Miękisz, tkanka miękiszowa, parenchyma ^[1] (gr. parénchyma – miąższ) – jednorodna tkanka roślinna , która wypełnia znaczną część organizmów roślin . Zbudowana z żywych, zwykle dużych (0,05 – 0,5 mm) i cienkościennych komórek, o ścianach celulozowych , rzadko drewniejących, z dużą wakuolą otoczoną cytoplazmą . Protoplast jest mało wyspecjalizowany. Charakterystyczną cechą miękiszu jest występowanie przestworów międzykomórkowych. Komórki miękiszu zachowują zdolność do podziałów i odróżnicowania, dzięki czemu odgrywają istotną rolę w zjawiskach regeneracyjnych .

Miękisz jest tkanką występującą we wszystkich częściach ciała rośliny i wchodzi w skład wszystkich tkanek złożonych. Tkanki miękiszowe pełnią w roślinie zasadnicze czynności fizjologiczne przemiany materii , uczestniczą w fotosyntezie , oddychaniu , osmozie , transpiracji , gromadzą także substancje zapasowe i wodę . Mimo że miękisz zbudowany jest z cienkościennych komórek, w stanie turgoru pełni jednak w roślinach istotną funkcję mechaniczną.

Istnieje kilka kryteriów podziału tkanek miękiszowych. Ze względu na strukturę tkanki wyróżnia się:

• miękisz asymilacyjny (chlorenchyma) – występuje w liściach i łodygach, zawiera chloroplasty (ciałka zieleni, zawierające zielony barwnik chlorofil), w nim zachodzi fotosynteza,
  • miękisz palisadowy – odmiana chlorenchymy u roślin okrytonasiennych dwuliściennych ,
  • miękisz gąbczasty – odmiana chlorenchymy u roślin okrytonasiennych dwuliściennych i jednoliściennych ,
  • miękisz wieloramienny – odmiana chlorenchymy u roślin nagonasiennych ,
• miękisz powietrzny (aerenchyma) – tworzy przestrzenie wypełnione powietrzem, co zmniejsza ciężar rośliny (występuje np. u roślin wodnych ).

Ze względu na kryterium pochodzenia wyróżnia się miękisz pierwotny, powstający z merystemu pierwotnego oraz miękisz wtórny, powstający z merystemu wtórnego .

Ze względu na pełnione funkcje wśród tkanek miękiszowych wyróżnia się:

• miękisz spichrzowy – pełni funkcję magazynującą, gromadzi materiały zapasowe (skrobia, tłuszcze, białka); występuje w organach spichrzowych roślin , np. w owocach, nasionach i korzeniach,
  • miękisz wodny (miękisz wodonośny) – magazynuje wodę, występuje szczególnie u sukulentów ,
  • bielmo (endosperm) – przechowuje substancje zapasowe (np. skrobię lub tłuszcze) w nasionach roślin okrytonasiennych ,
• miękisz zasadniczy – wypełnia przestrzenie między innymi tkankami w roślinie.

Poza tym w zależności od specjalizacji mówić można o miękiszu wydzielniczym, taninowym, wyścielającym itp.

W końcu biorąc pod uwagę to, jakich tkanek złożonych miękisz jest częścią wyróżnia się:

• miękisz rdzeniowy ( miękisz drzewny i miękisz łykowy ).

Przypisy

Bibliografia

Zobacz też

• histologia