Zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej ( ang. Colony Collapse Disorder, skrót CCD) − zjawisko masowego ginięcia pszczół zaobserwowane po raz pierwszy w Stanach Zjednoczonych Ameryki jesienią 2006 . Hodowcy pszczół w stanach Floryda , Georgia , Północna Karolina i Pensylwania zgłosili przypadki gwałtownego ginięcia dorosłych pszczół z wyjątkiem pozostających w ulu królowej matki pszczół i młodych robotnic. Zjawiska nazwane "Fall-Dwindle Disease" , "Spring dwindle" itp. znane były już wcześniej np. w latach 1964–1965 w USA. Ponieważ jednak nie można przypisywać obecnego problemu ani do pory roku, ani infekcji zjawisko, które nastąpiło pod koniec 2006 i z początkiem 2007 nazwano Colony Collapse Disorder – katastrofa kolonii – ściślej tłumacząc Destrukcyjne Załamanie Kolonii. Pszczoły wylatujące z ula nie wracają do niego, bo ich mózgi są tak zaprogramowane by chory osobnik nie zarażał innych^[]. W pobliżu uli znajduje się tylko pojedyncze, martwe pszczoły, pozostałe znikają bez śladu. CCD zaobserwowano również w kilku krajach europejskich ( Szwajcaria , Hiszpania i Niemcy , później Wielka Brytania ), a według niemieckiego sueddeutsche.de^[1] również w Polsce . W Wielkiej Brytanii zaobserwowano, że giną blisko spokrewnione z pszczołami trzmiele ^[2].

Ustalono długą listę czynników wpływających na ccd u pszczół, m.in. są to pestycydy i wirus izraelskiego paraliżu pszczół wykryty u zmarłych osobników. Głównym objawem jest osłabienie odporności i w konsekwencji śmierć. Naukowcy porównują ccd do wirusa występującego także wśród ludzi^[]. IAPV powoduje również osłabienie odporności, a pestycydy wykańczają pszczołę. The Independent przedstawił – jako jedną z teorii – możliwość zakłócania systemu nawigacyjnego pszczół przez promieniowanie telefonów komórkowych^[3] (najnowsze badania naukowców podważają jednak tą hipotezę^[]). Ostrzega jednocześnie, że wyginięcie pszczół zapylających większość roślin uprawnych może spowodować katastrofalne skutki w produkcji żywności na świecie. Wyginięcie jednej z najbardziej zorganizowanych kolonii w świecie zwierząt pociągnie za sobą wyginięcie 3/4 roślin i zmniejszenie o 1/3 ilości żywności produkowanej na świecie.

Badania próbek materiału genetycznego przeprowadzone w Kalifornii sugerują, że za znikanie pszczół mogą odpowiadać wywołujący nosemozę pierwotniak Nosema ceranae i/lub wirus z rodzaju Iflavirus^[4]. Nosema ceranae jest spokrewniona, ale nie tożsama z Nosema apis, ta pierwsza była zidentyfikowana po raz pierwszy w koloniach azjatyckiej pszczoły miodnej Apis cerana i stąd jej nazwa. Nosema ceranae w przeciwieństwie do Nosema apis, która rozmnaża się w wilgotnym i chłodnym ulu wiosną, atakuje pszczoły także w ciepłych i suchych porach.

Kalendarium

• 2004 – Według naukowców z Uniwersytetu Columbia za CCD odpowiada odkryty w 2004 roku wirus izraelskiego paraliżu pszczół (Israeli Acute Paralysis Virus), który przywędrował na inne kontynenty prawdopodobnie z Australii .

• 2006 jesień – masowe ginięcie całych populacji pszczół w Stanach Zjednoczonych

• 2009 – Naukowcy z University of Illinois zidentyfikowali możliwą przyczynę CCD – degradacja rRNA powodowana przez patogeny z grupy pikornawirusów ^[5].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Co wiadomo o chorobie pszczół CCD
• "Dlaczego masowo giną pszczoły?" w miesięczniku "rolnik-dzierżawca"