Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Historia książki

Historia książki

Historia książki – dziedzina wiedzy badająca książkę od początków jej istnienia. Historia ta dzieli się na dwa okresy: książkę rękopiśmienną – sprzed ery druku , tworzoną do 1500 roku (zalicza się tu też inkunabuły ) oraz na epokę książki drukowanej, której rozwój zawdzięczamy Janowi Gutenbergowi .

Niewiele wiadomo o wytwarzaniu książki rękopiśmiennej w Polsce średniowiecznej . Niektórzy badacze nawet wątpią, czy w tym okresie w ogóle istniały na jej terenie jakiekolwiek skryptoria . Decydującym w tym względzie momentem było przyjęcie przez Mieszka I jego dwór w 966 roku religii chrześcijańskiej według obrządku łacińskiego przez co Polska dostała się w orbitę wpływów kultury zachodniej. Pierwsze księgi zostały do Polski przywiezione przez duchownych przybyłych z Czech w orszaku Dąbrówki . W tym czasie znajomość pisania i czytania na terenie Polski była zjawiskiem zupełnie wyjątkowym. Posiadali tę umiejętność właściwie tylko obcokrajowcy, przebywający tutaj np. w celach misyjnych oraz ich uczniowie należący również do stanu duchownego. Dlatego też jeśli istniały wówczas warsztaty pisarskie, to podobnie jak w całej Europie, należy się ich doszukiwać w klasztorach m.in. benedyktyńskich , które znajdowały się w Tyńcu , na Łysej Górze , Lublinie i Trzemesznie .

Spis treści

Materiał pisarski

Do pisania wykorzystywano wyłącznie lub prawie wyłącznie pergamin . Pierwsza znana dziś wiadomość o papierze w Polsce pochodzi z roku 1325, chodzi w niej o rachunki ze świętopietrza i dziesięcin , zbieranych przez wysłanników papieskich – obcokrajowców. Sami, natomiast Polacy zaczęli pisać na papierze dopiero ok. roku 1360. Na rządy więc Kazimierza Wielkiego przypadł początek coraz częstszego wypierania pergaminu przez tańszy od niego papier, choć ten prawie do końca XV wieku pochodził wyłącznie z importu. Mimo to już o sto lat wcześniej zdobył on wyraźną przewagę nad pergaminem i w praktyce ograniczył jego stosowanie dla szczupłej grupy rękopisów. Były to przede wszystkim księgi liturgiczne oraz inne, którym z jakiś powodów zamierzano nadać niezbyt ciekawą szatę graficzną (np. przeznaczone na dary). Ich produkcją od końca XIV wieku aż do początku XVI stulecia zajmowali się nie tylko duchowni, lecz również ludzie świeccy, tzw. katedraliści. Mianem tym określano pisarza artystę, czyli kaligrafa , zawodowo uprawiającego tę sztukę w celach zarobkowych.

Język pisarski

Ponieważ wspólnym językiem duchowieństwa i szkół była wówczas łacina , dlatego też wszystkie książki pisane były w tym właśnie języku. Polszczyzna pojawia się w nich co najwyżej w postaci oddzielnych słów czy też krótkich zdań, jak to ma miejsce w Księdze henrykowskiej .

Książka drukowana

W roku 1440 Jan Gutenberg wynalazł czcionkę ruchomą, co przyspieszyło pisanie książek.

Ciekawostki

Pierwsza książka wydrukowana ruchomą czcionką, pochodzi z Korei. Jest to "Kompendium rytów i obrządków" (czyli podręczny zbiór podstawowych zwyczajów i sposobów zachowania), dzieło w 50 tomach, opublikowane w 28 kopiach w 1234 roku.


Inne hasła zawierające informacje o "Historia książki":

Wszystkich Świętych ...

Dziady (zwyczaj) ...

Dzień Zaduszny ...

Terabajt ...

Mieszko II Lambert ...

Tiumeń ...

Adwentyzm ...

Odense ...

Grenoble ...

Linköping ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Historia książki":

Procent z danej liczby (plansza 1) ...

222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 16) ...

222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 15) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie