|
Kronika Janka z Czarnkowa
Kronika Janka z Czarnkowa - (łac. Joannis de Czarnkow chronicon Polonorum) obejmująca wydarzenia historii Polski w latach 1370-1384 powstała pod koniec XIV wieku, a jej autorem jest archidiakon gnieźnieński - Janko z Czarnkowa.
Kronika powstała prawdopodobnie pod koniec jego życia. W zasadzie możną ją traktować jako pierwszy pamiętnik w literaturze polskiej. Dzieło rozpoczyna opis śmierci Kazimierza Wielkiego i zawiera fakty, których Janko z Czarnkowa był świadkiem, ale przedstawione stronniczo i zgodnie z jego własnymi sympatiami politycznymi. Kazimierz Wielki został ukazany jako prawdziwy wzór władcy, a czasy Ludwika Węgierskiego - jako okres chaosu i niepewności. Można się z Kroniki także dowiedzieć wiele o życiu i znaczeniu duchowieństwa tamtego okresu.
Kronika, napisana po łacinie, została przetłumaczona na polski przez Józefa Żerbiłłę w 1905 roku. W XIX w. udowodniono, że trzy pierwsze fragmenty nie pochodzą z kroniki Janka z Czarnkowa, nadal jednak umieszcza się je w dziele, gdyż śmierć Kazimierza Wielkiego i opis uroczystości jest wprowadzeniem do wydarzeń zamieszczonych w dalszych częściach kroniki. Tekst łaciński kroniki można znaleźć w Monumenta Poloniae Historica. Pomniki Dziejowe Polski, t. 2.
Współczesne wydania
Nie istnieje krytyczny przekład kroniki. Do połowy lat 90. jedynym dostępnym wydaniem spolszczonym była wspomniana edycja z 1905 roku. W 1996 roku wznowił ją krakowski Universitas. Wydanie to zostało opatrzone krótką notą na temat autora i wstępem Jerzego Wyrozumskiego. Tłumaczenie zostało poprawione i zaktualizowane przez Marka Kowalskiego. Kolejne wznowienia, już bez zmian w treści, ukazywały się w latach 2001, 2006 i 2009.
Inne hasła zawierające informacje o "Kronika Janka z Czarnkowa":
Mieszko II Lambert
...
1986
...
Gall Anonim
...
Adolf Hitler
...
Edward Raczyński (starszy)
...
Zawisza Kurozwęcki
...
Jacek Odrowąż
...
Nałęcz (herb szlachecki)
...
Rawicz (herb szlachecki)
...
Maria Kaczyńska
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kronika Janka z Czarnkowa":
035 Kryzys i odbudowa państwa Piastów (plansza 10)
...
Motyw powrotu w literaturze i filmie (plansza 34)
...
Zabytki języka polskiego (plansza 8)
...
|
