Kīlauea - czynny
wulkan
leżący w
archipelagu Hawajów
(
USA
) na
wyspie Hawaiʻi
.
Hawajczycy
używają nazwy Kīlauea wyłącznie na określenie szczytowego krateru (
Halemaʻumaʻu
), jednak wulkanolodzy stosują ją na określenie całego wulkanu.
Wulkan wznosi się na wysokość 1247 m n.p.m. i zajmuje powierzchnię 1,430 km2, co stanowi 13.7% powierzchni wyspy. W głównym kraterze znajduje się
jezioro lawowe
Halemaʻumaʻu. Ostatnia erupcja wulkanu rozpoczęła się 3 stycznia 1983 roku i trwa do teraz. Obecnie z krateru Puʻu ʻŌʻō unosi się dym i wypływa lawa, zaś w kraterze Halemaʻumaʻu ma miejsce aktywność i ruchy lawy.
Pierwsza erupcja nastąpiła około 300 000 - 600 000 lat temu, jednak za względu na ciągłą aktywność i przykrywanie przez wypływającą lawę powierzchni góry, najstarsze znalezione skały mają około 23 000 lat.
Pierwszym europejczykiem, który ujrzał wulkan był William Ellis, który dokonał tego w 1823 r. Od tamtego czasu odnotowano 61 erupcji, z czego 34 od 1952 r. Od 1983 r. wulkan ciągle wyrzuca lawę i dymy.
Według tradycyjnych hawajskich wierzeń Kīlauea jest siedzibą bogini
Pele
. Wiele hawajskich pieśni oraz ustna tradycja mówi o wybuchach wulkanu spowodowanych złością Pele. Halemaʻumaʻu po hawajsku oznacza dom paproci. Wg legendy nazwa ta wzięła się od odrzuconego zalotnika Pele - Kamapuaʻa, który zbudował z paproci dom nad kraterem, by zapobiec ucieczce Pele i erupcjom wulkanu, co jednak nie przyniosło rezultatu.
 |
Panorama wulkanu z kraterem Halemaʻumaʻu |
Panorama wulkanu z kraterem Halemaʻumaʻu
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
