Portret Krystyny Duńskiej

Hans Holbein (młodszy) , ok. 1538

olej na desce dębowej

179,1 × 82,6 cm

National Gallery w Londynie

Portret Krystyny Duńskiej – portret księżnej Mediolanu , Krystyny Duńskiej, wykonany przez Hansa Holbeina młodszego około roku 1538 na zamówienie króla Henryka VIII .

Okoliczności powstania dzieła zostały opisane przez Johna Huttona, ambasadora angielskiego w Brukseli, w liście z 14 marca 1538 roku do Thomasa Cromwella . Zgodnie z jego relacją, 10 marca do Brukseli przybył dworzanin Philipp Hobby wraz z malarzem Hansem Holbeinem, który miał wykonać portret Krystyny Duńskiej (1522-1590). Krystyna była córką króla Chrystiana II i Izabelli Burgundzkiej, siostry Karola V . W 1533 roku, w wieku 11 lat, Krystyna poślubiła Franciszka II Sforzę , księcia Mediolanu. Dwa lata później, w wieku 13 lat, została wdową i powróciła do Brukseli, gdzie trzy lata później przyjechał namalować ją Holbein. Słynęła z urody i intelektu. Cromwell chciał zaproponować królowi Henrykowi VIII 16-letnią wówczas Krystynę jako kandydatkę na żonę. Henryk VIII był wtedy wdowcem, nie żyły jego trzy poprzednie żony: Katarzyna Aragońska , Anna Boleyn i Jane Seymour . Porteret miał wzbudzić zainteresowanie króla księżną.

Spotkanie malarza i Krystyny zorganizował Hutton. Księżna pozowała 12 marca 1538 roku od 13.00, przez trzy godziny. Najprawdopodobniej czas ten był za krótki, by móc malować i Holbein stworzył same szkice. Bazując na tych rysunkach Holbein stworzył portret ukazujący całą postać księżnej. Ubrana jest w żałobny strój i stoi na tle zielono-niebieskawej ściany. W rękach trzyma rękawiczki. Wendy Beckett napisała:

To dama wyjątkowo pewna siebie. Twarz ma jeszcze dziewczęco pucułowatą, ale spogląda na nas władczo, lekko się uśmiechając. W dłoniach trzyma rękawiczki, świadoma tego, że jest obserwowana, lecz jednocześnie nie chce ujawniać żadnych emocji. Wydaje się wystarczająco silna, aby poradzić sobie z angielskim królem, ale trzeba przyznać, że wykazała rozsądek, odrzucając jego konkury^[1].

Stefano Zuffi natomiast stwierdził:

Księżniczka Krystyna pozowała mu zaledwie trzy godziny; ale w tym bardzo krótkim czasie malarz zdołał uchwycić cechy charakterystyczne dziewczyny, które następnie przedstawił w "perfekcyjnym" portrecie, emanującym przenikliwą prostotą i energią^[2].

Podobno król zakochał się w Krystynie, gdy tylko zobaczył jej portret i na próżno przez lata 1538 i 1539 przekonywał ją do małżeństwa. W 1541 roku Krystyna Duńska poślubiła Franciszka I, księcia Lotaryngii .

Przypisy

Bibliografia

• Buck Stephanie, Hans Holbein, Köln: Könemann, 1999, .

Linki zewnętrzne

• O obrazie na stronie National Gallery ( ang. )
• Jonathan Jones, Christina of Denmark, Holbein, "The Guardian" ( ang. )