|
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska - de domo Kossak, primo voto Bzowska, secundo voto Pawlikowska tertio voto Jasnorzewska (ur. 24 listopada 1891 w Krakowie, zm. 9 lipca 1945 w Manchesterze, Wielka Brytania) – polska poetka i dramatopisarka dwudziestolecia międzywojennego. Laureatka Złotego Wawrzynu Polskiej Akademii Literatury. Luźno związana ze Skamandrem.
Życiorys
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska urodziła się w Krakowie 24 listopada 1891 jako Maria Janina Kossak. Jej ojcem był malarz Wojciech Kossak herbu Kos, syn Juliusza. Jej starszy brat Jerzy Kossak również był malarzem, a młodsza siostra, pod pseudonimem Magdalena Samozwaniec, pisała utwory satyryczne.
Oboje rodzice autorki wywodzili się ze szlachty, jednak ich dworek - Kossakówka - był miejscem częstych spotkań przede wszystkim środowiska artystycznego. Gośćmi w domu Kossaków bywali m.in. Henryk Sienkiewicz, Ignacy Paderewski, Wincenty Lutosławski. Atmosfera ta tym mocniej wpłynęła na przyszła autorkę Niebieskich migdałów, że nie uczęszczała ona do szkoły. Edukację pobierała w domu, gdzie nauczyła się kilku języków obcych oraz zdobyła wykształcenie humanistyczne. Przez krótki czas chodziła, jako wolna słuchaczka, na krakowską Akademię Sztuk Pięknych.
Trzykrotnie wychodziła za mąż. Pierwszy mąż Władysław Bzowski (poślubiony przez nią w 1915 roku) był oficerem armii austriackiej. Małżeństwo jednak szybko się rozpadło i, po unieważnieniu go, Maria z Kossaków Bzowska wychodzi (w 1919 r.) za Jana Gwalberta Henryka Pawlikowskiego, syna Jana Gwalberta Pawlikowskiego. Zamieszkali w Zakopanem, w domu Pawlikowskiego, który był pasjonatem Tatr. Małżeństwo to nie przetrwało długo, choć zostało unieważnione dopiero w roku 1929. Ostatnim jej mężem został Stefan Jasnorzewski, poślubiony w 1931 roku, oficer lotnictwa. Pozostali ze sobą aż do śmierci poetki.
Poetka sporo podróżowała, czego ślady można odnaleźć w jej twórczości. Przebywała między innymi we Francji (w 1927 r. w Paryżu poznała wielką miłość lotnika i poetę Sarmento de Beires), we Włoszech, w Północnej Afryce.
Przyjaźniła się z wieloma artystami, zwłaszcza ze środowiskiem Skamandra, z Witkacym oraz z formistami (Leon Chwistek, Andrzej Pronaszko). Pojawia się we wspomnieniach wielu ówczesnych osobistości artystycznych, jako uprzejma, czarująca osoba, pieszczotliwie nazywana Lilką.
We wrześniu 1939 roku, po wystawieniu sztuki Baba-Dziwo, która była ostrym atakiem na hitlerowski totalitaryzm, wyjechała do Francji (szlakiem przez Zaleszczyki), by później dotrzeć do Anglii. Wraz z mężem osiadła w Blackpool, gdzie był ośrodek lotnictwa RAF. Zmarła na raka, w szpitalu w Manchesterze 9 lipca 1945 roku.
Inne hasła zawierające informacje o "Maria Pawlikowska-Jasnorzewska":
Biskup
...
Brescia
...
Brno
...
Iwan IV Groźny
...
XVI wiek
...
1972
...
Elegia
...
Parafia mariawicka w Kownie
...
1408
...
1749
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Maria Pawlikowska-Jasnorzewska":
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 3)
...
219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3)
...
106 Walka o hegemonię w Europie w XVI w. (plansza 17)
...
|
