 Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
Filistyni
Filistyni - (hebr. פלשתים Pelisztim - "obcy, wędrowcy", eg. Peleset) - lud zamieszkujący w starożytności tereny południowego wybrzeża Kanaanu położone na zachód od Judei. Pochodzenie etniczne Filistynów nie zostało definitywnie ustalone. Niektórzy uczeni na podstawie niewielkiej liczby zachowanych słów[potrzebne źródło] sugerują ich indoeuropejskie pochodzenie[1]. Możliwe, że wywodzili się z rejonu Morza Egejskiego, na co wskazywałby styl najstarszej filistyńskiej ceramiki. Istnieją również opinie o pochodzeniu z Kapadocji lub Ilirii. Zaliczali się oni do tzw. Ludów Morza, które na przełomie XIII i XII w. p.n.e. uderzyły na Egipt i po klęsce zadanej im przez Ramzesa III część z nich osiedliła się na terenie Kanaanu, będąc znanymi od tej pory właśnie pod nazwą Filistynów. Filistyni wzmiankowani są w źródłach egipskich i asyryjskich, a przez Biblię opisywani są jako jeden z głównych przeciwników starożytnych Izraelitów. W III wieku p.n.e. zatracili swą odrębność etniczną w związku z hellenizacją.
Od nazwy tego ludu, w jego hebrajskim brzmieniu: pelisztim, za pośrednictwem łaciny, pochodzi określenie Palestyna, natomiast z arabskiej formy Filastin, termin obyczajowy - "filister".
Terytorium
Ziemia Filistynów stanowiła wąski pas ziemi wzdłuż wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego (zwanego w Starym Testamencie niekiedy "Morzem Filistynów"). Zgodnie z przekazem biblijnym Filistyni zamieszkiwali tereny od Szichoru, na granicy Egiptu, aż do granicy Ekronu na północy. Rzekę Szichor utożsamia się z Rzeką Egipską (Wadi el-Arisz) natomiast według Przekładu Nowego Świata stanowiła ona jedną z odnóg Nilu. Za północną granicę terytorium filistyńskiego uważa się niekiedy górę Karmel. Na tym obszarze mieściło się pięć głównych miast filistyńskich: Aszkelon, Gaza, Aszdod, Ekron i Gat. Tworzyły one związek nazywany pentapolis. Filistynom podlegały również miejscowości nieobwarowane. Od wschodu ziemia Filistynów graniczyła z obszarami zamieszkiwanymi przez pokolenia Judy, Dana i Symeona.
Historia
Początki spisanych dziejów Filistynów datują się na czasy inwazji Ludów Morza na Egipt. Pokonani przez faraona Ramzesa III w 1190 p.n.e. osiedli w zachodniej Palestynie. Według źródeł egipskich zostali tam osadzeni przez zwycięskiego władcę Egiptu. Osłabienie Egiptu w okresie rządów następców Ramzesa III pozwoliło Filistynom na prowadzenie własnej polityki i ekspansji militarnej. Wskutek wypraw do Kanaanu doszło do kontaktu z wschodnim sąsiadem, Izraelitami.
Według Biblii Filistyni zamieszkiwali tereny Kanaanu już podczas inwazji Hebrajczyków pod wodzą Jozuego, jednak nie zostali podbici. Księga Sędziów wymienia ich wśród narodów, które Bóg pozostawił w Kanaanie by wystawiały na próbę Izraelitów. Ucisk Izraelitów przez Filistynów miał według Biblii zacząć się po śmierci sędziego Jaira. Po długoletniej niewoli walkę wyzwoleńczą z Filistynami podjął Samson, jednak dostał się on do niewoli. Za życia arcykapłana Helego pokonali Izraelitów pod Afek, zabijając kapłanów Chofniego i Pinchasa oraz zdobywając Arkę Przymierza, którą jednak zwrócili Izraelitom. Filistyni zostali pokonani przez Izraelitów pod wodzą Samuela pod Eben-Haezer i utracili swe zdobycze, a nawet część własnych terytoriów. Wkrótce jednak ponownie urośli w potęgę. U zarania monarchii w Izraelu posiadali swą załogę w Gibea oraz wprowadzili swój monopol na usługi kowalskie, czym ograniczyli dostęp Izraelitów do broni wykonanej z metalu. Król Saul musiał walczyć z Filistynami przez niemal cały okres swojego panowania, aż wreszcie popełnił samobójstwo podczas bitwy na wzgórzu Gilboa, nie chcąc wpaść w ich ręce; zginęli wówczas również synowie Saula.
Z większym powodzeniem zmagał się z Filistynami król Dawid. Z początku Filistyni nie sprzeciwiali się objęciu przez niego władzy królewskiej w Judzie. Zdaniem Alfreda Tschirschnitza wciąż uważali oni Dawida, który przez pewien czas pozorował służbę dla Akisza, króla Gat, za swojego wasala. Na dodatek sprzyjało im rozbicie Izraela na dwa skonfliktowane państwa. Jednak zdobycie pełni władzy zaniepokoiło Filistynów, którzy wyruszyli do walki z Dawidem. Ponieśli jednak klęskę w dwóch decydujących bitwach: pod Baal-Perasim i pod Gibeonem. Dawid ujarzmił Filistynów i zmusił ich do uległości, podbijając przy tym Gat i okoliczne miejscowości. Filistyni bez powodzenia próbowali zrzucić z siebie zwierzchnictwo Izraela pod koniec panowania Dawida. Sądzi się przy tym, że w zdobytych przez Izraelitów miastach na wybrzeżu pozostała część ludności filistyńskiej, która, w przeciwieństwie do Hebrajczyków, była obeznana z żeglarstwem.
W okresie królestwa podzielonego relacje Izraelitów z Filistynami kształtowały się różnie. Juda w czasach króla Jozafata pobierała trybut od Filistynów, a już a panowania następcy Jozafata, Jorama, poniosła klęskę w wojnie z filistyńsko-arabską koalicją. W okresie rządów króla Joasza Gat zostało zdobyte przez króla Aramu Damasceńskiego Chazaela. Ziemię Filistynów podbił król Azariasz (Ozjasz), jednak jego wnuk Achaz utracił nad nimi zwierzchnictwo, a nawet utracił w walce z nimi kilka miast judzkich. Filistynów pokonał natomiast następca Achaza, Ezechiasz. Znaleziony w miejscowości Mesad Hashavyahu (na południe od Jafy) ostrakon z imieniem judejskiego namiestnika sugeruje kontrolowanie części terytorium Filistynów przez króla Jozjasza. Państwo północne, Izrael, toczyło natomiast długotrwały konflikt z Filistynami o miasto Gibbeton.
Ziemia Filistynów była również podbijana przez wojska egipskie i asyryjskie. W źródłach asyryjskich Filistyni są wzmiankowani po raz pierwszy w inskrypcjach Adadnirariego III, który wymienia Filisteę wśród podbitych i zhołdowanych przez siebie krajów. Późniejsze inskrypcje wymieniają również poszczególnych władców filistyńskich, np. Mitintiego z Aszkalonu czy Hanuna z Gazy, którzy płacili trybut Asyrii. Wtedy to ziemia Filistynów stała się zależna od Asyrii. W 734 p.n.e. Gaza i Aszkalon odmówiły płacenia danin królowi Tiglatpilesarowi III, co poskutkowało szybką interwencją Asyrii. Król Gazy Hanunu został zmuszony do ucieczki do Egiptu, a w mieście wprowadzony został kult bóstw asyryjskich. W 720 p.n.e. król Sargon II pokonał koalicję Hanuna i nieznanego z imienia faraona Egiptu pod Rafią (obecnie tell refah w okolicach Rafah, 30 km na południe od Gazy). Hanunu został wzięty do niewoli. W latach 712-711 p.n.e. Sargon zdobył Aszdod. W roku 701 p.n.e. Sanherib w ramach tłumienia powstania antyasyryjskiego zdobył Aszkelon. Król Sydka został zesłany do Asyrii wraz z rodziną, a na jego miejsce władcą ustanowiony został Szarru-Ludari. Po upadku Asyrii Filistea stała się częścią państwa nowobabilońskiego, a następnie perskiego. W III w. p.n.e. Filistyni ulegli hellenizacji.
Inne hasła zawierające informacje o "Filistyni":
Mojżesz
...
Strefa Gazy
...
Etymologia nazw państw
...
Królestwo Judy
...
Królestwo Izraela (państwo północne)
...
Arka Przymierza
...
Starożytny Izrael
...
Zjednoczone królestwo Izraela
...
Gusz Dan
...
1 Księga Samuela
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Filistyni":
,,Dziś mój zenit, moc moja dzisiaj się przesili? ? przesłanie monologu Konrada (plansza 8)
biblijny siłacz, zginął łamiąc kolumny podtrzymujące budynek, w którym ucztowali wrogowie – Filistyni). Chce mierzyć się z Bogiem na siłę swojego uczucia. Wierzy, że ...
006 Religie Dalekiego i Bliskiego wschodu (plansza 8)
...
|
