Merkury (w centrum) na mozaice pompejańskiej
Merkury (łac. Mercurius) – rzymski bóg handlu, zysku i kupiectwa; także złodziei i celników, posłaniec bogów. Jego imię pochodzi prawdopodobnie od
łacińskiego
merx, lub też mercator, co oznacza "kupiec". Za jego odpowiednika w
mitologii greckiej
można uznać
Hermesa
, zaś w
panteonie
etruskim
– Turmsa.
Świątynia Merkurego w
Circus Maximus
, pomiędzy wzgórzami
Awentyn
i
Palatyn
została wzniesiona w
495
roku
p.n.e.
Miejsce nadawało się dobrze jako miejsce kultu boga handlu i szybkości, jako że znajdował się tam jeden z głównych ośrodków handlu, a także tory wyścigowe. Usytuowanie świątyni pomiędzy
plebejuszowską
twierdzą na Awentynie a
patrycjuszowskim
centrum na Palatynie, podkreślało również rolę
mediatora
przypisywaną często Merkuremu.
15 maja
obchodzono
Merkuralia
; kupcy skrapiali sobie głowy wodą ze świętego źródła Merkurego położonego w pobliżu Porta Capena.
Merkury stał się bardzo popularny wśród narodów podbitych przez Imperium Rzymskie. W rzymskim
synkretyzmie
był przyrównywany do
celtyckiego
boga Lugusa i
germańskiego
bóstwa
Wotana
.
W sztuce klasycznej łatwo rozpoznawalny dzięki charakterystycznej czapce petasos (często z dołączonymi małymi skrzydełkami) oraz lasce (
kaduceusz
).
Zobacz też
