Leniwcowate, leniwce trójpalczaste (Bradypodidae) –
rodzina
lądowych, nadrzewnych ssaków zaliczanych do
szczerbaków
. Poruszają się powolnymi ruchami z ciałem podwieszonym pod gałęziami. Rzadko schodzą z drzew. Na ziemi niezgrabnie pełzają. W zapisie kopalnym znane od
plejstocenu
.
Występowanie
Gujana
,
Wenezuela
i
Brazylia
.
Charakterystyka
Cechą charakterystyczną tej rodziny
leniwców
jest obecność trzech długich palców dłoni i stóp, uzbrojonych w 3 potężne, hakowato zagięte
pazury
oraz długa
szyja
. Odcinek szyjny
kręgosłupa
składa się z 9
kręgów
, co jest wyjątkiem w świecie
ssaków
, a leniwcom trójpalczastym zapewnia możliwość obracania głowy o ponad 270
°
.
Leniwce mają wysmukłe ciało, zredukowany
ogon
oraz małe oczy i uszy. Obie płcie zewnętrznie nie różnią się prawie niczym. Długość tułowia współczesnych dorosłych leniwców mieści się w granicach 40-75 cm, choć wywodzą się od wymarłych Megatheriidae, które osiągały wielkość
słonia
.
Długa, gęsta
sierść
złożona jest z dwóch rodzajów
włosów
, wełnistych i szczecinowatych. Na sierści żyją
glony
, co nadaje zwierzętom zielonkawe ubarwienie. Palce leniwców są zrośnięte skórą.
W
uzębieniu
brak
siekaczy
i
kłów
, a zęby policzkowe są uproszczone, walcowate, rosną przez całe życie zwierzęcia i nie są jednoznacznie podzielone na zęby przedtrzonowe i trzonowe.
Leniwcowate prowadzą nadrzewny tryb życia. Odżywiają się pokarmem roślinnym. Ich wielokomorowy żołądek jest przystosowany do trawienia liści i gałązek. W żołądku następuje neutralizacja toksyn zawartych w liściach. Całkowity proces trawienia może trwać ponad miesiąc[2].
Raz na 7-8 dni schodzą z drzewa na ziemię, aby się wypróżnić. Leniwcowate dobrze pływają. Mają słabo rozwinięty wzrok i słuch. Pokarm wyszukują za pomocą zmysłu węchu i dotyku. Poza okresem rozrodu żyją samotnie.
Ciąża
trwa 5-6 miesięcy. Po tym czasie rodzi się jedno młode.
Systematyka
Bradypodidae jest rodziną
monotypową
– obejmującą jeden
rodzaj
Bradypus Linnaeus, 1758 z
gatunkami
:
oraz niedawno odkryty, krytycznie zagrożony Bradypus pygmaeus
Czasem leniwiec trójpalczasty i pstry włączane są do jednego gatunku, jako jego dwa podgatunki: Bradypus bradypus tridactylus i Bradypus bradypus variegatus.
Przypisy
- ↑
Bradypodidae
w: Integrated Taxonomic Information System (
ang.
)
- ↑ Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 81. .
Bibliografia
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
- Myers, P.:
Bradypodidae
(
ang.
). (On-line), Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 30 kwietnia 2008].
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. .
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.)
Bradypodidae.
w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (
ang.
) [dostęp 30 kwietnia 2008]
Zobacz też