Muflon
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Rodzina	krętorogie
Podrodzina	kozłowate
Rodzaj	Ovis
Gatunek	muflon
Nazwa systematyczna
Ovis musimon
Pallas , 1762
Kategoria zagrożenia ( CzKGZ )
narażony na wyginięcie

Muflon (Ovis aries musimon) – gatunek ssaków łożyskowych z rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla). Pierwotnie występował tylko na Korsyce i Sardynii , ale został introdukowany w wielu miejscach Europy . Przodek owcy domowej . Najmniejszy przedstawiciel dzikich owiec.

Wygląd

Długość ciała

owca ( samica ) od 1,2 m, tryk (baran, samiec ) 1,35 m

Długość ogona

zwany chwostem: ok. 3-6 cm

Wysokość w kłębie

owca 70 cm, tryk do 88 cm

Masa ciała

owca 25-40 kg, tryk 35-55 kg

Ubarwienie

Ubarwienie tryków (zwane inaczej wełną lub runem) jest jasne, szata zimowa jest bardziej brązowa. Samce posiadają często tzw. siodło, charakterystyczną białą plamę na bokach ciała. Podbrzusze, lustro na zadzie i wewnętrzne strony nóg są białe. Wełna muflona, z wyjątkiem włosów na podgardlu, jest stosunkowo krótka.

Rogi

Charakterystyczne, duże, skręcone ślimakowato. Samice nie mają rogów, ewentualnie małe i skierowane do tyłu. U samców proces ich wzrostu jest stopniowy. Już po urodzeniu uwypuklają się na kości czołowej możdżenie . Po miesiącu zaczyna przyrastać rogowa pochwa. Na początku zimy rogi osiągają 15-20 cm, a ich wzrost zatrzymuje się. Na tym etapie zaznacza się wyraźnie pierścień roczny. W następnym roku rozwija się 11-13 zgrubień. Rogi przyrastają o kolejne 20 cm. Z nadejściem zimy wzrost znowu ustaje. Taki cykl powtarza się przez 4-5 lat, dopóki rogi nie skręcą się ślimakowato. Groty rogów zaczynają wtedy dosięgać gardła czy nawet przedniej części pyska. W żargonie myśliwskim rogi nazywają się ślimy.

Występowanie

Czyste muflony bez domieszek obcej krwi występują jedynie na Korsyce i Sardynii . Aklimatyzowano go w wielu miejscach Europy dla celów łowieckich. W Polsce muflony pojawiły się w roku 1902 w Sudetach ( Masyw Śnieżnika , Góry Wałbrzyskie, okolice Starych Bogaczowic Góry Sowie , Góry Bardzkie ). W Górach Świętokrzyskich introdukowano go w 1952 . Zamieszkuje też Wzgórza Dylewskie w województwie warmińsko-mazurskim oraz lasy wałeckie. Ostatnimi czasy pojawiły się na Podkarpaciu i w Beskidzie Śląskim oraz w okolicach Bystrzanowic Dworu (około 15 sztuk). W triadzie wąwozów: Lipa , Siedmica, Myśliborski (W Chełmach części Pogórza Kaczawskiego - Park Krajobrazowy Chełmy ) w połowie lat 90. populację Muflonów szacowano na około 200 sztuk, z czego 120 owiec żyło w Wojkowicach(woj. Śląskie). W polskim Prawie Łowieckim muflon jest gatunkiem łownym z okresem ochronnym. Na tzw. tryki polować wolno od 1 października do końca lutego, natomiast na owce i jagnięta od 1 października do 15 stycznia (rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne z 16.03.2005 r.)

Muflon Ovis musimon, ilustracja z Brehms Tierleben (1887)

Środowisko

Na swoim pierwotnym obszarze występowania przystosowany do życia na porośniętych skąpą roślinnością górzystych terenach. Tam na twardym gruncie ścierały się kopyta zwierząt. W wielu miejscach gdzie muflon został introdukowany brak takiej możliwości powoduje u tych zwierząt zbyt duży rozrost racic . Zbyt długie kopyta przeszkadzają zwierzętom się poruszać.

Tryb życia

Na żer wychodzi zwykle o zmierzchu, lecz tam gdzie nie jest niepokojony muflon pasie się również w ciągu dnia. Jest bardzo sprawnym zwierzęciem: dobrze widzi, w razie potrzeby szybko biega i skacze. Tak jak samice owcy domowej , samice muflona beczą. Tryki rzadko wydają dźwięki. W czasie rui odgłos zderzających się rogów niesie się na wiele kilometrów. Swoje terytorium zaznaczają wydzieliną gruczołów znajdujących się między palcami. Żyją w stadzie nazywanym kierdlem bądź rudlem.

Pożywienie

Żywi się roślinami zielnymi , liśćmi krzewów i owocami . Zimą zadowala się suchymi liśćmi, korą drzew, gałązkami i porostami .

Rozród

Ruja przypada na październik lub listopad. Ciąża, po której rodzi się zazwyczaj jedno jagnię, trwa 5 miesięcy. Bliźniaki należą do rzadkości. Już w kilka godzin po porodzie noworodek o masie 2 kg podąża za matką.