|
Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników
.gif)
NSDAP - (niem. Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei —Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników) — niemiecka partia polityczna, zwana kolokwialnie nazistowską, sprawująca totalitarną władzę w III Rzeszy w latach 1933-1945 z Adolfem Hitlerem jako kanclerzem Rzeszy (od 30 stycznia 1933) , a od sierpnia 1934 Führerem i kanclerzem Rzeszy. Podczas procesów norymberskich NSDAP została uznana za organizację zbrodniczą odpowiedzialną za szereg zbrodni przeciwko ludzkości.
Początki (1919-1925)
Partia została założona 5 stycznia 1919 przez ślusarza Antona Drexlera i dziennikarza Karla Harrera jako lokalna partia bawarska o nacjonalistycznej ideologii. Nazwa NSDAP została użyta po raz pierwszy w kwietniu 1920, wcześniej istniała pod nazwą DAP (niem. Deutsche Arbeiterpartei), będąc jedną z wielu działających w Niemczech partii volkistowskich. Za patrona NSDAP Hitler obrał Albrechta Niedźwiedzia, który na ziemiach podbitych Słowian połabskich utworzył Brandenburgię. Partia została zdelegalizowana w 1923 po nieudanej próbie przejęcia przez Hitlera władzy w Bawarii (tzw. pucz monachijski). Po wyjściu Hitlera z więzienia w 1924 partia została odbudowana najpierw jako partia nielegalna, a potem w 1925, po zmianach statutu, jako legalna partia startująca na równych prawach w wyborach do Reichstagu.
Walka o władzę w ramach systemu parlamentarnego (1925-1933). Przejęcie władzy przez NSDAP (niem. "Machtübernahme")
NSDAP pod wodzą Hitlera, dzięki agresywnej kampanii wyborczej, spektakularnym walkom ulicznym jej bojówek (SA) z bojówkami Komunistycznej Partii Niemiec i bardzo złej sytuacji ekonomicznej Niemiec zdobyła w wyborach w 1925 roku 7% głosów i weszła do Reichstagu. W wyborach w 1929 roku zdobyła już jednak tylko 3% głosów i nie weszła do Reichstagu. Na skutek kryzysu światowego, ponownego pogorszenia sytuacji ekonomicznej Niemiec oraz słabości i rozbicia tradycyjnych partii prawicowych, jej program zyskał znowu poklask dużej części Niemców oraz wsparcie wielkiego kapitału — w przedterminowych wyborach do Reichstagu (po upadku koalicyjnego rządu kanclerza Hermanna Müllera (SPD z partiami centrowymi) w marcu 1930 NSDAP uzyskała 18% głosów. W wyborach w 1932 roku NSDAP uzyskała spektakularny sukces osiągając 37% poparcia i stając się największą partią w Reichstagu. 30 stycznia 1933 prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg desygnował Adolfa Hitlera na kanclerza Rzeszy który reprezentował większość parlamentarną złożoną z NSDAP i DNVP ( niemiecka prawica narodowa). Wicekanclerzem Rzeszy i komisarycznym premierem Prus został Franz von Papen - faktyczny negocjator warunków porozumienia NSDAP z konserwatywną prawicą. Działacze DNVP objęli większość stanowisk ministerialnych w rządzie Hitlera (ministerstwa :gospodarki, finansów, Reichswehry, spraw zagranicznych, pracy) -do czerwca 1933 NSDAP współrządziła z DNVP. W konsekwencji pożaru budynku Reichstagu w lutym 1933 i kampanii propagandowej oskarżającej o podpalenie Komunistyczną Partię Niemiec (KPD) Hitler nakłonił prezydenta Rzeszy Hindenburga do kontrasygnowania dekretu o ochronie narodu i państwa (stanie wyjątkowym), co oznaczało zawieszenie swobód obywatelskich ( cenzura prasy, kontrola rozmów telefonicznych, możliwość zawieszania działalności partii politycznych, związków zawodowych i stowarzyszeń, usunięcie sądowej kontroli aresztowania przez policję). Korzystając z tego hitlerowcy rozpętali masowy terror. Hermann Göring jako minister spraw wewnętrznych Prus nadał bojówkarzom SA uprawnienia policyjne. W wyborach 5 marca 1933 NSDAP otrzymała 44% głosów. Korzystając z unieważnienia mandatów deputowanych komunistycznych (KPD) oraz nieobecności części socjalistów (SPD), (znajdowali się już w obozach koncentracyjnych, na emigracji lub w podziemiu), przy sojuszu z nacjonalistyczno- konserwatywną DNVP i oportunistycznym stanowisku partii chrześcijańsko-demokratycznej (Zentrum), Reichstag w obecności 535 z 647 deputowanych 24 marca 1933 roku przyjął większością konstytucyjną ustawę o nadzwyczajnych pełnomocnictwach, upoważniającą rząd Rzeszy do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy, co pozwoliło Hitlerowi sprawować władzę bez kontroli ze strony parlamentu.Ustawa o nadzwyczajnych pełnomocnictwach , przedłużana dwukrotnie przez Reichstag była legitymizacją totalitarnej władzy NSDAP.
21 marca 1933 roku Heinrich Himmler jako szef policji landu Bawaria na podstawie ustawy o nadzwyczajnych pełnomocnictwach wydał rozporządzenie o utworzeniu pierwszego oficjalnego obozu koncentracyjnego na terenie Niemiec w Dachau koło Monachium. W lipcu 1933 NSDAP stała się jedyną legalną partią w Niemczech po delegalizacji lub samorozwiązaniu wszystkich pozostałych. Pomimo walki NSDAP z KPD wspieraną przez Komintern i ZSRR NSDAP cieszyło się w latach 1922-1935 poparciem Stalina, mediów ZSRR oraz Kominternu. Józef Stalin nigdy nie wystąpił wobec władz III Rzeszy o uwolnienie Ernsta Thälmanna, przywódcy KPD od 1933 więzionego w obozie KL-Sachsenhausen. W grudniu 1932 związkowcy z KPD i NSDAP prowadzili wspólnie strajk komunikacji miejskiej w Berlinie. Józef Stalin forsował doktrynę tzw. socjalfaszyzmu zgodnie z którą głównym przeciwnikiem politycznym partii komunistycznych w Europie były partie socjaldemokratyczne - w przypadku Republiki Weimarskiej - SPD. Koncepcja ta była nastawiona na destabilizację stosunków wewnętrznych w państwach europejskich dla przejęcia władzy przez partie komunistyczne. Przeciwnikiem koncepcji Stalina w odniesieniu do Niemiec był Lew Trocki- na przełomie lat 20/30 już emigrant pozbawiony faktycznego wpływu na decyzje ZSRR.
Struktura NSDAP
Hierarchiczna struktura NSDAP była zbudowana według zasady wodzostwa. Członkowie NSDAP na co dzień nosili odznakę partyjną (ze swastyką), a gdy występowali oficjalnie obowiązywał ich mundur w specyficznym kolorze jasnobrunatnym. Ludność miejscowa określała ich jako bażant złocisty (Goldfasan czyli Chrysolophus pictus), a to właśnie z powodu munduru i złocistych odznak wyższych stopni partyjnych. W hierarchii partyjnej było 30 stopni służbowych od kandydata do Reichsleitera. Według etykiety partyjnej członkowie NSDAP byli określani jako towarzysz partyjny (Parteigenosse Pg). Do partii przyjmowano tylko mężczyzn.
Po dojściu do władzy w 1933 roku występowały powiązania i spory kompetencyjne instancji partyjnych ze strukturami władzy państwowej III Rzeszy.
Inne hasła zawierające informacje o "Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników":
Pęcice
...
Linz
...
Tampere
...
Koszykówka
...
1972
...
Dwudziestolecie międzywojenne na świecie
...
Szlezwik
...
Mer (urzędnik)
...
Nowa Polityka Ekonomiczna
...
Zugspitze
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników":
204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 14)
...
204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 7)
...
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 8)
...
|
