|
Bolesław Szczodry
Bolesław II Szczodry (Śmiały) - (ur. ok. 1042, zm. 2 lub 3 kwietnia 1081 lub 1082) – król Polski 1076-1079, książę Polski w latach 1058 - 1076.
Był pierworodnym synem Kazimierza Odnowiciela i Marii Dobroniegi, córki Włodzimierza I Wielkiego, wielkiego księcia kijowskiego. Brat Władysława I Hermana. Imię otrzymał po swoim pradziadzie ojczystym Bolesławie I Chrobrym.
Dokładna data urodzenia Bolesława II nie jest znana. Badacze zwykle kładą ją na rok 1042.
Przydomek
Anonim zwany Gallem przekazał, że Bolesław II nosił przydomek Szczodry (Largus). Powstał on za życia władcy lub w najbliższym czasie po jego śmierci. Uznaje się go za jedyny autentyczny przydomek tego władcy i jest używany przez literaturę naukową.
Bolesław II z określeniem Śmiały pojawia się po raz pierwszy w późnym Poczcie królów polskich. Określenie to było traktowane przez historiografię XIX i XX w. jako przydomek. Badacze wskazują, że epitet nadany kilka wieków po śmierci danej osoby nie jest przydomkiem.
Panowanie
W 1058 roku po śmierci ojca Bolesław II Szczodry został księciem Polski. Nie zachowały się informacje, czy otrzymał całe państwo, czy też jego młodsi bracia otrzymali dzielnice. Przypuszcza się, że Władysław Herman otrzymał Mazowsze.
Głównym celem i zarazem programem politycznym Bolesława Śmiałego było powstrzymanie ekspansji niemieckiej i wzmocnienie państwa polskiego poprzez aktywną politykę zagraniczną. W ramach realizacji tych celów Bolesław Śmiały dążył do utrzymywania na tronach Rusi i Węgier przyjaznych sobie władców, co niejednokrotnie wymuszało interwencję zbrojną w tych państwach. W 1060 roku zorganizował on pierwszą wyprawę na Węgry w celu osadzenia na tamtejszym tronie swojego sojusznika Beli I.
W Europie zachodniej trwał w tym czasie konflikt pomiędzy papieżem Grzegorzem VII i cesarzem Henrykiem IV o dominująca rolę w Europie. W sporze tym Polska wraz z Węgrami i Hiszpanią opowiedziała się za papieżem. Celem takiej polityki Bolesława było z jednej strony osłabienie cesarza z drugiej zaś uzyskanie korony królewskiej. Cel ten został osiągnięty w Boże Narodzenie (25 grudnia) 1076, gdy arcybiskup gnieźnieński Bogumił w obecności legatów papieskich koronował Bolesława w katedrze gnieźnieńskiej na króla Polski.
Następnie próbował osadzić na tronie Kijowskim innego swojego sojusznika. Według kroniki Wincentego Kadłubka w czasie długoletniej wyprawy, pozostawione w Polsce żony polskich rycerzy zdradzały ich z zarządcami majątków. Rycerze postanowili wrócić do kraju bez zgody króla, który oburzony zakończył wyprawę bez wygranej i postanowił rozprawić się ze zdrajcami i niewiernymi żonami.
Jak pisze Kadłubek, surowe kary (przystawianie szczeniąt do piersi) spotkały się z krytyką biskupa krakowskiego Stanisława, który wyciąga ku niemu miecz klątwy (nie jest jasne czy oznacza to faktyczne rzucenie klątwy, czy jedynie jej groźbę). Bolesław niepokornego biskupa skazał na "obcięcie członków" czyli rąk i nóg. Wcześniejszy kronikarz, Gall Anonim, nie podaje dokładnej przyczyny konfliktu, a jedynie jego skutki, obie jego strony obarczając równą winą, jednakże w stosunku do biskupa używa określenia "biskup-zdrajca". Jak utrzymują niektórzy historycy i badacze (np. Paweł Jasienica), biskup Stanisław spiskował przeciw silnej władzy królewskiej. Widocznie bliskie związki biskupa z kołami opozycji możnowładczej ściągnęły nań zarzut zdrady i karę, jaką prawo przewidywało dla łamiących obowiązek wierności królowi. Inni jak Feliks Koneczny wskazują jeszcze inne przyczyny konfliktu biskupa i Króla a mianowicie walkę Stanisława o uznanie testamentów i immunitet kościelny.
Legenda głosi, iż rozszczepienie ciała biskupa spowodowało bunt możnowładców i po przegranej w tym konflikcie król uszedł w 1079 roku z kraju na Węgry, gdzie wg kroniki Galla Anonima nie zsiadł nawet z konia (co było oznaką wyższości, pogardy), przywitany przez króla węgierskiego Władysława. Niektórzy historycy mówią, że Bolesław został otruty. Według (wątpliwej wiarygodności, patrz np. Tadeusz Rojek "XIII tajemnic historii", NK, Warszawa 1989) podań późnośredniowiecznych Bolesław resztę życia spędził jako mnich milczący w miejscowości Ossiach w Karyntii. Znajduje się tam grób z napisem: Rex Boleslaus Poloniae occisor sancti Stanislaviae Cracoviensis (Bolesław król Polski, zabójca świętego Stanisława krakowskiego). W 1960 roku przeprowadzono badania grobu, które ujawniły istnienie kości mężczyzny, pozostałości zbroi rycerza i kosztowności pochodzenia polskiego z wieku XI. Z drugiej strony sporą popularnością cieszy się hipoteza, że zwłoki króla w 1086 roku zostały przeniesione do opactwa w Tyńcu.
Następcą Bolesława na tronie Polski został jego brat, Władysław I Herman.
Bolesław Śmiały uważany jest za jednego z najbardziej utalentowanych władców z dynastii Piastów.
Inne hasła zawierające informacje o "Bolesław Szczodry":
Mieszko II Lambert
...
Guwernantka
...
Ciałko nerkowe
...
Kowary
...
Bierutowice
...
Stanisław Szczęsny Potocki
...
1908
...
Zamek Chojnik
...
Bóbr europejski
...
Order Orła Białego
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Bolesław Szczodry":
230a Kryzysy ideologiczne, gospodarcze i społeczne w Polsce Ludowej (plansza 2)
...
034 Państwo polskie za panowania Mieszka I (plansza 21)
...
035 Kryzys i odbudowa państwa Piastów (plansza 10)
...
|
