Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Kąty Wrocławskie

Kąty Wrocławskie

Kąty Wrocławskie
Herb
Herb Kątów Wrocławskich
Województwo dolnośląskie
Powiat wrocławski
Gmina
• rodzaj
Kąty Wrocławskie
miejsko-wiejska
Założono1297
Prawa miejskie 1297
Burmistrz Antoni Kopeć
Powierzchnia 6,35 km²
Wysokośćok. 138 m n.p.m.
Ludność (2008)
•  liczba
•  gęstość

5461
855 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 71
Kod pocztowy 55-080
Tablice rejestracyjne DWR
Położenie na mapie Polski

Kąty Wrocławskie
51°02'N 16°46'E / 51.033, 16.767 Na mapach: 51°02'N 16°46'E / 51.033, 16.767
TERC
( TERYT )
5020323044
Miasta partnerskie Biblis
Żerków
Mignaloux-Beauvoir
Switłowodsk
Urząd miejski
Rynek-Ratusz 1
55-080 Kąty Wrocławskie
Strona internetowa miasta

Kąty Wrocławskie ( niem. Kanth; do 1930 Canth; tuż po II wojnie światowej - Kąty Śląskie) — miasto w woj. dolnośląskim , w powiecie wrocławskim . Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej Kąty Wrocławskie .

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. wrocławskiego .

Według danych z 30 czerwca 2008 miasto liczyło 5461 mieszkańców[1].

Spis treści

Położenie

Miasto jest położone na wschodnim krańcu Równiny Kostomłotów, od południa opływa je Bystrzyca , od północnego-zachodu Strzegomka .

Kąty Wrocławskie leżą 22 km na południowy-zachód od Wrocławia .

W południowej części miasta znajduje się się węzeł autostradowy autostrady A4 i drogi krajowej nr 5 . Centrum miasta przecina droga wojewódzka nr 346 Środa Śląska - Godzikowice k. Oławy , natomiast Kąty Wrocławskie z Wrocławiem łączą droga wojewódzka nr 347 i droga wojewódzka nr 362 .

Przez miasto przebiega linia kolejowa Wrocław-Jaworzyna Śląska .

Historia

Kąty Wrocławskie w XVIII wieku

We wczesnym Średniowieczu był to teren zajęty przez Ślężan .

Historia Kątów Wrocławskich sięga 1297 roku, kiedy to Bolko I zwany Surowym nadał prawo założenia miasta na prawie średzkim . Już rok później kroniki potwierdzają istnienie miasta o nazwie Kant[2]. W 1302 wymieniają istnienie w Kant parafii pw. św. Piotra i Pawła oraz Gerharda, wójta dziedzicznego zarządzającego miastem. W pierwszych latach istnienia miasto należało do Księstwa Wrocławskiego , a dopiero później uzyskało suwerenność[3]. Już w 1310 miasto było znaczącym ośrodkiem handlu, w czym pomagał istniejący na Bystrzycy bród . W 1322 Kant (Kanth) przypadło jako posag córce Henryka VI Dobrego , która poślubiła Konrada von Oels (Konrad I zw. oleśnickim) , którego działania zmierzały w kierunku wzmocnienia kontaktów z Czechami . Już 1329 Kant znajdowało się pod silnymi wpływami Czech, miasto znalazło się w granicach Księstwa Świdnicko-Jaworskiego , a następnie Księstwa Ziębickiego . W 1339 Bolko II sprzedał Kant Konradowi II von Oels (Oleśnickiemu) . Od połowy XIV wieku w mieście rozwijało się rzemiosło oraz młynarstwo, garncarstwo i tkactwo. W 1419 Kanth stało się przedmiotem zastawu pożyczki, którą Biskupstwo Wrocławskie udzieliło Konradowi IV von Oels . Ponieważ pożyczka nie została spłacona, toteż miasto stało się własnością diecezji wrocławskiej pod wpływami Habsburgów . W połowie XV wieku podczas najazdu Husytów miasto zostało częściowo zniszczone, zniszczeniu uległy również dotychczasowe mury miejskie. W 1475 miasto spustoszył wielki pożar. Na pierwszą połowę XVI wieku przypada największy rozkwit miasta jako ośrodka handlu i rzemiosła. W 1587 zakończono przebudowę murów miejskich, które posiadały wówczas dwie duże bramy – Świdnicką, Wrocławską oraz kilka furt. Miasto odniosło ogromne zniszczenia podczas Wojny trzydziestoletniej , w 1624 roku miasto kolejny raz spustoszył pożar, który pochłonął również wybudowany w 1475 zamek . Budowli nie odbudowano, a wobec kryzysu finansowego i panującej wojny miasto długo podnosiło się z ruin. W połowie XVII wieku polsko-niemiecka granica językowa przebiegała niedaleko Kąt Wrocławskich, włączając miasto do terytorium o dominacji języka polskiego [4]. W 1810 zakończyło się trwające prawie cztery wieki zwierzchnictwo diecezji, której majątek poddano sekularyzacji . Od 1843 miasto uzyskało połączenie kolejowe z Wrocławiem i Jaworzyną Śląską . W latach 1855-1856 rozebrano mury miejskie , które blokowały rozbudowę miasta (pozostał fragment przy cmentarzu miejskim).

Cmentarz Armii Czerwonej, w tle kościół pw. śś. Piotra i Pawła

Pozyskana z nich cegła posłużyła do zabudowy południowej części miasta, gdzie wcześniej znajdowała się murowana szubienica (ruiny rozebrano w 1950)[5]. W 1896 oddano do użytku fabrykę prochu (istniała do 1920). Rozporządzeniem z 4 marca 1930 zmieniono funkcjonującą od wielu wieków pisownię nazwy miasta z Canth na Kanth. Od 1 października 1932 zmieniono granice powiatów i Kanth, które wcześniej znajdowało się w powiecie wrocławskim znalazło się w granicach powiatu średzkiego [6]. W 1936 dopuszczono do użytkowania przebiegającą na południe od miasta autostradę, na którą wjazd umożliwiał zbudowany węzeł drogowy.

Mapa lotnicza okolic Kątów Wrocławskich (Kanth) z 1942

Od 1942 do 1945 w mieście znajdował się liczący ok. 2000 osób obóz jeniecki dla Rosjan , którzy pracowali w okolicznych zakładach przemysłowych i w rolnictwie. Podczas ewakuacji mieszkańców Wrocławia ( Festung Breslau ) główna kolumna uchodźców kierowała się właśnie do Kanth. Tędy również wiodła droga marszu śmierci Fünfteichen - Gross Rosen , większość zamordowanych i poległych pochowano na cmentarzu miejskim. Działania wojenne doprowadziły do zniszczenia wschodniej części miasta oraz terenów zlokalizowanych w pobliżu stacji kolejowej. Miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną 8 lutego 1945. Poza niemieckimi mieszkańcami w Kanth znajdowali się również uchodźcy z Wrocławia, którym nie udało się wyjechać w głąb Niemiec oraz polscy i rosyjscy robotnicy przymusowi. Wielu oswobodzonych Polaków pozostało w Kanth, któremu polskie władze zmieniły nazwę na Kąty, a wkrótce na Kąty Śląskie. Do 1947 miasto opuścili jego niemieccy mieszkańcy, ich miejsce zajęli przymusowi wysiedleńcy z dawnych Kresów Wschodnich i przesiedleńcy ze wschodniej Polski.

Wschodnia część Rynku

Rozwój miasta po 1945 był silnie zdeterminowany bliskością Wrocławia , w którym lokowano przemysł i większe zakłady pracy. Po zmianach ustrojowych w 1989 sytuacja znacznie zmieniła się, a miasto zaczęło korzystać z korzystnego położenia w pobliżu autostrady i lotniska. W Kątach Wrocławskich powstał oddział zakładów Scania oraz zakłady farmaceutyczne Torf Corporation[7].

Obecnie Kąty Wrocławskie są prężnie rozwijającym się ośrodkiem handlu i usług, w północnej części powstaje nowa zabudowa wielorodzinna, a w południowej domy szeregowe i jednorodzinne. Władze miasta przeznaczyły w zachodniej części miasta teren 700 ha pod rozwój przemysłu i zakładu, które stworzą nowe miejsca pracy.

Herb miasta

W herbie miasta widnieją dwa czeskie białe lwy odwrócone do siebie tyłem, splecione ogonami, w koronach, na czerwonym tle[8].

Obiekty zabytkowe i historyczne

  • Gotycki kościół parafialny pw. śś. Piotra i Pawła z I poł. XV wieku, rozbudowany ok. 1520. Budowla halowa z wieżą kwadratową u podstawy, ośmioboczna w górnych partiach. Górna część wieży wraz z hełmem została dobudowana w 1827. Wyposażenie wnętrza pochodzi z różnych epok, począwszy od gotyku, a na neogotyku zakończywszy. Najstarsze są polichromowane rzeźby – Maryja z Dzieciątkiem z ok. 1410 i św. Marcin i św. Jan Chrzciciel z 1470.
  • Przed kościołem kolumna maryjna z 1896, a w pobliżu u zbiegu ulic gen. Sikorskiego i Kościelnej posąg św. Jana Nepomucena z 1738.
  • Zachowany fragment murów miejskich, stanowi północną część muru ogradzającego cmentarz. Dolne partie pochodzą z XIV wieku, wyższe z odbudowy w 1587. Na cmentarzu mogiły żołnierzy polskich, radzieckich i masowe groby ofiar marszu śmierci.
  • Grodzisko z wałem ziemnym w parku miejskim, które jest pozostałością po zamku. Budowla spłonęła w 1624, a ruiny rozebrano ostatecznie w 1829.
  • Krzyż pokutny, obok kładki nad strumieniem na przedłużeniu ul. Makowej.
  • Dawny kościół ewangelicki pw. św. Elżbiety z 1833-1836, proj. Karl Friedrich Schinkel , przebudowany po 1945 na dom handlowy, stoi w Rynku.
  • Układ urbanistyczny i zabudowa Rynku i przylegających ulic, kamienice z XVIII i XIX wieku.
  • Ratusz z 1879, czworoboczny z renesansową wieżą z zegarem, ma wysokość 36 metrów i wieńczy ją barokowy hełm. Od wschodu na wieży znajdują się tablice herbowe biskupstwa wrocławskiego pochodzące z XVIII wieku.
  • Zespół pałacowy z 1910.
  • Zespół dworca kolejowego z początków XX wieku, wraz z 50 metrową, drewnianą wiatą peronową.
  • Wieża ciśnień z 1830 o kształcie graniastosłupa.
  • Pozostałość fundamentów murowanej szubienicy.
  • Park miejski o powierzchni 25 ha z drzewostanem, który w wielu przypadkach liczy sobie 200 lat.[9]

Bibliografia

Przypisy

  1. Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.) . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118 .  ( pol. )
  2. Vgl. Johann Georg Knie: Alphabetisch-statistisch-topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuss. Provinz Schlesien. Breslau 1845 (Śląska biblioteka cyfrowa)
  3. Dr. W. J. Grabski: 200 miast wraca do Polski
  4. Dorota Borowicz: "Mapy narodowościowe Górnego Śląska od połowy XIX wieku do II Wojny Światowej". Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s.33.
  5. [ http://www.katywroclawskie.gmina.pl/przewodnik/kacik_historyczny/szubienica_w_katach_wroclawskich/ Szubienica w Kątach Wrocławskich
  6. http://www.territorial.de/ndschles/neumarkt/kanth.htm Powiat Neumarkt (średzki)
  7. Gospodarka miasta Kąty Wrocławskie
  8. Z archiwum miasta Kąty - o nazwie, herbie i pieczęciach
  9. Okolice Wrocławia, część południowo-wschodnia, Studio Wydawnicze Plan,

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Kąty Wrocławskie":

Bolesław V Wstydliwy ...

Wrocław ...

Tęcza ...

Odwzorowanie walcowe ...

Mierzeja Wiślana ...

Elipsa ...

Diecezja ...

Kąt ...

Zespół Downa ...

Ławrientij Beria ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Kąty Wrocławskie":

Kąty (plansza 11) ...

Trójkąty (plansza 13) ...

Trójkąty (plansza 10) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie