Lubań ( niem. Lauban) – miasto i gmina w województwie dolnośląskim , w powiecie lubańskim . W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa jeleniogórskiego .

Lubań jest położony w polskiej części Łużyc Górnych na Pogórzu Izerskim , nad rzeką Kwisą . Miasto leży na międzynarodowym szlaku pątniczym, Drodze św. Jakuba . Zbiegają się tu trzy jego odcinki: Dolnośląska Droga św. Jakuba , Via Regia oraz Via Cervimontana .

Według danych z 31 grudnia 2009 roku, miasto liczyło 21 697 mieszkańców.

Spis treści 1 Położenie 2 Historia 3 Zabytki 4 Transport 4.1 Komunikacja miejska 5 Struktura powierzchni 6 Demografia 7 Religia 8 Droga świętego Jakuba 9 Zobacz też 10 Przypisy 11 Linki zewnętrzne

Położenie

51°07'N 15°18'E / 51.117, 15.3

• 45 km na płn-zach. od Jeleniej Góry i 25 km na wsch. od Zgorzelca
• 212 m n.p.m.^[]

Historia

• XIII w. – Lubań otrzymał prawa miejskie wg prawa niemieckiego (magdeburskiego),
• 1243 – margrabia brandenburski Otton III otrzymał Milsko (w tym Lubań) jako posag księżniczki Beatrycze, córki króla czeskiego Wacława I ,
• 1319-1337 – miasto należało do księstwa jaworskiego ,
• 1337 – miasto wraz z dużą częścią Milska przeszło we władanie króla czeskiego Jana Luksemburskiego ,
• 1346-1815 – miasto należało do górnołużyckiego Związku Sześciu Miast ,
• 1427 i 1431 – najazdy husyckie ,
• 1635 – Lubań pod panowaniem saskim ,
• 1815 – miasto stało się częścią pruskiej prowincji Dolny Śląsk ( niem. Niederschlesien),
• 1865 – połączenie kolejowe ze Zgorzelcem i Węglińcem ,
• 1866 – połączenie kolejowe z Jelenią Górą ,
• 1896 – połączenie kolejowe z Leśną ,
• Elektryfikacja linii Wrocław-Zgorzelec – jedna z pierwszych (tzw. Śląskiej kolei górskiej) i budowa jej warsztatów w Lubaniu,
• luty-maj 1945 – toczyły się zaciekłe walki radziecko-niemieckie o miasto, które skutkowały zniszczeniem miasta w ok. 60%,
• 1945 – Lubań został miastem powiatowym na Ziemiach Odzyskanych
• W warsztatach kolejowych Lubań produkowano elementy taboru kolejowego dla odbudowywanych Warszawy i Gdańska.
• 2000 – Likwidacja Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Lubaniu

Zabytki

• Kościół ewangelicki Marii Panny z XIV wieku – zabytek
• Wieża Kramarska – pozostałość XIII-wiecznego ratusza ,
• mury miejskie ( 1318 r.) zbudowane z kamienia bazaltowego z okolicznych kamieniołomów ; pierwotnie otoczone fosą ; w podwójnym pierścieniu murów znajdowały się cztery główne bramy miejskie: Nowogrodziecka, Mikołajska, Bracka i Zgorzelecka; obecnie pozostałości wzdłuż ul. Podwale,
• Baszta Bracka ( 1318 r.) przy ul. Brackiej, część rozebranej w XIX wieku Bramy Brackiej,
• Wieża Trynitarska (Dzwonnicza) ( 1320 r.) przy ul. Wrocławskiej, pozostałość rozebranego w XIX wieku kościoła pw. Trójcy Świętej ,
• Dom Solny lub Dom Zbożowy ( 1539 r.) budynek zbudowany z kamienia bazaltowego ufundowany przez Radę Miejską spełniał swoje funkcje do XIX wieku, później służył jako więzienie miejskie,
• Ratusz zbudowany w 1554 r. w stylu renesansowym ; obecnie mieści Salę Rajców Miejskich, Muzeum Regionalne (d. Muzeum Osadnictwa Wojskowego), Urząd Stanu Cywilnego oraz Miejską Bibliotekę Publiczną,
• Dom Pod Okrętem ( 1715 r.) rodzinny dom kupieckiej rodziny Kirchoffów,
• park na Kamiennej Górze ,
• neogotycki kościół parafialny Świętej Trójcy z 1859 - 1861
• Most w Lubaniu – najstarszy most drogowy użytkowany w Polsce wybudowany w 1861 roku.

Transport

W Lubaniu krzyżują się następujące drogi kołowe:

• Droga krajowa nr 30 ( Jelenia Góra – Zgorzelec )
• Droga wojewódzka nr 296 ( Kożuchów – Lubań)
• Droga wojewódzka nr 357 ( Radomierzyce – Osiecznica )
• Droga wojewódzka nr 393 (Lubań – Leśna).
• Autostrada A4 – Około 10 km na północ od miasta węzeł Godzieszów

Lubań jest także węzłem linii kolejowych :

• Jelenia Góra – Węgliniec
• Lubań – Mikułowa – Zgorzelec (reaktywowana dla ruchu pasażerskiego 14 grudnia 2008, ponownie zamknięta 30 lipca 2009 )
• Lubań – Leśna (linia towarowa).

Komunikacja miejska

Pierwsze plany wprowadzenia komunikacji miejskiej w Lubaniu powstały w latach siedemdziesiątych^[1], jednak pierwsze autobusy wyjechały na ulice miasta w czerwcu 1989. Były to (i nadal są) zwykłe pojazdy PKS, nieprzystosowane do kursowania w mieście (m.in. brak pneumatycznie otwieranych drzwi). Spółka PKS Voyager, która przejęła transport miejski w Lubaniu po upadku Pekaes Lubań, planuje wprowadzenie pojazdów przystosowanych do transportu miejskiego^[1].

Linie 50 i 51 łączą centrum miasta z odległymi dzielnicami, takimi jak Uniegoszcz, Księginki czy Osiedle Piastów.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[2] Lubań ma obszar 16,12 km², w tym:

• użytki rolne: 48%
• użytki leśne: 3%

Miasto stanowi 3,76% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2009 ^[3]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	21 697	100	11 451	52,8	10 246	47,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1346		710,4		635,6

Według danych z roku 2002^[4] średni dochód na mieszkańca wynosił 1077,63 zł.

Religia

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:

• Kościół Rzymskokatolicki
  • Parafia pw. św. Jadwigi Śląskiej , ul. Papieża Jana Pawła II 3
  • Parafia Trójcy Świętej , ul. Szymanowskiego 1
  • Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbe , ul. Skalnicza 4
  • Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa i Świętego Jakuba Apostoła , pl. Winiarskiego 1
  • Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny , ul. Różana 21
• Kościół Ewangelicko-Augsburski
  • Parafia w Lubaniu
• Kościół Zielonoświątkowy
  • Zbór w Lubaniu, ul. Bankowa 3
• Kościół Boży w Chrystusie
  • Zbór w Lubaniu
• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
  • Zbór w Lubaniu

Droga świętego Jakuba

Droga

Przez miasto przebiega Dolnośląska Droga św. Jakuba odcinek szlaku pielgrzymkowego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii .

Zobacz też

• 19 Pułk Piechoty im. von Courbiére'a (2 Poznański)
• Związek Miast Polskich
• Synagoga w Lubaniu
• Stadion Miejski w Lubaniu
• Łużyce Lubań
• Łużyce Górne
• Łużyce

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Dwutygodnik Ziemia Lubańska
• Oficjalna strona miasta
• Lubań w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Tom V (Kutowa Wola – Malczyce) z 1884 r. ( 1884 )
• Mapy: Emapi • Google Maps • Targeo • Zumi
• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi