Turzyca patagońska (Carex magellanica) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych . Podgatunek irrigua występuje na obszarach wokółbiegunowych na półkuli północnej, podczas gdy podgatunek typowy magellanica rośnie w południowej części Ameryki Południowej . W południowej części zasięgu występuje w górach na torfowiskach i młakach . W Polsce w sumie kilkadziesiąt okazów rośnie w dwóch miejscach w Karkonoszach : koło Wielkiego Stawu i pod Szrenicą .

Morfologia

Pokrój 

Roślina trwała, wysokości 20-30 cm z płożącymi rozłogami .

Łodyga  

Łodyga cienka, w górze szorstka.

Liście  

Liście jasnozielone, wiotkie, do 3 (4) mm szerokości, słabo szorstkie.

Kwiaty  

Wyrastają w kątach lancetowatych, czerowonobrunatnych przysadek z zielonym grzbietem, zebrane w kłosy . Kłos męski szczytowy, pojedynczy, prosto wzniesiony. Poniżej niego znajdują się 2-3 podłużnie jajowate kłosy żeńskie. Kwiaty męskie z 3 pręcikami , kwiaty żeńskie ze słupkiem zakończonym trzema znamionami. Kwitnie od połowy lipca do końca sierpnia.

Owoce  

Orzeszek otoczony pęcherzykiem. Pęcherzyk jasnozielony, jajowaty, do 3 mm długości, zakończony bardzo krótkim dzióbkiem.

Biologia i ekologia

Występuje na torfowiskach przejściowych, na młakach i źródliskach. Rozmnaża się głównie wegetatywnie za pomocą rozłogów.

Zmienność

Wyróżniane są dwa podgatunki:

• Carex magellanica ssp. irrigua (Wahlenb.) Hiitonen ( syn. Carex paupercula Michx. – występuje na półkuli północnej (m.in. w Polsce).
• Carex magellanica ssp. magellanica – znany z południowych krańców Ameryki Południowej.

Tworzy mieszańce z turzycą bagienną (Carex limosa).

Zagrożenia i ochrona

Gatunek w Polsce zagrożony z powodu bardzo nielicznego występowania. Bezpośrednimi zagrożeniami jest wpływ sąsiedztwa szlaku turystycznego (związane z tym zmiany warunków hydrologicznych) oraz konkurencja bardziej ekspansywnych gatunków, głównie traw . Gatunek umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin , a także w czerwonej księdze Niemiec . Objęty prawną ochroną gatunkową od 2004 r.

Bibliografia