Zdjęcie roztocza Varroa destructor na pszczole miodnej , zrobione elektronowym mikroskopem skaningowym .

Warroza jest chorobą wywoływaną przez roztocz Varroa destructor rozwijające się na czerwiu i dorosłych osobnikach pszczół miodnych .

Samice roztoczy żywią się hemolimfą zaatakowanych owadów. Cykl rozwojowy to 9-10 dni. W tym czasie samica roztocza składa w zasklepionych komórkach z czerwiem od 3 do 6 jaj, z których rodzi się około 2/3 samic i 1/3 samców.

Samice osiągają wielkość 1,6 mm szerokości i 1 mm długości.

Zaatakowane rodziny pszczele bez pomocy człowieka giną po około 2-3 latach.

Rozprzestrzenienie warrozy

Po przewleczeniu roztocza Varroa destructor z Azji od pszczoły Apis cerana warroza rozprzestrzenia się w rodzinach pszczół należących do gatunku pszczoły miodnej (Apis mellifica):

• wczesne lata 60. - Japonia , Związek Radziecki
• 1960 - 1970 - Europa Wschodnia
• 1971 - Brazylia
• późne lata 70. - Ameryka Południowa
• 1980 - Polska
• 1982 - Francja
• 1984 - Szwajcaria , Niemcy , Włochy
• 1987 - USA
• 1989 - Kanada
• 1992 - Anglia
• 2000 - Nowa Zelandia (Wyspa Północna)
• 2007 - Hawaje (Afryka Zachodnia)

Sposoby zapobiegania i leczenia warrozy

Od lat osiemdziesiątych XX wieku do chwili obecnej ( 2006 ) walka pszczelarzy i naukowców z warrozą nie dała spodziewanych rezultatów.

Obok naturalnych metod zapobiegania warrozie (np. próby wyhodowania pszczoły miodnej dysponującej mechanizmami obronnymi przeciw pasożytowi Varroa destructor, dyskusyjna metoda wycinania czerwiu trutowego itd.) w leczeniu warrozy stosuje się preparaty chemiczne. Są one podawane w postaci pasków wieszanych w ulach , w postaci dymu ze spalania lub odparowywania środków przeciw roztoczom (środków warroabójczych) lub w postaci oprysków roztworami zawierającymi substancje czynne . Roztocz potrafi jednak w ciągu kilku lat uodpornić się na te akarycydy . Stosowanie kwasów organicznych , takich jak kwas mrówkowy , kwas mlekowy i kwas szczawiowy nie prowadzi do nabrania oporności na te kwasy przez pasożyta, jest jednak pracochłonne i zależne od warunków atmosferycznych oraz od stadium rozwoju rodziny pszczelej. Stosowanie preparatów chemicznych w zależności od ich składu wpływa na zanieczyszczenie miodu lub wosku. Nie wolno stosować preparatów warroabójczych w okresie produkcji miodu towarowego. Bezwzględnie należy przestrzegać okresów karencji wymaganych dla poszczególnych preparatów.

Przegląd leków stosowanych w Polsce i na świecie przeciw warrozie

• Substancja czynna : akrynatryna
  • "Gabon" ( Czechy ) - niedopuszczony do stosowania w Polsce
• Substancja czynna: amitraza ( MRL 200 ppb -) (2)
  • "Apitraz" (1) - produkcja wstrzymana od 2006
  • "Apiwarol" (1)
  • "Apivar®"
  • "Biowar" (1)
  • "TakTic®"
  • "Bumetran®"
  • "TakTic®"
• Substancja czynna : bromfenwinfos
  • "Apifos" - od 2001 niedopuszczony do stosowania w Polsce i Unii Europejskiej
• Substancja czynna : chlorfenwinfos
  • "Supona®"
  • "Birlane®"
• Substancja czynna : cymiazol ( MRL 1000 ppb -) (2)
  • "Apitol®" Vita Europe
• Substancja czynna : eukaliptol ( MRL -) (2)
• Substancja czynna : fluvalinate ( MRL -) (2)
  • "Apistan" Vita Europe
• Substancja czynna : flumethrin
  • "Bayvarol" ( Niemcy ) (1)
• Substancja czynna : kumafos ( MRL 100 ppb) (1)
  • "Perizin" ( Niemcy )
  • "Asunton®"
• Substancja czynna : kamfora ( MRL -) (2)
• Substancja czynna : kwas mrówkowy ( MRL -) (2)
• Substancja czynna : kwas szczawiowy
• Substancja czynna : kwas mlekowy ( MRL -) (2)
• Substancja czynna : kwasy organiczne , olejki eteryczne , propolis
  • "Bienenwohl" ( Niemcy )
  • "BeeVital Hive Clean" ( Austria )
• Substancja czynna : mentol ( MRL -) (2)
• Substancja czynna : tymol ( MRL -) (2)
  • "Tymowarol"
  • "Apilife VAR" ( Włochy )

Linki zewnętrzne

• (1) Wykaz produktów leczniczych weterynaryjnych dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, (Stan 26.03.2007)
• (2) Mutinelli, F., Baggio, A., Use of medical drugs against varroosis, Apiacta, 2004