Wojna chińsko-wietnamska
Inwazja Chin na Wietnam
Data	17 lutego – 16 marca 1979
Miejsce	granica chińsko - wietnamska
Wynik	nierozstrzygnięta
Strony konfliktu   Chiny   Wietnam Dowódcy Yang Dezhi Xu Shiyou Văn Tiến Dũng Phạm Văn Đồng Lê Duẩn Siły ponad 200 000 żołnierzy 400 czołgów 250 000 żołnierzy Straty Chińskie źródła: 6 900 zabitych 15 000 rannych Zachodnie źródła: 26 000 zabitych 37 000 rannych 420 czołgów Zachodnie źródła: 20 000 zabitych 32 000 rannych 185 zniszczonych czołgów Wietnamskie źródła: 100 000 zabitych cywili

Wojna chińsko-wietnamska, zwana również III wojną indochińską^[1] – krótkotrwały konflikt zbrojny o charakterze lokalnym pomiędzy Chińską Republiką Ludową a Socjalistyczną Republiką Wietnamu , który miał miejsce w 1979 .

Stosunki pomiędzy tymi krajami zawsze były napięte^[2] – wpływała na to rywalizacja o prymat w regionie, nieregulowane kwestie graniczne, zaś w okresie zimnej wojny globalna polityka i rywalizacja mocarstw światowych.

Działania zbrojne rozpoczęte przez Chiny były odpowiedzią na incydenty w spornej strefie granicznej oraz inwazję i okupację Kambodży (wojna kambodżańsko-wietnamska), która położyła kres dyktaturze Czerwonych Khmerów popieranej przez Chińczyków^[3]. Znaczenie miały również motywy geopolityczne – rywalizacja z ZSRR o wpływy w tym regionie świata^[4], chęć wykazania, że jest on tylko "papierowym niedźwiedziem polarnym"^[5], niezdolnym do realnej sojuszniczej pomocy w przypadku zagrożenia.

15 lutego 1979 ChRL ogłosiła zamiar odwetowego uderzenia na Wietnam. Dwa dni później około 200.000 żołnierzy Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (zmobilizowanych było znacznie więcej) przy wsparciu 200 czołgów i artylerii frontalnie wkroczyło na teren sąsiedniego państwa. Co ciekawe, niektóre z atakujących jednostek, głównie pomocniczych, kilka lat wcześniej wspierały Wietnamczyków w walce przeciwko wojskom amerykańskim ( wojna wietnamska ).

Większość regularnych wojsk wietnamskich zaangażowanych było w Kambodży. Według źródeł wietnamskich Chińczykom przeciwstawiono 70.000 żołnierzy, większość stanowiła oddziały tzw. straży granicznej^[6]; źródła chińskie podają wartość dwukrotnie większą.

Wojska chińskie, które wdarły się ostatecznie na około 30-40 km w głąb terytorium przeciwnika, posuwały się wolno ze względu na silny opór^[7], trudno dostępny górzysty, gęsto zalesiony teren i problemy z zaopatrzeniem. Główne walki miały miejsce w prowincjach Cao Bang , Lao Cai i Lang Son , na początku marca zajęto miasto Lang Son . Niedługo potem Chińczycy ogłosili osiągnięcie zakładanych celów, a więc zwycięstwo, i rozpoczęli wycofywanie, zakończone 16 marca. Wojna nie wpłynęła jednak w żaden sposób na zmianę sytuacji w Kambodży, co było strategicznym celem Chin. Również Wietnamczycy ogłosili swój triumf w wojnie.

Liczba ofiar nie jest pewna (około 20.000 po każdej ze stron, Wietnamczycy twierdzą, że dodatkowo zginęło 100.000 cywili ), obie strony podają sprzeczne informacje. Armia chińska poniosła stosunkowo duże straty, ponieważ była słabo wyszkolona, zaopatrzona i dowodzona, w porównaniu z zaprawionymi we wcześniejszych walkach Wietnamczykami; błędem było zaangażowanie tylko sił lądowych.

Bezpośrednimi efektami wojny było m.in. dewastacja okupowanego terenu (wycofujący się Chińczycy stosowali taktykę spalonej ziemi ), postępująca militaryzacja strefy przygranicznej obu państw, dyskryminacja i emigracja chińskich mniejszości narodowych z Wietnamu, część z nich stanowili tzw. boat people . Wojna utwierdziła Wietnamczyków w przekonaniu o olbrzymim zagrożeniu ze strony Chin dla ich kraju, wzmocniła również więzi z ZSRR. Chińczycy przekonali się o konieczności modernizacji swojej armii.

Panuje przekonanie, że wojna chińsko-wietnamska była kompletną klęską Chin w wymiarze militarnym i politycznym (dyplomatycznym), niektórzy autorzy^[5] prezentują jednak odmienne zdanie.

Konflikty graniczne między oboma krajami nie ustawały aż do końca lat 80., w dalszym ciągu istnieją sprawy sporne, np. dotyczące wysp: Paracelskich i Spratly .

Przypisy

Bibliografia