|

Malbim Meir (Majer) Weiser (1809 – 1879)^[1] – rabin , kaznodzieja , reformator religijny i komentator Biblii . Za życia znany był pod akronimem Malbim (hebr. מלבי"ם, Meir Löb ben Jehiel Michae Weiser, hebr.מאיר ליבוש בן יחיאל מיכאל וייזר). Zwany też Lajbusiem Malbimem. Urodził się prawdopodobnie w Wołoczyskach na Wołyniu. Uczył się w Warszawie. W dokumentach określany jako poddany pruski. Być może wynikało to z jego działalności, jako rabina, we Wrześni i Kępnie w ówczesnych Prusach. Z Poznańskiego Malbim trafił do Bukaresztu na stanowisko naczelnego rabina Rumunii. Następnie przeniósł się do Konstantynopola , a później do Paryża . Po pracy w tak wielkich miastach przyjął posadę w niegdyś wojewódzkiej Łęczycy . Wikipedia podaje 1866 jako rok objęcia funkcji rabina w Łęczycy, po sławnym rabinie i uczonym Chaimie Auerbachu . Chodzi zapewne o Izaaka Chaima Auerbacha - syna Chaima Auerbacha - obaj byli rabinami Łęczycy i pisarzami religijnymi. Po pobycie w Łęczycy Malbim trafił do Chersonia i Mohylewa .

Brak w biogramach Malbima wiadomości o objęciu przez niego funkcji rabina Łęczycy około 1870 r. Trudno ustalić kiedy formalnie przyjął tę funkcję – propozycję objęcia otrzymał od łęczyckiej Gminy w grudniu 1869 r. Malbim przyjął ją i napisał własnoręcznie krótki życiorys, z którego wynika, że uprawnienia rabinackie uzyskał 12 czerwca 1840 r. w regencji poznańskiej. Był żonaty z córką rabina Łęczycy Chaima Auerbacha (Urbacha vel Orbacha).

Malbimowi zaproponowano dochód w wysokości 1650 rubli rocznie. Ponowny wybór Malbima związany był prawdopodobnie z jego kolejnym małżeństwem, tym razem z córką Fajwela Opoczyńskiego z Łęczycy. Akt wyboru na rabina Łęczycy podpisali w imieniu Gminy żydowskiej: Hersz Kowalewski, Mordka Cygler, Szlama Piątkowski, Lajbuś Wilk, Icek Goldmann, Mosiek Krośniewicki, Abram Dawid Chabański, Izrael Wilk, Abram Goldman, L. Puterkowski lub Petrykowski oraz członkowie Dozoru Bóżniczego - M.D. Landau i Opoczyński. Rabin Malbim występuje w dokumentach jeszcze w 1872 r., lecz nie wiadomo dokładnie do kiedy pełnił swoją funkcję. Można w przybliżeniu założyć, że do lata 1872 r., gdyż we wrześniu 1872 r. określano Malbima byłym rabinem.

W lipcu 1871 r. rabin Malbim wynajął „służbowe” mieszkanie przy ul. Bóżniczej 35 (Mała Synagoga) Chaimowi Goldbergowi. Mieszkanie Malbima istnieje do dziś w budynku Małej Synagogi w Łęczycy przy zbiegu ulic Kaliskiej i Szpitalnej.

W lutym 1872 r. doszło do konfliktu między rabinem Malbimem a rytualnymi rzezakami.

Jeszcze w styczniu 1878 r. zajmowano się zmianami dokonanymi przez byłego rabina Malbima. Władze gubernialne uznały go winnym wykroczeń – Malbim zakazał żydowskim rzeźnikom sprzedaży mięsa w jatkach miejskich. Nakazał robić to w synagodze. Ten, kto się nie podporządkował nie otrzymywał od rabina „certyfikatu” koszerności.

Malbim po wyjeździe z Łęczycy] pracował w Wilnie , Królewcu i Krzemieńczuku na Ukrainie. Odmówił przyjęcia funkcji rabina Nowego Jorku . Zmarł w Kijowie .

Kontrowersyjny rabin pozostawił po sobie wiele publikacji drukowanych m.in. we Wrocławiu , Warszawie , Paryżu i Krotoszynie . Najważniejsze dzieła wydał za pieniądze pochodzące od łęczyckiej rodziny swojej drugiej żony.

Najważniejsze publikacje Malbima

• Archot ha-Hayyim, Wrocław 1837
• Archot ha-Shalom, Krotoszyn 1839
• Ha-Torah v'ha Mikvah, Warszawa 1874 - 1880
• Mikra'e Kodesh, 1874
• Mashal u-Melikah, Paryż 1867

W 2005 r. w Krakowie ukazała się nakładem Stowarzyszenia Pardes "Księga Rut z komentarzem Malbima oraz esej o Dziesięciu Przykazaniach". Redaktorem wydania był rabin dr Sacha Pecaric.

W 2006 r. to samo wydawnictwo opublikował "Księgę Estery z komentarzem Malbima".

Przypisy

Linki zewnętrzne

Rabbi Malbim w Encyklopedii Żydowskiej