kaolin

Minerały ilaste (nazwa pochodzi od gr. ilos = błoto) – to minerały o chemicznym składzie uwodnionych glinokrzemianów Al, Mg i Fe i charakterystycznej, warstwowej budowie krystalicznej. Minerały ilaste zbudowane są z warstw tetraedrów krzemowo-tlenowych i oktaedrów wodoro-tlenowych. Warstwy łączą się ze sobą w charakterystyczne układy, które decydują o ich właściwościach i stanowią podstawę klasyfikacji minerałów ilastych.

Stanowią główny składnik skał ilastych: iłów , iłowców , łupków ilastych , glin , zwietrzelin oraz gleb . Są bardzo rozpowszechnione i mogą także wchodzić w skład takich skał osadowych jak: margle , mułowce , piaskowce , wapienie .

Do minerałów ilastych zaliczane są minerały:

• grupa kaolinitu i serpentynów: kaolinit , nakryt , dickit , haloizyt , metahaloizyt, antygoryt , lizardyt , chryzotyl , garnieryt , nepouit, greenalit, serpentyn
• grup talku i pirofyllitu: talk , kerolit, pirofyllit
• montmorillonity: montmorillonit , beidellit, nontronit, saponit
• grupa miki i hydromikimiki: illity , brammalit, glaukonit , seladonit, muskowit , flogopit , paragonit , lepidolit , folidoid hydromuskowit, hydrobiotyt, hydroflogopit
• grupa smektytu
• grupa chlorytu : kinochlor (Mg), szamozyt (Fe) (oraz jego odmiana turyngit), nimit (Ni), pennantyt (Mn-rich).,
• wermikulit
• grupa sepiolitu i pałygorskit
• imogolit
• "grupa" allofanu
• Minerały mieszanopakietowe: rektoryt (dioktaedryczny, mika/montmorillonit, 1:1), tosudyt (dioktaedryczny, chloryt/smektyt, 1:1), korensyt (trioktaedryczny, chloryt/wermikulit lub chloryt/smektyt), hydrobiotyt (biotyt/wermikulit, 1:1), aliettyt (talk/saponit), kulkeit (talk/chloryt, 1:1).

Są to zasadowe krzemiany i glinokrzemiany glinu, magnezu i żelaza; czasami też: potasu, sodu, wapnia, manganu i niklu.

Niektóre tworzą skały np. kaolinit – kaolin , montmorillonit – bentonit .

Krystalizują przeważnie w układzie krystalograficznym jednoskośnym lub trójskośnym . Odznaczają się niewielką twardością (do 2,5 w skali Mohsa ).

Występowanie

Są produktem przeobrażeń wietrzeniowych zachodzących na lądach i w morzach, oraz procesów hydrotermalnych niskich temperatur.

Zastosowanie

Wiele z nich znajduje zastosowanie jako surowce ceramiczne . Są używane do produkcji materiałów izolacyjnych i ogniotrwałych, papieru, gumy, kosmetyków, farmaceutyków, nawozów i barwników. Bywają stosowane w przemyśle elektronicznym, chemicznym, budowlanym, włókienniczym, cukrowniczym, browarnictwie. Służą do filtrowania wody pitnej, stanowią składnik płuczki wiertniczej. Rekultywuje się nimi tereny skażone metalami ciężkimi i produktami ropopochodnymi.

Są interesujące dla naukowców, rzadko mają znaczenie kolekcjonerskie.

Linki zewnętrzne

• mindat.org ( ang. )