Leon I Wielki Leo I Magnus
papież
Leon I Wielki
Data urodzenia	ok. 390-400
Data śmierci	10 listopada 461
Wyznanie	chrześcijaństwo
Kościół	rzymskokatolicki
Pontyfikat	29 września 440

Święty Leon Wielki
doktor Kościoła
Kościół / wyznanie	katolicki , prawosławny
Wspomnienie	10 listopada (kat.) 18 lutego (praw. liturgia wg kal. jul. ) 3 marca (praw. wg kal. greg. )
Atrybuty	księga
Patron	muzyków i śpiewaków

Leon I Wielki, scs. Swiatitiel Lew, papa Rimskij (ur. ok. 390 lub. ok. 400, zm. 10 listopada 461 ) – ojciec Kościoła , wybitny teolog , święty Kościoła katolickiego i prawosławnego , doktor Kościoła , papież .

Biografia

Według Liber Pontificalis pochodził z Toskanii . Inne źródła podają jako miejsce urodzenia dzisiejszą Turcję i rok 400 . Papież Celestyn I mianował go archidiakonem . Był doradcą kolejnych papieży i uznanym w Kościele autorytetem . W 440 r., gdy przebywał jako legat w Galii , za swą bogobojność i uczoność dostąpił godności papieża rzymskiego. Sprawując tę funkcję miał być prawdziwym pasterzem swego stada oraz gorliwym obrońcą czystości wiary od herezji manicheizmu i monofizytyzmu .

Poprzez legatów brał udział w osądzeniu Eutychiusza na IV Soborze Powszechnym , który odbył się w Chalcedonie w 451 r. (odegrał wtedy kluczową rolę). Pod jego istotnym wpływem, ustalono podstawy liturgii i chrystologii (zob. list dogmatyczny Tomus ad Flavianum ), możliwe do zaakceptowania przez Kościoły wschodni i zachodni.

W następnym roku ( 452 ) siłą swego słowa powstrzymał wodza Hunów Attylę od zrównania Rzymu z ziemią. Jego zdolność przekonywania okazała się równie silna w 455 r., gdy udało mu się namówić Wandalów , aby nie przelewali krwi i nie podpalali rzymskich budynków i tym samym zmniejszył straty zadane przez Genzeryka .

Uczynił papiestwo wiodącą siłą w chrześcijaństwie (w sensie honorowym); interweniował w sprawach kościelnych w Hiszpanii , Galii, północnej Afryce i na Bliskim Wschodzie . Zwalczał również herezje pelagianizmu , monofizytyzmu i pryscylianizmu .

Pozostawił po sobie posłanie do patriarchy konstantynopolitańskiego Flawiana – tzw. Tomus ad Flavianum, około sto kazań (napisanych prostym i wymownym językiem) oraz około 140 listów do różnych osób, w których znajduje się wiele interesujących obserwacji psychologicznych.

Teologia

Stwierdzał, że Jezus Chrystus jest jedną Osobą o dwóch naturach: Boskiej i ludzkiej; natury te są z sobą ściśle złączone, ale nie mieszają się z sobą. Syn jest równy Ojcu i Duchowi jako Bóg, ale niższy od Nich jako Człowiek. Sformułował teorię współorzekania przymiotów. Sądził, że Chrystus narodził się najpierw z Ojca, a potem z Maryi , ale już w inny sposób, w nowym porządku. Maryja jest jego Matką-Rodzicielką i Córką-Stworzeniem zarazem. Teolodzy kościelni powoływali się na jego naukę przez wszystkie kolejne wieki, także na soborze trydenckim .

Dzieła

• list do Flawiana, biskupa Konstantynopola, o Eutychesie ( Tomus ad Flavianum ), odczytany uroczyście na Soborze chalcedońskim ( 451 ) i włączony w jego akta, jako wyrażający wiarę ojców soborowych^[1],
• Indiculus (zbiór fundamentalnych prawd wiary; autorstwo wątpliwe),
• kazania,
• listy,
• teksty liturgiczne.

Kult

Święty Leon zmarł w 461 roku, mając ok. 70 lat. Jego relikwie znajdują się w bazylice św. Piotra w Watykanie (został tam pochowany jako pierwszy spośród papieży). Kościół rzymskokatolicki nazywa go „Wielkim”.

W roku 1754 papież Benedykt XIV podniósł Leona I do godności doktora Kościoła. Na Zachodzie jest dużo bardziej znany niż w Cerkwi prawosławnej.

Dzień obchodów

Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 10 listopada .

Cerkiew prawosławna wspomina św. Leona 18 lutego/3(2) marca^[2], tj. 3 marca wg kalendarza gregoriańskiego (2 marca w latach przestępnych, gdy luty ma 29 dni).

Patronat

Na Zachodzie uważany jest za patrona muzyków i śpiewaków.

Ikonografia

Ikonografia wschodnia

W ikonografii wschodniej przedstawiany jest w tradycyjnym typie świętego biskupa. Jest mężczyzną w średnim wieku, z krótką brodą i charakterystycznymi lokami na grzywce.
W dłoniach trzyma ewangelię .

Ikonografia zachodnia

W sztuce zachodniej bywa również ukazywany w papieskich szatach i tiarze lub podczas pisania.
Atrybutami są: księga, kielich oraz orszak z półksiężycem, któremu zastępuje drogę.

Inne źródło podaje, jako atrybut, unoszących się koło jego osoby apostołów: Piotra i Pawła grożących Attyli ^[].

Zobacz też

• kult świętych
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• modlitwa za wstawiennictwem świętego

Przypisy

Źródła

Poprzednik Sykstus III

Papież 440 – 461

Następca Hilary