Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Storczyk męski

Storczyk męski

Storczyk męski
Kwiatostan

Kwiatostan
Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : rośliny nasienne
Klasa : okrytonasienne
Klad : jednoliścienne
Rząd : szparagowce
Rodzina : storczykowate
Podrodzina : storczykowe
Rodzaj : storczyk
Gatunek :storczyk męski
Nazwa systematyczna
Orchis mascula ( L. ) L.
Fl. Suec., ed. 2: 310 (1755)[2]
Kategoria zagrożenia
 
Kategoria zagrożenia w Polsce ( CzL )
EXEWEV[V]R

Kategoria: zagrożony
 
Storczyk męski - pokrój rośliny

Storczyk męski (Orchis mascula L. ) – gatunek byliny należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Występuje w przeważającej części Europy bez jej krańców północnych i północno-wschodnich, poza tym w północno-zachodniej Afryce , w Azji Mniejszej i regionie Kaukazu sięgając na wschodzie do Iranu [3]. Występuje w górach do wysokości około 2 600 m n.p.m., lecz jest rzadko spotykany. W Polsce występuje głownie na południu kraju, na północy bardzo rzadko.

Spis treści

Morfologia

Łodyga
Smukła, bladozielona, często na górze fioletowo nabiegła, a u nasady lekko plamista i czasami pusta. Rośnie do wysokości od 20 do 60 cm.
Liście
Dolne podłużnie lancetowate od 3 do 5 sztuk o długości 5-25 cm i szerokości 0,5-3,5 cm. Szarozielone, a niekiedy purpurowoczerwono nakrapiane. Ostre lub tępe na końcu. Górne liście obejmują łodygę. Przysadka o długości do 2 cm, zalążnia do 1,5 cm.
Kwiaty
Średniej wielkości, różowy do ciemnofioletowego, działki okwiatu zaostrzone, trzy większe wyprostowane lub odgięte, dwa wewnętrzne mniejsze, nachylone ku sobie. Kwiatostan stożkowaty o wysokości do 20 cm, liczący od 10-45 kwiatów, gęsty w górze, kłos kwiatowy dołem zwykle luźny. Łatki są wyraźnie stępione i tylko nieznacznie karbowane. Ostroga osiąga do 1,5 cm, długa jak zalążnia, górny zewnętrzny płatek 0,7-1,3 cm, boczne zewnętrzne płatki 0,8-1,4 cm, a boczny wewnętrzny płatek 0,5-1 cm. Warżka do 1,5 cm długości, fioletowoczerwona do różowej, jaśniejsza u podstawy z ciemnofioletowymi plamkami. Prętosłup krótki i spiczasty. Pręciki jajowate do 2,5 mm długości, fioletowe lub zielone. Dwie ciemnozielone (lub żółte w kwiatach białych) pyłkowiny . Kwitnie od kwietnia do lipca. Bardzo rzadko spotykane są osobniki o białych (albinotycznych) kwiatach.
Owoce
Torebka nasienna do 2 cm długości. Liczne i drobne nasiona do 0,4 mm długości i 0,2 mm szerokości. Łupina nasienna przezroczysta.
Organy podziemne
Bulwy elipsoidalne do 3,5 cm długości umiejscowiona 3-10 cm pod powierzchnią gleby. Korzenie nieliczne i raczej niewielkie.

Biologia i ekologia

Rośnie na porośniętych zaroślami zboczach , nasypach, naturalnych łąkach górskich regla dolnego , na pastwiskach oraz w świetlistych lasach liściastych . Lubi gleby wilgotne bogate w węglan wapnia , słabo nawożone. Geofit .

Zagrożenia i ochrona

W Polsce gatunek podlega ścisłej ochronie gatunkowej . W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski jest umieszczona w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V)[4]. Głównym zagrożeniem dla storczyka męskiego jest sukcesja roślinności drzewiastej na zajmowane przez niego siedliska łąkowe.

Nazewnictwo

Dawne nazwy: storczyk samcowy ( Jan Krzysztof Kluk w Dykcyonarzu Roślinnym), storczyk samczy (Józef Jundziłł), storczyk tępoliściowy - (Jakób Waga, we Florze Polski Jawnokwiatowych rodzajów).

Zastosowanie

Na wschodzie (w krajach arabskich) panuje przeświadczenie, że bulwy korzeniowe mają właściwości wzmagające popęd płciowy , co wiązane jest ich kształtem przypominającym jądra samcze. Zbierane są tam bulwy, z których wytwarzany jest tzw. salep (w języku perskim - lisie jądra).

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website ( ang. ). 2001–. [dostęp 2010-08-04].
  2. World Checklist of Selected Plant Families ( ang. ). Kew Gardens. [dostęp 2010-08-04].
  3. Orchis mascula ( ang. ). USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 17 grudnia 2008].
  4. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzyski: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. . 

Bibliografia

  1. Hans Jacquemyn, Rein Brys, Olivier Honnay, Michael Hutchings. Biological Flora of the British Isles: Orchis mascula (L.) L.. [www.journalofecology.org „Journal of Ecology”]. 97, ss. 360-377 (marzec 2009). Londyn: British Ecological Society. doi:10.1111/j.1365-2745.2008.01473.x ( ang. ). [dostęp 2009-05-07]. 


Inne hasła zawierające informacje o "Storczyk męski":

Szkoci ...

Sobieski ...

Język prasłowiański ...

Turzyca patagońska ...

Mazurski Park Krajobrazowy ...

Polska Czerwona Księga Roślin ...

Archetyp (psychologia) ...

Bolesław V Wstydliwy ...

Trójmiasto ...

Język słoweński ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Storczyk męski":

Słówka - ubrania (plansza 14) ...

010. Niemieckie nazwy zawodów (plansza 14) ...

004. Organy generatywne i cykle rozwojowe roślin nasiennych (plansza 4) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie