Lentinula edodes
Systematyka [1]
Królestwo :	grzyby
Gromada :	podstawczaki
Klasa :	pieczarniaki
Rząd :	pieczarkowce
Rodzina :	twardzioszkowate
Rodzaj :	Lentinula
Gatunek :	Lentinula edodes
Nazwa systematyczna
Lentinula edodes (Berk.) Pegler Kavaka 3: 20 ( 1976 )

Lentinula edodes (Berk.) Pegler – gatunek grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae). We wcześniejszych klasyfikacjach zaliczany był do rodzaju Lentinus jako twardziak japoński (występujący także pod nazwami twardziak uprawny i shii-take).

Charakterystyka

Brązowy lub brązowawy grzyb o kapeluszu dochodzącym do 20 cm średnicy i trzonie 3-4 cm grubości. Kolor trzony jasnoczerwonobrązowy z łuskami nieco ciemniejszymi w górnej części powierzchni. Hymenofor białawy, gęsty i szeroki, w późniejszym okresie przechodzący w czerwonawą plamistość. Miąższ biały w smaku lekko kwaskowatym.

Występowanie

Występuje na terenach Azji Wschodniej , w Chinach , Japonii , na Półwyspie Indochińskim . W Chinach i Japonii grzyb ten jest grzybem uprawianym w szklarniach i na wolnym powietrzu. W Europie podjęto próby uprawy Eberswalde w Niemczech jeszcze przed II wojną światową . Uprawia się go na martwych kłodach drzewnych. Owocniki wyrastają w grupach, na martwym drewnie liściastym (Carpinus, Castanea, Fagus, Pasania, Quercus).

Zastosowanie

Twardziaki japońskie nadają się do spożycia w stanie świeżym, suszonym, nadają się do marynowania. Grzyby shitake należy poddawać obróbce cieplnej bardzo krótko gdyż w przeciwnym razie twardnieją. Grzyby te zmniejszają zawartość cholesterolu w organizmie i przeciwdziałają stwardnieniu tętnic. W Polsce jest rzadko spotykany ale na świecie cieszy się popularnością ze względu na swój specyficzny smak i właściwości lecznicze. W Japonii jest od kilkuset lat stosowany do leczenia m.in. guzów, przeziębienia, chorób serca, wysokiego ciśnienia, otyłości, problemów seksualnych i problemów powodowanych starzeniem się. Przeciwnowotworowe działanie grzyba shiitake zostało udowodnione już w latach 60. dzięki eksperymentom przeprowadzanych w Krajowym Instytucie Badania Raka w Tokio ^[]. Obecnie coraz częściej wraz z chemioterapią stosuje się wyciąg z shiitake przy leczeniu nowotworów, by zmniejszyć toksyczne działanie leków na zdrowe komórki oraz na system immunologiczny ^[].

Synonimy

• Agaricus edodes Berk., J. Linn. Soc., Bot. 16: 50 ( 1878 )^[1];
• Armillaria edodes (Berk.) Sacc., Syll. fung. 5: 79 ( Avellino , 1887 )^[1];
• Collybia shiitake J. Schröt., Gartenflora 35: 105 ( 1886 )^[1];
• Cortinellus shiitake (J. Schröt.) Henn., Notizblatt des Königl. bot. Gartens u. Museum zu Berlin 2: 385 ( 1899 )^[1];
• Lentinus edodes (Berk.) Singer, Mycologia 33 (4): 451 ( 1941 )^[1];
• Lentinus mellianus Lohwag, ( 1918 )^[1];
• Lentinus shiitake (J. Schroeter) Singer, Annls mycol. 34 (4/5): 332 ( 1936 )^[1];
• Lentinus tonkinensis Pat., J. Bot. Morot 4: 14 ( 1890 )^[1];
• Lepiota shiitake (J. Schröt.) Nobuj. Tanaka, Bot. Mag. 3: 159 ( Tokio , 1889 )^[1];
• Mastoleucomyces edodes (Berk.) Kuntze, Revis. gen. pl. 2: 861 ( Lipsk , 1891 )^[1];
• Tricholoma shiitake (J. Schröt.) Lloyd, Mycol. Writ. 5 (Letter 67): 11 ( 1918 )^[1].

Przypisy

Bibliografia