Szczyt Kráľovej hoľi

Kráľova hoľa (pol. "Królowa Hala", węg. Király-hegy, 1946,1 m n.p.m.) – szczyt w Tatrach Niżnych w Centralnych Karpatach Zachodnich w Słowacji . Obok tatrzańskiego Krywania druga narodowa góra Słowaków, uwieczniona w wielu legendach i opowieściach.

Położenie

Kráľova hoľa leży w głównym grzbiecie Niżnych Tatr. Jest pierwszym, licząc od wschodu, wybitnym halnym szczytem w tej grupie górskiej i jednocześnie najwyższym we wschodniej części tych gór, zwanej czasem na skutek tego Kralovoholskimi Tatrami.

Geologia – Morfologia

Prawie cały masyw Kráľovej hoľi zbudowany jest ze skał wylewnych i metamorficznych. Obok granitów głównym budulcem są tu różne łupki krystaliczne . Na południowych stokach masywu występują mezozoiczne wapienie , sięgające tu z sąsiedniego Kras Spisko-Gemerski.

Hydrologia

Szczyt Kráľovej hoľi jest zwornikiem kilku grzbietów wododziałowych, wyznaczających granice dorzeczy dużych rzek słowackich: Wagu , Hnilca , Hornadu i Hronu . Na północno-wschodnich stokach szczytu Kráľovej hoľi, na wysokości ok. 1770 m n.p.m., znajdują się źródła rzeki Hnilec. Na północnym zboczu szczytu, na wysokości ok. 1680 m n.p.m., znajdują się źródła Czarnego Wagu , który po połączeniu z Białym Wagiem tworzy największą rzekę Słowacji – Wag. Na wschodnich stokach masywu, pod przełęczą Besník na wysokości 980 m n.p.m., znajduje się źródło rzeki Hron, zaś na południowo-wschodnich zboczach Kráľovej hoľi, na wysokości ok. 1640 m n.p.m., znajduje się wypływ jednego ze źródłowych toków Hronu – potoku Zubrovica.

Przyroda ożywiona

Stoki masywu po poziomicę 1500 – 1550 m n.p.m. pokrywają lasy reglowe, w których dominuje świerk pospolity . Towarzyszą mu jodła pospolita , modrzew , jawor , rzadko – buk . W rejonie Telgártu aż po 1100 m n.p.m. sięgają łąki kośne i pastwiska. W pasie powyżej 1100 – 1200 m n.p.m. świerk tworzy prawie jednolite drzewostany, w których przy górnej granicy lasu pojawiają się też jałowce , niskie jarzębiny i brzozy . Powyżej górnej granicy lasu na północnych stokach (miejscami aż po 1750 m n.p.m.) oraz w rejonie Kraľovej skaly (1690 m n.p.m.) rosną łany kosodrzewiny , wśród których pojawiają się zarośla borówki czarnej i borówki brusznicy . Najwyższe tereny pokrywają stosunkowo ubogie w gatunki zbiorowiska łąk górskich.

Zagospodarowanie szczytu

Od 1960 r. charakterystyczną dominantą szczytu Kralovej Holi jest potężna bryła stacji przekaźnikowej TV z wysokim, widocznym z bardzo daleka masztem nadajnika. Do stacji, serpentynami z miejscowości Šumiac w dolinie Hronu , wiedzie wąska droga o długości 11,5 km – w górnej części, powyżej granicy lasu asfaltowa, w dolnej zaś szutrowa. Droga jest zamknięta dla ruchu publicznego z wyjątkiem rowerów. Szczyt wyznacza betonowy słup triangulacyjny, usytuowany na zachód od masztu nadajnika.

Turystyka

Kráľova hoľa jest jednym z najliczniej odwiedzanych szczytów Niżnych Tatr. Znany jest z doskonałej, dookolnej panoramy, obejmującej w promieniu do 50-60 km kilkanaście grup górskich w środkowej i wschodniej Słowacji. Na szczyt góry wiedzie kilka znakowanych szlaków turystycznych z okolicznych miejscowości.

Bibliografia

• Linhart Kamil a kolektív: Nízke Tatry – východná časť. Turistický sprievodca ČSSR č. 11, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1982;
• Nízke Tatry. Kráľova hoľa. Turistická mapa 1:50 000. Edícia turistických máp č. 123, wyd. VKÚ Harmanec 2002. ;