 24) ...

Historia informatyki część II (plansza 19) ...

Wycieczka do Londynu (plansza 33) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie