Obraz T. E. Breitenbacha przedstawiający - od lewej - św. Szczepana , Bartłomieja Apostoła i Pawła z Trasu .

Męczennicy chrześcijańscy - święci i błogosławieni Kościoła katolickiego i prawosławnego , którzy ponieśli męczeńską śmierć ze względu na bycie chrześcijanami . Wykaz zawiera informacje o męczennikach zabitych do podziału chrześcijaństwa w 1054 roku . Dokładna ich liczba nie jest znana, dlatego poniższa lista jest niepełna^[1].

Okres prześladowań

W czasach cesarzy rzymskich chrześcijaństwo było religią rozwijającą się. Ze względu jednak na monoteistyczny charakter religii i jej dynamiczną ekspansję, niektórzy z cesarzy, zwłaszcza upatrujący w mitologicznych wierzeniach uniwersalny rdzeń jedności państwa, wydawali edykty godzące w wolność chrześcijan. Tak ustanowione prawo spowodowało powstanie okresów prześladowań nazywanych od imion cesarzy nakazujących piętnowania. Między właściwymi okresami prześladowań chrześcijanie ponosili śmierć zazwyczaj na podstawie praw ustanowionych wcześniej.

Męczennicy opisani w Biblii

• Św. Szczepan ^[2] - ukamienowany ok. roku 35
• Św. Jakub Większy Apostoł ^[3] - ścięty w roku 44

Prześladowania za Nerona (54 – 68)

• Św. Nikodem - poniósł śmierć męczeńska z rąk Żydów (nieznana jest data śmierci)
• Św. Tekla - dwukrotnie skazana na śmierć i męczona, ocalała (nieznana jest data śmierci)
• Św. Karp z Berei - poniósł śmierć męczeńska z rąk Żydów (nieznana jest data śmierci)
• Św. Filip Apostoł - ukrzyżowany w roku 54
• Św. Mateusz Ewangelista - został zabity halabardą w roku 60
• Św. Jakub Mniejszy Apostoł - ukamienowany ok. 62
• Św. Jakub Sprawiedliwy - zginął w roku 62
• Św. Piotr Apostoł - ukrzyżowany głową w dół w roku ok. 64
• Św. Paweł - ścięty w roku 66 lub 67
• Św. Marek Ewangelista - pobity na śmierć ok. roku 68
• Św. Andrzej Apostoł - ukrzyżowany na krzyżu w kształcie litery X w roku 70
• Św. Bartłomiej Natanael - ukrzyżowany i ścięty ok. roku 70
• Św. Tomasz Apostoł - zabity włócznią ok. roku 72
• Św. Maciej Apostoł - ukamienowany i ścięty w roku 80
• Św. Juda Tadeusz Apostoł - zabity pałkami lub włócznią ok. 80
• Św. Szymon Apostoł - zginął prawdopodobnie ok. 80 razem ze św. Judą

Prześladowania za Domicjana (81 – 96)

• Święci: Inna, Pinna i Rimma - utopieni w rzece w Nowym Dunajcu w I wieku
• Św. Zinaida z Tarsu - ukamienowana w I wieku
• Św. Ignacy Antiocheński - pożarty przez dzikie zwierzęta ok. 107

Prześladowania za Hadriana (117 - 138)

• Św. Sabina - ścięta mieczem w 120 lub 126 roku
• Święte: Wiara, Nadzieja i Miłość - ścięte mieczem ok. 137
• Św. Zofia Rzymska - ścięta mieczem ok. 137

Prześladowania za Marka Aureliusza (161 - 180)

• Św. Anicet, papież - ok. 166 (najprawdopodobniej zginął śmiercią męczeńską)
• Św. Wiktor z Damaszku - ścięty mieczem pomiędzy 161 - 180
• Św. Justyn Męczennik - ścięty mieczem pomiędzy 163 - 167
• Św. Karp z Tiatyry - ścięty mieczem w 165 (lub 251)

Prześladowania za Septymiusza Sewera (193 - 211)

• Św. Ireneusz z Lyonu - poniósł śmierć męczeńską ok. 202
• Św. Felicyta - ścięta mieczem w 203
• Św. Tatiana - ścięta mieczem ok. 225 - 228
• Św. Cecylia - zmarła przez wykrwawienie się, przy próbie ścięcia mieczem ok. 230
• Św. Walerian - ścięty mieczem ok. 230 (mąż św. Cecylii)

Prześladowania za Maksymina Traka (235 - 238)

Prześladowania za Decjusza (249 - 251)

• Św. Konon (ogrodnik) - stracony ok. 250
• św. Miron z Kizyku - ścięty ok. 250
• Św. Tryfon z Kampsady - ścięty mieczem w 250
• Św. Krzysztof - ścięty lub spalony na stosie ok. roku 250
• Św. Tarsycjusz - stracony przez ukamienowanie ok. 250 lub 257
• Św. Agata - zmarła na rozżarzonym węglu w 251

Prześladowania za Waleriana (253 - 260)

• Św. Wawrzyniec - zmarł przypiekany na rozżarzonym ruszcie 10 sierpnia 256 roku
• Św. Eugenia Rzymska - ścięta mieczem w 262 roku
• Św. Walenty - stracony 14 lutego 269 roku

Prześladowania za Dioklecjana (284 - 305)

• Św. Maksymilian z Celei - zginął ok. 284 w Celje
• Święci Kryspin i Kryspinian - straceni ok. 286
• Św. Sebastian - ukamienowany ok. 287
• Św. Sawin z Hermopolis - utopiony w Nilu w 287
• Św. Bonifacy z Tarsu - ścięty mieczem 14 maja 290
• Św. Katarzyna Aleksandryjska - ścięta mieczem ok. 300 roku
• Święci Fakund i Prymityw - ścięci mieczem ok. 300 - 304 roku
• Św. Filomena - ścięta katowskim toporem ok. roku 302 (uznawana za świętą męczennicę wg Vetus Ordo )
• Św. Antym z Nikomedii - ścięty w 302 lub 303
• Św. Achacy z Kapadocji - ścięty w 303 roku
• Św. Antym - najpierw topiony w Tybrze , później ścięty w 303 roku
• Św. Małgorzata - ścięta ok. roku 303- 305
• Św. Anastazja z Dalmacji - spalona na stosie ok. 304
• Św. Florian - utopiony w rz. Enns 4 maja 304
• św. Gereon - stracony ok. 304
• Św. Alban (pierwszy męczennik na Wyspach Brytyjskich ) - stracony przez ścięcie 22 czerwca ok. 304 (możliwy również rok 209 lub 254)
• Św. Pankracy - ścięty mieczem ok. 304
• Św. Agnieszka - ścięta mieczem w roku 304
• Św. Dorota z Cezarei - ścięta mieczem ok. 300-304
• Św. Kasjan z Imoli - zamordowany rylcem przez uczniów w 304
• Św. Eupliusz - ścięty 12 sierpnia 304
• Św. Łucja z Syrakuz - ścięta mieczem 13 grudnia 304
• Św. Feliks z Sewilli - poniósł śmierć ok. 304
• Św. Prokop - ścięty w 304
• Św. Ulpian z Tyru - utopiony w 304 lub 306
• Św. Barbara - ścięta mieczem ok. 305
• Św. Cyriak Rzymianin - ścięty ok. 305
• Święci Klaudiusz, Nikostrat, Kastor i Symforian - nieznany sposób śmierci

Prześladowania za Maximinusa II (305-313)

• Św. Edezjusz - zgładzony w 306 przez utopienie
• Św. Apphianos - zgładzony w 306 przez utopienie
• Św. Eutropiusz i św. Kleonik - bracia, straceni przez ukrzyżowanie 3 marca ok. 308
• Św. Bazyliszek - ścięty mieczem 22 maja ok. 308
• Św. Metody z Olimpu - ścięty mieczem ok. 311
• Św. Klemens, biskup Ankary - ścięty mieczem ok. 312

Wolność religijna - działalność misyjna

W 313 wydany został Edykt mediolański , który gwarantował wolność religijną, w tym wolność dla chrześcijan. Od tej pory, za wyjątkiem czasów panowania Juliana Apostaty (361 - 363) męczeństwo było przede wszystkim wynikiem działalności misyjnej .

• Św. Błażej z Sebasty - ścięty mieczem ok. 316
• Św. Alban – ścięty mieczem 22 czerwca ok. 324
• Św. Gordian - ścięty mieczem w 362
• Św. Eupsychiusz z Cezarei - stracony w 362
• Św. Nikita - spalony żywcem w 372
• Św. Urszula z Kolonii i 10 Towarzyszek - zamordowane ok. 383
• Św. Jan I, papież - zmarł w więzieniu w 526
• Św. Hermenegild - ścięty mieczem (lub zabity siekierą) w 586
• Św. Edwin - król Northumbrii , zginął za wiarę w bitwie pod Hatfield Chase w 632 lub 633
• Św. Lambert z Maastricht - zamordowany ok. 700 w Liège
• Św. Bonifacy-Winfrid - zamordowany przez pogan w 754
• Św. Lebuin - poniósł śmierć ok. 785 w Deventer
• Św. Ludmiła Czeska - uduszona w 921 na zamku w Tetínie
• Pięciu Braci Męczenników (Pięciu Świętych Braci Międzyrzeckich): Benedykt, Jan, Mateusz, Izaak i Krystyn - zamordowani w napadzie rabunkowym 10 / 11 listopada 1003
• Św. Gerard Sagredo - zginął przez utopienie w Dunaju w 1046

Zobacz też

• ofiary prześladowań antykatolickich
• polscy święci i błogosławieni
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• święci prawosławni

Przypisy

Bibliografia