Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) - rodzaj rejestru publicznego prowadzony przez wybrane sądy rejonowe i Ministerstwo Sprawiedliwości .

KRS składa się z trzech osobnych rejestrów:

• przedsiębiorców (tu wpisuje się w szczególności spółki jawne , spółki partnerskie , spółki komandytowe , spółki komandytowo-akcyjne , spółki z ograniczoną odpowiedzialnością , spółki akcyjne , spółdzielnie , przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, przedsiębiorców tzw. zagranicznych, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, inne osoby jeżeli wykonują działalność gospodarczą i nie podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń i fundacji, oddziały przedsiębiorstw zagranicznych działających na terytorium Polski).

Rejestr przedsiębiorców składa się z 6 działów:

W Dziale I rejestru zamieszcza się dane o nazwie lub firmie podmiotu,oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności, siedzibę i adres oraz ewentualne oddziały danego przedsiębiorcy. W dalszej części wyżej wymienionego działu można znaleźć informacje na temat wcześniejszej rejestracji przedsiębiorcy bądź dane na temat sposobu powstania podmiotu, jeśli powstał w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału. Zamieszczona jest w nim również informacja o numerach NIP i REGON. Istotnym elementem działu I jest informacja o umowie spółki lub statucie, na podstawie którego działa przedsiębiorca.

Dział II rejestru zawiera informacje o sposobie reprezentacji podmiotu oraz dane osób wchodzących w skład organu uprawnionego wraz ze sposobem reprezentacji lub wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki osobowej. W dalszej części działu można znaleźć informacje o organie nadzoru, jeżeli występuje oraz o jego składzie osobowym. Dział ten zawiera także informacje o prokurze, osobach pełniących tę funkcję i rodzaju udzielonej prokury.

W Dziale III rejestru wykazany jest przedmiot działalności przedsiębiorcy według kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności, wzmianka o złożeniu rocznego sprawozdania finansowego, uchwały o jego zatwierdzeniu, sprawozdania z działalności jednostki oraz o złożeniu opinii biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego, jeżeli przedmiotowe sprawozdanie podlegało badaniu – wraz ze wskazaniem okresu, za który zostały złożone wszystkie wymienione wcześniej dokumenty.

Dział IV rejestru pełni szczególną funkcję ostrzegawczą, bo zawarte są w nim informacje o powstaniu zaległości podatkowych, celnych oraz z tytułu składek za ubezpieczenia społeczne, a także o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przeciwko dłużnikowi z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Zawiera on również informacje o zabezpieczeniu majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym poprzez zawieszenie prowadzonych przeciwko niemu egzekucji, o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z uwagi na fakt, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.

W Dziale V rejestru przedsiębiorców zamieszcza się wzmiankę o powołaniu i odwołaniu kuratora.

Dział VI zawiera informacje o otwarciu i zakończeniu likwidacji, ustanowieniu zarządu i zarządu komisarycznego, dane likwidatorów bądź zarządców wraz ze sposobem reprezentacji. W dziale tym podlegają również ujawnieniu dane o połączeniu lub przekształceniu przedsiębiorcy, informacja o ogłoszeniu upadłości, wszczęciu postępowania naprawczego wraz z danymi syndyka albo zarządcy przymusowego.

Wpisy do rejestru przedsiębiorców podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ;

• stowarzyszeń , innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej: Zakres podmiotów podlegających ujawnieniu w tym rejestrze określa załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach ( Dz. U. z 2000 r. Nr 117, poz. 1237 z późn. zm.).

• dłużników niewypłacalnych: jego celem jest rejestracja a następnie publiczne ujawnianie przypadków niesolidności lub nieudolności w spłacie długów, fakty przymusowego egzekwowania takich długów z wykorzystaniem egzekucji administracyjnej i cywilnej, jak również ogłoszenia upadłości i inne zdarzenia istotne w postępowaniu upadłościowym. Ujawniając takie informacje potencjalni wierzyciele mogą uniknąć nawiązania stosunków prawnych z partnerami o niepewnym stanie majątkowym, zagrożonym toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub upadłościowym.

Wpis do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych może być dokonany na wniosek lub też z urzędu na podstawie art. 55 ustawy o KRS.

KRS działa od 1 stycznia 2001 roku w oparciu o ustawę z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym ( Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 z późniejszymi zmianami). Zastąpił istniejący poprzednio rejestr handlowy . W odróżnieniu od poprzedniego rejestru handlowego, którego poziom dostępności był ograniczony ze względów technicznych, Krajowy Rejestr Sądowy daje możliwość uzyskania informacji o każdym przedsiębiorcy podlegającemu obowiązkowi wpisu do KRS w formie odpisu, wyciągu lub odpowiedniego zaświadczenia w kilkudziesięciu ekspozyturach Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego na terenie całego kraju.

KRS pełni dwie zasadnicze funkcje: informacyjną i legalizacyjną. Funkcja informacyjna polega na tym, że KRS stanowi ogólnopolską bazę danych o podmiotach uczestniczących w obrocie gospodarczym. Funkcja legalizacyjna polega na tym, że dopiero wpis do rejestru pozwala na dokonywanie dalszych czynności prawnych (często jest to jednoznaczne z uzyskaniem osobowości prawnej ). Celem zapewnienia prawdziwości danych zawartych w rejestrze, jak również ich zupełności, w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym zawarto domniemanie prawdziwości wpisów w rejestrze. Jednakże w przypadku wykrycia niezgodności stanu faktycznego z zapisem rejestrowym, do dyspozycji sądu rejestrowego oddano środki prawne mające za zadanie przywrócenie stanu zgodnego z obowiązującymi przepisami. Środki te mają za zadanie ochronę podstawowych zasad ustrojowych, zawartych w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym.

KRS jest jawny pod względem formalnym - każdy zainteresowany ma prawo zapoznać się z danymi wpisanymi do rejestru, otrzymać odpis , wyciąg lub zaświadczenie dotyczące danych zawartych w rejestrze. Każdy zainteresowany podmiot ma prawo przeglądać akta rejestrowe podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców w siedzibie sądu rejestrowego. Odpisy i wyciągi można pobierać w ekspozyturach Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego.

Krajowy Rejestr Sądowy prowadzony jest w systemie informatycznym przez wydziały gospodarcze Krajowego Rejestru Sądowego, znajdujące się w sądach rejonowych. W obecnym kształcie funkcjonuje 27 wydziałów gospodarczych w 21 sądach rejonowych, mających siedzibę w miastach, będących siedzibą wojewody bądź sejmiku województwa i obejmujące swoją właściwością obszar całego województwa.

Zobacz też

• Przedwojenny Rejestr Handlowy (RHB)

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Ministerstwa Sprawiedliwości RP o Krajowym Rejestrze Sądowym
• Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym
• Informacja NIK o wynikach kontroli działalności sądów rejestrowych w zakresie prowadzenia KRS (2005)
• Sprawdzanie KRS przez Internet