Meczet Sulejmana (tr Süleymaniye Camii) – świątynia muzułmańska w
Stambule
w
Turcji
, wybudowana za panowania
Sulejmana Wspaniałego
na trzecim z siedmiu wzgórz Stambułu, w obrębie murów miejskich, na zboczu schodzącym do Złotego Rogu. Jest drugim co do wielkości po
Błękitnym Meczecie
meczetem w mieście.
Budowniczym meczetu był jeden z najznakomitszych budowniczych epoki osmańskiej:
Sinan
. Budowa trwała od
1550
do
1557
roku; przeciągała się, ponieważ Sinan w tym samym czasie kierował innymi budowami. Wobec nieustannych napomnień sułtana, Sinan zniecierpliwiony uwagami dokończył meczet w kilka miesięcy. W nagrodę, podczas ceremonii otwarcia meczetu, otrzymał od sułtana złoty klucz[1]. Meczet zbudowano w stylu bizantyjskim, na wzór stojącej naprzeciwko
Hagii Sofii
. Gdy w
1660
meczet strawił pożar, na rozkaz sułtana
Mehmeda IV
architekt Fossatı odbudował go, nadając mu barokowy styl[2].
Meczet postawiono na specjalnym fundamencie złożonym z cystern wypełnionych wodą, dzięki którym budynek jest odporny na trzęsienia ziemi[3]. Stoi w ogrodzie o wymiarach 200 na 140 m. Przed meczetem znajduje się
dziedziniec
otoczony
kolumnami
, za nim
cmentarz
, na którym jest
mauzoleum
sułtana Sulejmana Wspaniałego i jego żony Hürrem Sultan (
Roksolany
). Dookoła meczetu znajdują się budynki, które również zaprojektował Sinan: szkoła teologii,
hamam
,
karawanseraj
, szkoła medyczna, kuchnia[2]. Po południowej stronie meczetu znajdują się fontanny do
ablucji
. Na zachodni dziedziniec wiodą trzy bramy. Sam dziedziniec jest otoczony 24 kolumnami: białymi, różowymi i porfirowymi, wspierającymi 28 kopuł. Nad oknami meczetu wychodzącymi na dziedziniec, po podbiciu Węgier umieszczono płyty
fajansowe
z arabskimi inskrypcjami z
Koranu
dotyczącymi podbojów. Meczet ma cztery minarety: dwa z nich mają trzy
krużganki
, dwa pozostałe po dwa. Zgodnie z legendą Sinan zbudował cztery minarety, ponieważ Sulejman był czwartym sułtanem po zdobyciu
Konstantynopola
, natomiast dziesięć krużganków symbolizuje to, że jest dziesiątym sułtanem z dynastii. Inna legenda mówi, że szach Tahmasp I przysłał drogie kamienie na rzecz budowy meczetu, a Sinan na rozkaz znieważonego tym gestem sułtana wmurował je w podstawy jednego z
minaretów
[4].
Wnętrze meczetu
Meczet ma wymiary 57 na 60 m, powierzchnia wynosi 4500 m². Może pomieścić 5000 osób. Kopuła główna ma wysokość 50 m i średnicę 26,5 m, podpierają ją cztery filary i dwie półkopuły o średnicy 23 m i wysokości 40 m[5]. Na południu i północy znajdują się dwa łuki, każdy wsparty na kolumnach z czerwonego
granitu
pochodzącego z czterech miejsc symbolizujących pochodzenie czterech pierwszych
kalifów
Islamu: świątyni Zeusa w
Baalbek
w Libanie, z
Aleksandrii
, dzielnicy Vefa w Stambule i z okolic
Pałacu Topkapı
[6]. Rozmieszczone dookoła kopuły 32 oryginalne szesnastowieczne okna są wykonane z kolorowego szkła; w całym meczecie jest ich 136. Wewnątrz znajduje się również marmurowa loża dla śpiewaków i nisza modlitewna. Tablice z imionami ważnych osobistości Islamu i wersetami Koranu wykonali znany artysta Hasan Çelebi oraz Ahmet Karahisari. Meczet ma bardzo dobrą akustykę. Pomiędzy wiszącymi u sufitu lampkami oliwnymi zawieszono strusie jaja wygotowane w mieszance ziół i korzeni, mające odstraszać pająki.
Mauzoleum
Mauzoleum znajduje się na cmentarzu z tyłu meczetu. Pochowano tutaj w
1566
sułtana
Sulejmana Wspaniałego
. Wewnątrz mauzoleum znajdują się trzy drewniane sarkofagi sułtańskie. Pochowano tu również sułtana
Ahmeda II
,
Sulejmana II
i córkę Sulejmana Wspaniałego – Mihrmah. Mauzoleum jest pokryte dwoma kopułami. Kopuła środkowa jest ozdobiona kryształami górskimi. Zgodnie z legendą są tu również fragmenty
Czarnego Kamienia
z
Mekki
.
Obok mauzoleum znajduje się grobowiec żony Sulejmana Wspaniałego:
Roksolany
. Grobowiec jest również dziełem Sinana. Co roku
9 kwietnia
w dniu Sinana mauzoleum jest otwierane dla zwiedzających[7].
Przypisy
- ↑
Suleiman's Mosque
(
ang.
). [dostęp 28.08.2008].
- ↑ 2,0 2,1
Istanbul Suleiman Mosque
(
ang.
). [dostęp 28.08.2008].
- ↑ Stambuł, Istanbul 2002. Rehber Basım Yayın Dağıtım Reklamcılık ve Tic., s. 88. .
- ↑ Stambuł, Istanbul 2002. Rehber Basım Yayın Dağıtım Reklamcılık ve Tic., s. 90. .
- ↑
Süleymaniye Mosque
(
pol.
). [dostęp 28.08.2008].
- ↑ Stambuł, Istanbul 2002. Rehber Basım Yayın Dağıtım Reklamcılık ve Tic., s. 91. .
- ↑ Stambuł, Istanbul 2002. Rehber Basım Yayın Dağıtım Reklamcılık ve Tic., s. 92. .