Materiały archiwalne (archiwalia) – są to, zgodnie z polskim prawem archiwalnym, dokumenty przechowywane wieczyście, oznaczane symbolem kategorii archiwalnej "A"; materiały archiwalne powstają w jednostkach organizacyjnych wytypowanych i znajdujących się pod nadzorem właściwego archiwum państwowego. Zgodnie z Ustawą archiwa państwowe mają prawo objąć nadzorem jedynie państwowe jednostki organizacyjne. Przy obejmowaniu nadzorem archiwalnym jednostek organizacyjnych uwzględniany jest m.in.: rodzaj jednostki organizacyjnej, przedmiot i charakter jej działalności, znaczenie dla regionu lub kraju. W momencie objęcia nadzorem archiwum państwowego jednostka taka staje się wytwórcą materiałów archiwalnych.

Do materiałów archiwalnych zalicza się m.in. następujące rodzaje dokumentów wytwarzanych przez w/w jednostki:

• statuty, regulaminy, schematy organizacyjne,
• protokoły z posiedzeń organów kolegialnych,
• sprawozdania, plany, analizy,
• dokumentację kadrową w przypadku osób mających znaczenie dla regionu lub kraju,
• księgi stanu cywilnego,
• rejestry publiczne (hipoteki; notariaty, rejestry zastawów),
• akta sądowe,
• oryginały map, planów,
• dokumentację techniczną o istotnym znaczeniu,

a także:

• Instrukcję kancelaryjną i Instrukcję archiwalną oraz ewidencję zasobu archiwum zakładowego .

Szczegółowe zasady postępowania z współcześnie powstającymi materiałami archiwalnymi określają: Ustawa o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach z 14 lipca 1983 (z późn. zmianami) i akty wykonawcze do niej. Teksty tych przepisów dostępne są na stronach internetowych archiwów państwowych .

Zobacz też

• materiał archiwalny

Bibliografia