|
Księga Psalmów
Księga Psalmów [Ps], Psałterz, Psałterz Dawidowy - (w średniowiecznej łacinie psalterium od gr. psalterion, z gr. psallo, śpiewać) - wchodzący w skład Biblii (Stary Testament) zbiór 150 utworów poetyckich w języku hebrajskim.
Psalmy są zróżnicowane pod względem gatunkowym: można wyróżnić lamentacje, hymny pochwalne i dziękczynne, psalmy królewskie, dydaktyczne, mądrościowe, prorockie i inne. Psalmy są wybitnym pomnikiem literatury starożytnego Izraela, lecz przede wszystkim stanowią dokument pobożności żydowskiej czasów starożytnych. Chrześcijanie upatrują w wielu psalmach proroctw dotyczących życia i mesjańskiego posłannictwa Jezusa Chrystusa. Psalmy stały się wzorem dla chrześcijańskiej poezji religijnej, były też tłumaczone przez wybitnych poetów.
Autorstwo Księgi Psalmów
Zebranie psalmów i autorstwo wielu z nich tradycja żydowska i chrześcijańska przypisywała królowi Dawidowi. Część psalmów zawiera w pierwszym wierszu imiona różnych osób. Są one poprzedzone przyimkiem le (np. leDawid), który interpretowano tradycyjnie jako lamed auctoris tzn. oznaczający autora. O dawnej tradycji świadczy przekład Wulgaty, w którym imiona znalazły się w dopełniaczu (np. "Dawidowy"), mimo że Septuaginta stosowała w tym miejscu celownik.
Najwięcej, bo 73 psalmy, ma w tytule imię Dawida. Przekłady starożytne różnią się w stosowaniu imion w tytułach. Septuaginta ma imię Dawida w 84 psalmach, Wulgata w 65, zaś Peszitta w 86. Zbiór psalmów Dawida (Ps 3-41) otwierał Psałterz, dlatego Dawid stał się naturalnie w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej jedynym autorem wszystkich psalmów. Psalm 95 choć nie posiada tytułu oznaczającego autora, został zacytowany w liście do Hebrajczyków (Hbr 4,7) przy użyciu formuły mówiąc przez Dawida. Sobór Trydencki używał określenia Psałterz Dawidowy, które później przyjęło się w literaturze katolickiej.
Pozostałe psalmy przypisywano Mojżeszowi (1), Salomonowi (2), Asafowi (13), synom Koracha (2) oraz Hemanowi i Etanowi Ezrachitom (po 1). Przekłady starożytne do autorów wliczały jeszcze Jeremiasza (Ps 137), Aggeusza i Zachariasza (Ps 110-111; 146-148), Ezechiela (Ps 65) i innych.
Współczesna krytyka (M. Dadhood) zwraca uwagę, że starożytna poezja hebrajska i ugarycka używały przyimka le w różnych znaczeniach i psalmy "Dawida" można rozumieć jako psalmy "z cyklu Dawida" lub "mające związek z Dawidem". Współczesna krytyka katolicka (np. Biblia Jerozolimska) stoi na stanowisku, że zbiór Dawidowy ma pewien związek z Dawidem, o którego talencie muzycznym i poetyckim wspominały liczne księgi historyczne Starego Testamentu. Niektóre utwory, np. Psalm 18 są autentyczną modlitwą Dawida.
Liberalni bibliści, przesuwając powstanie Psałterza w późniejsze czasy, odmawiają Dawidowi jakiegokolwiek udziału w autorstwie Psalmów, uważając że nagłówki dodano później w ramach tzw. "dawidyzacji" Psałterza.
Inne hasła zawierające informacje o "Księga Psalmów":
Mieszko II Lambert
...
Wittenberga
...
Bereza (Białoruś)
...
Akcja (prawo)
...
Stanisław Hozjusz
...
Wojciech Bogusławski
...
Głowacz białopłetwy
...
Jarząb pospolity
...
Turzyca patagońska
...
Herodot
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Księga Psalmów":
104 Kontrreformacja w Europie (plansza 5)
...
001. Paprotniki (plansza 21)
...
Zabytki języka polskiego (plansza 8)
...
|
