Monodia (
gr.
solowy śpiew) to:
- Solowa melorecytacja w dramacie greckim, w szczególności monolog o charakterze lamentacyjnym.
- Gatunek muzyczny wyróżniający się jednolitą linią melodyczną i akompaniamentem. Chociaż tego rodzaju muzyka jest spotykana w wielu kulturach w całej ich historii, termin ten jest generalnie stosowany do włoskiej
pieśni
powstałej w
XVI w.
, stanowiącej swoiste przeciwieństwo
polifonii
, w której każda część jest jednakowo ważna, i
homofonii
, w której
akompaniament
nie jest
rytmicznie
niezależny. Termin jest używany zarówno w odniesieniu do całego stylu, jak i pojedynczych pieśni - powstał on jednak dopiero we współczesnej muzykologii, zaś żaden z ówczesnych kompozytorów nie używał tego terminu.
Kompozycjami o monodycznej formie były:
madrygały
,
motety
, a nawet koncerty, w ówczesnym znaczeniu concertato, czyli "z instrumentami".
Kompozycje monodyczne dzielą się na utwory
solowe
zupełnie pozbawione elementu
harmonicznego
oraz na utwory przeznaczone dla głosu solowego z towarzyszeniem instrumentu (
monodia akompaniowana
).
Muzyczna monodia rozwinęła się jako próba przywrócenia starogreckiej idei melodeklamacji - pojedynczy głos wykonujący ornamentowaną partię melodyczną, z towarzyszeniem takich instrumentów, jak
lutnia
, chitarrone,
teorban
,
klawesyn
,
organy
, niekiedy
gitara
. Niektóre monodie były aranżowane specjalnie dla niewielkich zespołów. Rozwój gatunku był charakterystyczny dla wczesnego
baroku
, w przeciwieństwie do stylu późnego
renesansu
, w którym dominowała wielogłosowość.
Kontrastujące pasaże w monodiach mogły być bardziej melodyczne lub bardziej deklamatorskie - style te rozwinęły się potem w
arię
i
recytatyw
, a cała forma złączyła się ok.
1635
r. z kantatą kameralną.
Rozwijająca się równolegle we Francji forma solowego śpiewu z akompaniamentem nosiła nazwę air de cour.
Najważniejsi twórcy monodii:
Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
