Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Murray Gell-Mann

Murray Gell-Mann

Murray Gell-Mann

Murray Gell-Mann (ur. 15 września 1929 w Nowym Jorku ) – amerykański fizyk teoretyk , laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizyki z 1969 roku.

Od 1955 profesor California Institute of Technology w Pasadenie (Caltech – Politechnika Kalifornijska). Członek Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie . Autor prac z zakresu teorii cząstek elementarnych . W 1953 , niezależnie od K. Nishijimy, wprowadził liczbę kwantowądziwność . Przewidział istnienie cząstki hiperonu Ω– . W 1961 wprowadził symetrię unitarną. W 1964 zaproponował hipotezę istnienia kwarków (niezależnie od G. Zweiga ). W 1969 otrzymał Nagrodę Nobla za całościowy wkład i odkrycia dotyczące klasyfikacji cząstek elementarnych i oddziaływań zachodzących pomiędzy nimi.

Spis treści

Życiorys

Gell-Mann urodził się w Nowym Jorku , w dzielnicy Lower East Side, tradycyjnie zamieszkiwanej przez emigrantów, w żydowskiej rodzinie emigrantów z Czerniowców . [1]

Gell-Mann szybko okazał się być cudownym dzieckiem. Po ukończeniu z mianem prymusa najstarszej w USA prywatnej szkoły Columbia Grammar and Preparatory School, piętnastoletni Gell-Mann kierując się młodzieńczą ciekawością i zamiłowaniem do przyrody rozpoczął studia na Uniwersytecie Yale , który ukończył w roku 1948 . W roku 1951 na Politechnice w Massachusetts uzyskał tytuł doktora fizyki. W wieku dwudziestu trzech lat, Gell-Mann zaczął publikować swoje prace, dotyczące cząstek elementarnych , czym rozpoczął wielką i znamienną w skutkach rewolucję w dziedzinie fizyki.

Jego teoretyczne prace pomogły w zrozumieniu i sklasyfikowaniu odkrytych w latach późniejszych cząstek elementarnych , nazwanych kaonami i hiperonami . Sklasyfikowanie tych cząstek doprowadziło w konsekwencji do wysnucia pomysłu nowej liczby kwantowej , nazwanej dziwnością . Jednym z wielkich sukcesów Gell-Manna jest także formuła Gell-Manna-Nishijimy , która została zaproponowana na podstawie wyników doświadczalnych, a następnie potwierdzona i wyjaśniona po wprowadzeniu teorii kwarków . Wiele aspektów dotyczących fizyki kaonów i hiperonów Gell-Mann wyjaśnił wspólnie z Abrahamem Pais'em.

Murray Gell-Mann w trakcie wykładu, 2007

Praca Gell-Manna (i K. Nishijimy) przyniosła również efekt w 1961 roku, a było to usystematyzowanie i sklasyfikowanie cząstek elementarnych, nazywanych hadronami (podobną statystykę w mniej więcej tym samym czasie zaprezentował Yuval Ne'eman). Obecnie pomocna w wyjaśnieniu tej klasyfikacji jest teoria istnienia kwarków .

Stworzonej przez siebie klasyfikacji Gell-Mann zaproponował w 1961 r. nazwę Ścieżka ośmiokrotna , a powodem tego był fakt, iż w jego klasyfikacji było dokładnie osiem cząstek. (W istocie taki sam schemat został zaproponowany w tym samym czasie niezależnie przez Yuvala Neemana z Imperial College w Londynie).

Gell-Mann, i niezależnie George Zweig , w roku 1964 wysunęli hipotezę istnienia kwarków , czyli cząstek, z których zbudowane są hadrony . Ostatecznie przyjęła się nazwa kwarki (choć G. Zweig zaproponował swoją nazwę - "asy"), którą zaproponował Gell-Mann. Słowo "quark" wyczytał on w zdaniu "Three quarks for Muster Mark!" w powieści Finnegans Wake autorstwa Jamesa Joyce'a . Teoria istnienia kwarków choć na początku była niechętnie przyjmowana, została ostatecznie uznana.

W roku 1972 Gell-Mann wraz z Haraldem Fritzschem wprowadzili nową liczbę kwantową nazwaną kolorem (lub ładunkiem kolorowym ), a w latach późniejszych, wraz z Heinrichem Leutwylerem zaprezentowali pełną teorię chromodynamiki kwantowej QCD .

Gell-Mann i pracujący z nim Richard Feynman jako pierwsi zaproponowali i wyjaśnili zasadę oddziaływania słabego w fizyce. Równolegle z nimi prace prowadziła konkurencyjna grupa badawcza kierowana przez George Sudarshana i Roberta Marshaka.

W latach 90. XX wieku, Gell-Mann zajął się badaniami Systemów złożonych . Wówczas był blisko związany z Instytutem Santa Fe . Owocem jego pracy i zainteresowania tym tematem była napisana przez niego książka popularnonaukowa The Quark and the Jaguar: Adventures in the Simple and the Complex.

Pisarz George Johnson napisał biografią Gell-Manna, zatytułowaną Strange Beauty: Murray Gell-Mann and the Revolution in 20th-Century Physics. [2]

Murray Gell-Mann jest również kolekcjonerem wschodnioazjatyckich antyków i gorliwym lingwistą.

Życie prywatne

Murray Gell-Mann i John Seely Brown, rok 2007

Pierwsza żona: J. Margaret Dow (śl. 1955, roz. 1981), Druga żona: Marcia Southwick (śl. 1992)

Dzieci: Elizabeth Sarah Gell-Mann (ur. 1956), Nicholas Webster Gell-Mann (ur. 1963), Nicholas Southwick Levis (ur. 1978) - pasierb

Ważniejsze nagrody

Ciekawostki

  • Jednym z zainteresowań Gell-Manna jest obserwowanie ptaków
  • Gell-Mann jest leworęczny
  • Gell-Mann wystąpił w reklamie firmy Enron [3] .
  • Jego nazwisko pochodzi od specyficznie wymawianego rosyjsko-żydowskiego nazwiska Gel'man (gdzie apostrof oznacza palatalizację litery l).


Źródła

  • Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001,

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Murray Gell-Mann":

Mioglobina ...

Narodowy socjalizm ...

1969 października - Wacław Sierpiński , polski matematyk (ur. 1882 ) Nagrody Nobla z fizyki – Murray Gell-Mann z chemii – Derek Barton , Odd Hassel z medycyny – Max Delbrueck , ...

Przeszczepianie narządów ...

Lista Przebojów Programu Trzeciego ...

2002 w muzyce ...

1929 września – Zygmunt Licau, polski bokser, działacz PZPR (zm. 2006 ) 15 września – Murray Gell-Mann , amerykański fizyk teoretyk, laureat nagrody Nobla 20 września Andrzej Jaczewski , polski seksuolog Maciej ...

Lata 50. XX wieku Antkiewicz Stanisław Królak Jerzy Chromik Wojciech Zabłocki Nauka James D. Watson Francis Crick Albert Schweitzer Linus Pauling Edward Teller Robert Oppenheimer Richard Feynman Murray Gell-Mann Pozostali Stefan Wyszyński Karol Wojtyła Matka Teresa z Kalkuty XIV Dalajlama Pablo Picasso ...

1961 ...

1987 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Murray Gell-Mann":

218 Oblicza światowej kultury (plansza 14) ...

039. Wiedeń - część 2 (plansza 11) ...

218 Oblicza światowej kultury (plansza 5) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie