Las deszczowy, las wiecznie zielony –
formacja roślinna
zdominowana przez
wiecznie zielone
lasy występujące na obszarach o rocznej sumie opadów przekraczającej 2000 mm rocznie, wysokiej temperaturze o niskich amplitudach dziennych i rocznych oraz wysokiej wilgotności powietrza.
W zależności od ujęcia systematycznego lasy deszczowe bądź traktuje się jako jeden
biom
, bądź dzieli się je na formacje roślinne niższego rzędu, głównie na
lasy deszczowe strefy równikowej
i
strefy umiarkowanej
[1] lub na
wilgotne lasy równikowe
(w tym
namorzyny
i górskie
lasy mgliste
),
wilgotne lasy podzwrotnikowe
(w tym lasy wawrzynolistne) i
wilgotne lasy strefy umiarkowanej
[2].
Lasy deszczowe strefy równikowej
Zasięg lasów deszczowych strefy równikowej
Ten typ lasów deszczowych, charakteryzujący się ogromną różnorodnością form życiowych, występuje na najbardziej wilgotnych obszarach
klimatu tropikalnego
, przede wszystkim w
Amazonii
, na Obszarze Gwinejsko-Kongijskim, w
Azji Południowo-Wschodniej
oraz w północno-wschodniej
Australii
i na wyspach
Oceanii
[3]. Obszar ten charakteryzuje całoroczna wysoka temperatura (średnie wartości miesięczne 25–28 °C) o niskiej amplitudzie dziennej, powodująca nie występowanie
pór roku
, codzienne popołudniowe opady deszczu (suma roczna 2000–4000 mm) oraz wysoka wilgotność powietrza.
W wilgotnych lasach równikowych dominują
fanerofity
. Drzewa osiągają wysokość 60 metrów i cechują się brakiem pierścieni przyrostów rocznych w pniu, skórzastym
ulistnieniem
, ułatwiającym spływanie wody oraz ciągłym kwitnieniem. Charakterystycznym elementem tropikalnych lasów deszczowych są
liany
,
epifity
i hemiepifity. Runo leśne, choć obfite, jest ubogie florystycznie, składa się przede wszsytkim z cieniolubnych
chamefitów
z rodzin
begoniowatych
,
obrazkowatych
,
ostrojowatych
,
marzanowatych
oraz
widliczki
i
paprocie
. W formacji tej spotyka się też charakterystyczne rośliny pasożytnicze, z rodzin Balanophoraceae i Rafflesiaceae[2].
W wyższych szerokościach geograficznych wilgotne lasy równikowe przechodzą w uboższą florystycznie formację wiecznie zielonych lasów strefy subtropikalnej i umiarkowanej oraz lasy subtropikalne częściowo wiecznie zielone[3], a wraz ze zmniejszeniem wilgotności w suche lasy tropikalne i
sawanny
[1].
- Górskie wilgotne lasy równikowe
Lasy mgliste powstają w strefie równikowej na wysokościach, na których zachodzi kondensacja pary wodnej, powodująca tworzenie się chmur i mgieł, i sięgają górnej granicy lasu, do wysokości około 3500 m n.p.m. Charakteryzuje się występowaniem niskich i pokrzywionych drzew oraz mnogością
epifitów
:
mchów
,
wątrobowców
,
porostów
,
paproci
i
widłaków
[3].
Lasy deszczowe strefy umiarkowanej
Zasięg lasów deszczowych strefy umiarkowanej
Las deszczowy strefy umiarkowanej
Ta formacja roślinna rozwija się w klimacie oceanicznym, ciepłym i wilgotnym, z okresowym ochłodzeniem. Zajmują niewielkie, rozproszone przestrzenie w oddalonych od siebie regionach, przede wszystkim we wschodniej
Azji
(południowa
Japonia
,
Korea
i południowo-wschodnie
Chiny
), w południowo-wschodniej
Ameryce Północnej
(od
Luizjany
i
Florydy
do
Karoliny Północnej
), na amerykańskich wybrzeżach
Pacyfiku
, w
Chile
,
Nowej Zelandii
,
Tasmanii
, północno-wschodniej
Australii
, południowej
Brazylii
[3] oraz
atlantyckich
wybrzeżach
Europy
i
Wyspach Kanaryjskich
(lasy wawrzynolistne)[2]. Wraz z ochłodzeniem się klimatu przechodzą w formację lasów zrzucających liście na zimę[1].
W lasach tych dominują
fanerofity
. Drzewa osiągają wysokość 30 metrów. Lasy te, w zależności od szerokości geograficznej, są bądź wielogatunkow, bądź jednogatunkowe. Znaczny jest również udział drzew iglastych. Runo leśne tworzą głównie chamefity, ale w przeciwieństwie do lasów równikowych stanowią je również
hemikryptofity
i
terofity
[2].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Linda R. Berg: Introductory botany: plants, people and the environment. Fort Worth, Texas: Saunders College Pub., 1997, ss. 454-462. .
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Jan Podbielkowski: Roślinność kuli ziemskiej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1975, ss. 35-147.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Jan Kornaś, Anna Medwecka-Kornaś: Geografia roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, ss. 151-153. .