Takrolimus
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C44H69NO12
SMILES	CC1CC(C2C(CC(C(O2)(C(=O)C(=O)N3CCCCC3C(=O)OC(C(C(CC(=O)C(C=C(C1)C)CC=C)O)C)C(=CC4CCC(C(C4)OC)O)C)O)C)OC)OC,O
Masa molowa	804,018 g / mol
Identyfikacja
Numer CAS	104987-11-3
PubChem	656830[1]
DrugBank	APRD00276[2]
Klasyfikacja
ATC	L04 AD 02
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka
Biodostępność	20%, mniej po spożyciu pokarmów bogatych w tłuszcze
Okres półtrwania	średnio 11,3 godziny (3,5-40,6)
Wiązanie z białkami osocza i tkanek	75-99%
Metabolizm	wątroba (głównie CYP3A4)
Wydalanie	głównie z kałem
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	miejscowo, p.o., i.v.

Takrolimus (tacrolimus, FK-506, fujimycin, ATC : L 04 AD 02 ) – organiczny związek chemiczny , lek z grupy inhibitorów kalcyneuryny , makrolidów o działaniu immunosupresyjnym o nie do końca wyjaśnionym mechanizmie działania. Takrolimus wiąże się ze specyficzną cytoplazmatyczną immunofiliną ( FKBP12 ) i hamuje zależne od wapnia kaskady przenoszenia sygnałów w limfocytach T , zapobiegając w ten sposób transkrypcji i syntezie interleukin : IL-2 , IL-3 , IL-4 , IL-5 i innych cytokin , takich jak GM-CSF , TNF-α i IFN-γ . Takrolimus hamuje także uwalnianie mediatorów zapalenia z komórek tucznych skóry, bazofili i eozynofili . Należy do tzw. inhibitorów kalcyneuryny. Takrolimus, wcześniej określany skrótem FK-506, został wyizolowany po raz pierwszy w 1984 roku z bakterii Streptomyces tsukubaensis pozyskanych z próbki ziemi znalezionej w północnej Japonii ^[3].

Wskazania

• Leczenie immunosupresyjne pacjentów z allogenicznym przeszczepem wątroby , nerek lub serca w mono- lub politerapii.
• Leczenie atopowego zapalenia skóry .

Przeciwwskazania

• nadwrażliwość na takrolimus
• nadwrażliwość na makrolidy
• ciąża i okres karmienia piersią.

Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z:

• • chorobami serca
  • nadciśnieniem tętniczym
  • zaburzeniami czynności nerek lub wątroby
  • w trakcie leczenia kortykosteroidami
  • przy współistnieniu infekcji
  • przy obrzękach

Działania niepożądane

• drżenia
• bóle głowy
• zakażenia
• zaburzenia czynności nerek
• nadciśnienie tętnicze
• Hiperkaliemia
• hiperglikemia
• podwyższenie poziomu leukocytów lub leukopenia
• zaburzenia czynności OUN
  • depresja
  • neuropatia
  • wzmożona nerwowość
• zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
  • zapalenie dróg żółciowych
  • wymioty
  • żółtaczka
• układu oddechowego
  • duszność
  • niedodma
• układu krążenia
  • dusznica bolesna
  • tachykardia
  • wysięk w osierdziu )
• objawy skórne
  • łysienie
  • świąd skóry
  • nadwrażliwość na światło
  • nadmierne pocenie

Interakcje

Nie stosować łącznie z:

• preparatami potasu i lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas
• cyklosporyna A
• leki metabolizowane w wątrobie przy udziale izoenzymu CYP3A4 cytochromu P450 .

Dawkowanie

Ściśle według wskazań lekarza!

Stosuje się doustnie lub dożylnie, a w przypadku atopowego zapalenia skóry miejscowo na okolicę zmian skórnych.

Dostępne preparaty

• Protopic® ( maść )
• Prograf® (tabletki i ampułki do wlewów dożylnych)

Przypisy

Bibliografia